Jaarstukken 2023

Rotterdam: Eén stad

Financiën Pagina 53

Overzicht baten en lasten

Overzicht van baten en lasten Bestaande stadOorspr.
Begroting
2023
Bijgestelde
Begroting
2023
Realisatie
2023
Afwijking
Baten exclusief reserves185.183155.842183.58527.743

Bijdragen rijk en medeoverheden 1.696 2.522 3.918 1.396
Financieringsbaten 0 0 612 612
Overige opbrengsten derden 183.487 153.320 177.755 24.436
Overige baten 0 0 1.300 1.300
Lasten exclusief reserves176.450182.032159.644-22.388

Apparaatslasten 51.449 50.149 46.702 -3.447
Inhuur 13.204 9.028 8.067 -961
Overige apparaatslasten 861 850 815 -35
Personeel 37.385 40.271 37.820 -2.451
Overige verrekeningen -112.573 -119.921 -113.755 6.166
Overige verrekeningen -112.573 -119.921 -113.755 6.166
Programmalasten 237.574 251.804 226.697 -25.107
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 107.710 144.572 121.888 -22.684
Kapitaallasten 107.381 84.748 85.410 662
Overige programmalasten 18.445 17.972 16.745 -1.228
Subsidies en inkomensoverdrachten 4.039 4.512 2.654 -1.857
Saldo voor vpb en reserveringen 8.732 -26.190 23.941 50.131
Vennootschapsbelasting01.26727.88426.616

Saldo voor reserveringen 8.732 -27.458 -3.943 23.515
Reserves9.28739.05315.318-23.735

Onttrekking reserves 9.487 42.002 18.267 -23.735
Toevoeging reserves 200 3.700 3.700 0
Vrijval reserves 0 752 752 0
Saldo 18.019 11.596 11.375 -220

Toelichting afwijkingen t.o.v. bijgestelde begroting 2023

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Overzicht afwijkingen programmaAfwijking batenAfwijking lastenAfwijking reservesAfwijking saldo
1. Brandstofverkooppunten en reclameconcessies 8.858 0 0 8.858
2. WABO-leges     13.646 0 0    13.646
3. Apparaatslasten 0     - 3.430 0 3.430
4. Goed huren en verhuren, monumenten en funderingen 0  -1.584 0 1.584
5. Activiteiten gedekt uit bestemmingsreserves 0 -19.991 -20.096    -105
6. Vastgoed verkopen -4.288 0    -4.288
7. Onderhoudskosten vastgoed   0 -2.215 -2.194 21
8. Schiekadeblok 0 807 0 -807
9. Huur vastgoed: Baten en lasten 2.873 -2.637 0 5.510
10. Afwaardering vastgoed 0 585 0 -585
11. Diverse afwijkingen 6.654 6.077

-1.445

-868
Subtotaal afwijkingen 27.743 -22.388 -23.735 26.396
1. Brandstofverkooppunten en reclameconcessies (vpb) 0 26.616 0 -26.616
Totaal afwijkingen 27.743 4.228 -23.735 -220

Het saldo van programma Bestaande stad bedraagt € 220.000 nadelig. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn:

1. Brandstofverkooppunten en reclameconcessies

Er loopt een juridische procedure over de aanslagen vennootschapsbelasting (vpb) en over de activiteiten brandstofverkooppunten en reclameconcessies. Het Gerechtshof Den Haag heeft in hoger beroep bepaald dat de gemeente Rotterdam voor deze activiteiten handelt als onderneming en daarom vennootschapsbelasting verschuldigd is. De gemeente bestrijdt dit standpunt en gaat in 2024 in cassatie. Omdat in 2023 de rechtszaak werd verloren en ook het hoger beroep in 2024 een negatieve uitkomst had, is het noodzaak om de financiële gevolgen te verwerken in de jaarrekening. Dit was niet begroot of voorzien, en leidt tot  € 26,6 mln hogere lasten.

De veiling van de drie brandstofverkooppunten heeft € 8,5 mln meer opgeleverd dan begroot. De ligging van alle drie de locaties was gunstig. Ieder jaar schat een extern bureau de verwachte opbrengst. Deze verwachting wordt in de begroting opgenomen. Er is geen inzicht in de bedrijfseconomische overwegingen van een marktpartij om veel of weinig voor een bepaalde locatie te bieden. Dit betekent dat afwijkingen kunnen optreden en ook fors kunnen zijn.

Tot slot zijn de reclameopbrengsten € 389.000 hoger dan begroot. In de stad zijn nieuwe vitrines bijgeplaatst die meer reclameopbrengsten hebben gegenereerd.

2. WABO-leges

De gerealiseerde baten van omgevingsvergunningen voor de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo) zijn voor 2023 € 13,3 mln hoger dan begroot. Op 1 januari 2024 is de nieuwe Omgevingswet ingegaan. Veel plannen zijn in 2023 opgestart en de planvorming is, ondanks tegenwind in de bouw, doorgezet. Daar is ook op ingezet via het Doorbouwakkoord en is gebruik gemaakt van de Startbouwimpuls (SBI), de Startbouwregeling Rotterdam (SBR) en de Woningbouwimpuls (WBI). Daarnaast zijn er voor € 302.000 minder terugbetalingen voor bezwaar en beroepszaken inzake bouwleges gerealiseerd.

3. Apparaatslasten

Door bezettingsverschillen en vanwege lagere inhuur door minder bouwaanvragen in de eerste drie kwartalen 2023 waren niet alle begrote middelen voor personeel en inhuur nodig. Dit leidde tot  € 3,4 mln lagere lasten.

4. Goed huren en verhuren, monumenten en funderingen

Op deze drie onderwerpen zijn de lasten € 1,6 mln lager

  • Goed huren en verhuren: € 1,0 mln lagere lasten: Er zijn pas laat in het jaar aanvragen voor verhuurdersvergunningen behandeld, waarvan het werk doorloopt in 2024. Verder zijn niet alle kosten voor de inzet van het Huurteam Rotterdam in 2023 doorbelast.
  • Monumenten: € 300.000 lagere lasten. De voornaamste oorzaak is dat het niet op tijd is gelukt het nieuw gewenste fonds voor een kleine monumentenregeling (juridisch) operationeel te krijgen. Hierdoor heeft de jaarlijkse storting van € 200.000 in 2023 niet kunnen plaatsvinden.
  • Funderingen: € 290.000 lagere lasten. Niet alle kosten voor de aangegane verplichtingen van meerjarige contracten, zijn in 2023 uitbetaald.

5. Activiteiten gedekt uit bestemmingsreserves

Het gaat om drie bestemmingsreserves:

  • Rivièrahal Diergaarde Blijdorp: Lasten en bijbehorende onttrekking € 17,8 mln lager. In het coalitieakkoord 2022-2026 staat een toezegging van een gemeentelijke bijdrage van afgerond € 18 mln voor de restauratie van dit rijksmonument. In juni 2023 hebben gemeente en diergaarde Blijdorp in een convenant afspraken hierover gemaakt. Daarin staat dat het Nationaal Restauratiefonds (NRF) de door de gemeente toegezegde bijdrage zal gaan beheren. De juiste wijze van borging van deze bijdrage vergt het nodige maatwerk en heeft daarom niet meer in 2023 plaats kunnen vinden.
  • WABO-leges omgevingsvergunningen: Lagere onttrekking van € 105.000. Een aantal plannen dat is ingediend in 2020 zijn nog niet in behandeling genomen omdat de bouw nog niet is gestart.
  • NPRZ: Lasten en bijbehorende onttrekking € 2,1 mln lager voor de particuliere voorraad woningverbetering en subsidieregeling samenvoegen en vergroten voor particulieren. Oorzaak is de verslechterende economische omstandigheden en een beperktere beschikbaarheid van aannemers, wat resulteert in een verminderde toekenning van subsidies. Deze middelen blijven in verband met cofinancieringsverplichtingen beschikbaar binnen de NPRZ bestemmingsreserve.

6. Vastgoed verkopen
De opbrengsten van verkochte panden zijn € 28,3 mln; dat is € 4,3 mln lager dan begroot. Er is een aantal redenen waarom minder objecten dan voorzien zijn verkocht. Het gaat dan bijvoorbeeld om 1) wettelijke termijnen van omgevingsvergunningen die nog niet waren verstreken, 2) meer tijd nodig voor Bibob-screening of 3) geen bereidwillige koper.

7. Onderhoudskosten vastgoed
De onderhoudskosten zijn per saldo € 2,2 mln lager dan begroot. Door vertraging op een aantal grote projecten is er sprake van een onderbesteding. Relatief grote projecten zijn financieel lastig over de jaarschijven heen in te schatten in verband met beperkte capaciteit van aannemers, adviseurs en aanhoudende leveringsproblemen van materialen.

Dit heeft ook geleid tot een lagere onttrekking aan de bestemmingsreserve groot onderhoud (MJOP).

8. Schiekadeblok

Voor de ontwikkellocatie Schiekadeblok is een aanvullende voorziening gevormd van € 807.000. Dit is een actualisering van de berekening die in 2022 is gemaakt. Er is een voorziening gevormd en gevuld, omdat de boekwaarde van de grond hoger is dan de verwachte opbrengst.

9. Huur vastgoed: Baten en lasten

De lasten zijn € 2,6 mln lager dan begroot. Dit heeft te maken met afrekeningen uit eerdere jaren.

Baten: de baten zijn € 2,9 mln hoger dan bij begroot. Bij een aantal huurders wordt gewerkt met omzet-gerelateerde contracten: hoe meer omzet een externe partij heeft, hoe meer verhuuropbrengsten worden gegenereerd. In 2023 zijn meer verhuuropbrengsten binnengekomen dan waarmee in de begroting rekening is gehouden. Daarnaast is er een aantal afrekeningen over eerdere jaren met een positief effect.

10. Afwaardering vastgoed
Ieder jaar wordt een deel van de commerciële vastgoedportefeuille gewaardeerd. Als de marktwaarde lager is dan de boekwaarde dient er afgewaardeerd te worden tot de marktwaarde. Dit jaar gaat het om € 585.000; dit is de afwaardering van de boekwaarde van een vastgoedobject in Rotterdam Hoogvliet.

11. Diverse afwijkingen
Op diverse budgetten zijn kleinere afwijkingen die leiden tot een nadeel van € 868.000.