Sustainable development Goals (SDG, Duurzame ontwikkelingsdoelen)

De SDG’s (Sustainable Development Goals of Duurzame Ontwikkelingsdoelen) zijn zeventien doelen om van de wereld een betere plek te maken in 2030. De SDG’s zijn afgesproken door de landen die zijn aangesloten bij de Verenigde Naties (VN), waaronder Nederland. Ook Rotterdam heeft de SDG’s omarmd en heeft zich aangesloten bij de VNG-campagne ‘Gemeenten 4 Global Goals’. In beleid en plannen zoals het Rotterdams Weerwoord, ‘Uit de Knoop’, Gezond010 en Veilig@Rotterdam zijn doelen en indicatoren opgesteld die een duidelijke relatie hebben met de SDG’s. Ook bedrijven en organisaties in Rotterdam waaronder de Erasmus Universiteit, Hogeschool Rotterdam, Albeda college, Havenbedrijf Rotterdam, De Rabobank en Verstegen Spices hebben de SDG’s doorgevoerd in hun bedrijfsvoering.  

Crisissen op het gebied van wonen, energie, klimaat en verdeling van welvaart in de samenleving leggen extra druk op het realiseren van de ambities van onze stad. Het brede welvaartsbegrip en de SDG’s kunnen dienen als gemeenschappelijke stip op de horizon voor alle partijen, in Rotterdam maar ook regionaal en (inter)nationaal, bieden een gedeelde taal en helpen de krachten van partijen te bundelen. Zo versterken we de samenwerking met onze partners én vergroten we de kansen van Rotterdam om meer Europese subsidies te verwerven om samen te bouwen aan de toekomst van de stad.

Daartoe heeft de gemeente Rotterdam in september vorig jaar rapportage Doelen voor Rotterdamse doeners gepubliceerd (internationaal heet dat een ‘Voluntary Local Review’ (VLR)): een overzicht dat laat zien hoe Rotterdam ervoor staat op elk van de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen, wat de aanpak is om de situatie verder te verbeteren en welke inspirerende praktijkvoorbeelden van werken met SDG’s er in de stad te vinden zijn. 

In de in  het voorjaar 2024 te publiceren Staat van de Stad legt de gemeente Rotterdam een link naar het brede welvaartsbegrip en de duurzame doelen: we brengen niet alleen de welvaart van de stad in kaart, maar juist ook het welzijn, alles wat mensen van waarde vinden. En dat niet alleen nu en hier, maar ook ‘elders’ en ‘later’. We willen de negatieve consequenties van onze keuzes niet afwentelen op latere generaties of op plekken elders in de wereld. Zo geven we richting aan beleid en uitvoering en vertalen we een abstract en mondiaal verhaal, naar een Rotterdams verhaal met concrete doelen voor de stad.

 

De paragraaf Sustainable Development Goals en het jaarverslag van de gemeente Rotterdam

In onderstaande dwarsdoorsnede van de begroting treft u een rapportage over  SDG’s aan de hand van bestaand en voorgenomen beleid de aandachtspunten in de realisatie daarvan. Bij elke SDG wordt aangegeven in welk programma de realisatie van beleid is beschreven en welke bestaande collegetargets relevant zijn.  

Geen armoede (SDG 1) en geen honger (SDG 2)

Doel is dat minder Rotterdammers – en dus ook minder kinderen – leven in armoede. Daarbij helpen we meer Rotterdammers uit de problematische schulden en beperken we de gevolgen van het leven met financiële problemen. Om dat te bereiken proberen we zo vroeg mogelijk te signaleren dat Rotterdammers schulden hebben en vergroten we het bereik van inkomensondersteunende voorzieningen. 

Voor een betaalbare energietransitie ontzien we kwetsbare Rotterdammers bij maatregelen waarvoor bewoners moeten betalen.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

Eind 2023 werken 312 (maatschappelijke) instellingen mee aan vroegsignalering. Aanmeldingen zijn met 60% toegenomen naar 697. Daarbij is de gemiddelde schuld € 34.439. Het bereik van inkomensondersteunende voorzieningen is hoog: zoals het kind en jeugdtegoed 100%, AOW tegoed van 68% naar 73% en de kwijtschelding afvalstoffenheffing is ongeveer gelijk gebleven met 94%. Verder hebben we aan 27.115 huishoudens automatisch kwijtschelding kunnen verlenen. Dat is 13% meer dan in 2022.

Bij de aanpak van armoede betrekken we grote werkgevers in Rotterdam. Met een aanbod van energiebesparende maatregelen helpen we Rotterdammers om hun energierekening te verlagen met specifieke aandacht voor werkende armen.

Programma’s: Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving, Zorg, welzijn en wijkteams, Sport en recreatie, Energietransitie

Collegetarget: Ondersteuning aanpak schulden

Goede gezondheid en welzijn (SDG 3)

Doel is een leefomgeving en voorzieningen die beschermen tegen gezondheidsschade en die uitnodigen tot gezond gedrag en het welzijn van Rotterdammers bevorderen. Het gaat hier ook om Rotterdammers hun leven lang met plezier aan het sporten krijgen en in beweging houden en een breed en aantrekkelijk cultureel aanbod en voorzieningen die goed toegankelijk is voor een divers publiek. We richten ons daarbij op alle Rotterdammers en ouderen en jongeren in het bijzonder, evenals kwetsbare Rotterdammers.  Specifieke doelen zijn onder meer (langer) zelfstandig wonen, minder eenzaamheid en het verbeteren van de mentale gezondheid. Voor de realisatie van deze doelstellingen is een robuuste en slagvaardige GGD-organisatie nodig die ook in geval van crisis in staat is de publieke gezondheid te beschermen en te bevorderen.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

Samen met partners werkt de gemeente vanuit ‘Gezond010: het akkoord 2020-2023’ (en het opvolgende beleidsplan Gezonder010) aan verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving.  In dat kader zijn alle tramhaltes in het centrum zijn rookvrij gemaakt en hebben alle Centra voor Jeugd en Gezin hebben een rookvrije ingang. Alle scholen van het Albeda College in Rotterdam hebben een gezonder voedselaanbod in de kantine.

Voor de gezondheid en welzijn van Rotterdammer is in de Huizen van de Wijk een gevarieerd aanbod van activiteiten beschikbaar. Welzijnspartijen hebben een gevarieerd aanbod van activiteiten om oudere Rotterdammers meer digitaal vaardig te maken. E-Health wordt gestimuleerd door o.a. de comfortwoningen die in 4 gebieden bestaan, de uitleenservice waarbij ouderen kennis kunnen nemen en de voordelen van e-Healthtoepassingen kunnen ervaren.

Opvallende resultaten zijn dat in het schooljaar 2022/2023 ruim 3.700 kinderen hebben gesport via het aanbod van sportverenigingen en -aanbieders bij 22 schoolsportverenigingen. Voor de toegankelijkheid van sport heeft het Sportbedrijf Rotterdam in beeld gebracht wat de huidige toegankelijkheid van de gemeentelijke sportaccommodaties is en hoe dit verbeterd kan worden. 160 Zweminstructeurs van zijn opgeleid over lesgeven aan kinderen met een beperking en voor deze doelgroep zijn 6 extra zwemlesgroepen gestart. SportMee heeft ruim 1150 mensen met een beperking en/of chronische aandoening ondersteund bij het vinden van een sport die bij hen past.

In 2023 is er gewerkt aan een nieuwe uitvoeringsagenda voor urban sports die dit jaar in de gemeenteraad wordt besproken. De inhoud van deze nieuwe agenda wordt bepaald door Rotterdammers zelf. In de winter van 2023 is er aanvullend ingezet op pleinprogrammering met verschillende urban sports, zoals skateboarden, freerunnen en pannavoetbal.

Een breder cultureel aanbod is onder meer te zien in de deelname van 8 nieuwe organisaties in de impulsregeling voor nieuwkomers. In 2023 zijn 162 aanvragen gehonoreerd voor een totaal bedrag van € 2.010.000 in het kader van de subsidieregeling Projectsubsidies Cultuur.

De uitvoeringsagenda van de Visie Cultuur op Zuid heeft in 2023 geresulteerd in versterking van de culturele infrastructuur met meer culturele plekken op Zuid. Afgelopen jaar was er in Rotterdam sprake van een goedgevulde evenementenkalender. Naast het eenmalige evenement Zomer op Zuid, waarmee vier maanden lang op tal van locaties cultuur van Zuid en door Zuid een impuls heeft gekregen, waren alle ogen op Rotterdam gericht met de viering van Koningsdag en tien jaar koningschap van Z.K.H. Willem Alexander.

Doelgroepen: kwetsbare personen, ouderen en jongeren

Het terugdringen van de verblijfsduur in de opvang en de ambities met Wonen Eerst zijn lastig te realiseren. Oorzaken liggen in de teruggelopen beschikbaarheid van woningen. Ook zien we GGZ-problematiek bij een deel van de mensen in de opvang. Deze problematiek en ook de wachtlijsten in de GGZ werken belemmerend in het herstel en de doorstroom. Vanuit de aanpak huiselijk geweld is veel gedaan in 2023: de uitvoering van de wettelijke taken rondom Veilig Thuis, de crisisopvang en het tijdelijk huisverbod.

In 2023 zijn veel acties vanuit de actieagenda Goud voor Oud samen met de partners in gang gezet. In zorg- en wijkrestaurants hier kunnen ouderen elkaar daar kunnen ontmoeten en samen een betaalbare, gezonde maaltijd kunnen nuttigen. De komende jaren worden nieuwe zorg- en wijkrestaurants ondersteund. In samenwerking met de wooncorporaties wordt ingezet op huismeesters met een sociale rol in de seniorencomplexen.

In 2023 ondersteunde de gemeente de Rotterdamse jeugd met preventieve interventies en passende ondersteuning. Bovendien zijn in 2023 in 4 gebieden 6 Jongerenhubs feestelijk geopend.

Programma's: Volksgezondheid, Sport en recreatie, Cultuur, Zorg, welzijn en wijkteams, Bestaande stad en Energietransitie

Collegetargets:

• Toename sportdeelname
• Woonzorgconcepten
• Jeugdpreventie

Kwaliteitsonderwijs (SDG 4)

Het doel is een inclusieve educatieve omgeving, waarin elk kind en jongere, ongeacht achtergrond, gelijke toegang heeft tot onderwijs en de bijbehorende kansen, en de juiste ondersteuning krijgt om succesvol te leren en zich te ontwikkelen. Daartoe willen we een onderwijslandschap waarin scholen de juiste middelen en begeleiding krijgen om doelgerichter en effectiever onderwijs te bieden. Meer specifieke doelen zijn het verbeteren van de onderwijskwaliteit, de aanpak van het personeelstekort, het vergroten van het aantal doelgroepkinderen dat gebruikt maakt van het aanbod voorschoolse educatie en het realiseren van een beter en passender ondersteuningsaanbod voor kinderen en jongeren met een ondersteuningsbehoefte.

De gemeente kan dit doel bereiken met een stedelijk onderwijsbeleid en de uitvoering van taken voor leerlingenvervoer, voor- en vroegschoolse educatie (vve), voortijdig schoolverlaten, onderwijs aan kinderen van statushouders en asielzoekers en onderwijshuisvesting.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

We boeken goede voortgang in het aantal scholen dat een schil om de school heeft. Met name de interventie schoolzorgteam groeit enorm. Op dit moment zijn er 69 basisscholen waar actieve schoolzorgteams zorgen voor snelle en effectieve ondersteuning bij kinderen met zorgvragen (peildatum mei 2023). Bovendien blijven we in gesprek met de aanbieders om ervoor te zorgen dat de interventies op de juiste plek in de stad terechtkomen.

Programma's: Onderwijs, Sport en recreatie

Collegetargets: Schil om de School 

Schoon water en sanitair (SDG 6)

Doel is een robuust, betrouwbaar en klimaatbestendig stedelijk watersysteem. Daarbij wordt de ruimte in de stad – dus ook het wateroppervlak - als schoon ervaren. Dat doen we door beheer en onderhoud van de gemeentelijke riolering, gemalen, persleidingen en kolken.

Rotterdam werkt in de waterketen nauw samen met de waterschappen en Evides aan het stedelijk watersysteem van de toekomst, klimaatbestendig en circulair. Waterschappen dragen formeel zorg voor de kwaliteit en kwantiteit van de binnenwateren, Rijkswaterstaat doet dat voor de Maas.

Via de uitvoeringsagenda Weerwoord bereiden we de stad voor op de gevolgen van extremer weer, zoals hevige regenval. Via klimaatadaptieve projecten, zoals het realiseren van waterbergingen en het aanleggen van meer en biodiverser groen, verminderen we de wateroverlast bij extreem weer en ontlasten we de waterketen.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

In 2023 is de nieuwe nota onderhoud kapitaalgoederen (2023-2026) vastgesteld door het College. Behandeling in de Raad vindt plaats in voorjaar 2024. Dit is de basis voor tijdig (vervangings-)onderhoud waarbij we de thema’s circulair, duurzaamheid, biodiversiteit, klimaatadaptatie en participatie zoveel mogelijk meenemen. In de wijken is extra groen en worden waterbergingen toegevoegd aan lopende buitenruimteprojecten (zoals rioleringsprojecten). Het doel is om in deze collegeperiode 50 projecten groener, klimaatadaptiever en meer biodivers uit te voeren. Dit ligt op koers. In 2023 zijn ook 10 extra watertappunten geplaatst.

In de aanpak van marien zwerfafval zijn diverse doelen bereikt, zoals een bronaanpak van plastic bij evenementen door een retourbekersysteem en uitbreiding van de KleanUpKlup met een elektrische boot en sups. Ambassadeurs helpen met de schoonmaak van de Rotte.

Programma: Beheer van de stad

Collegetargets: n.v.t. 

Betaalbare en duurzame energie (SDG 7)

We werken aan een robuust en duurzaam energiesysteem. Betaalbaarheid van de energietransitie en tegengaan energiearmoede staan centraal. In de gebouwde omgeving wordt gewerkt aan duurzame en toekomstbestendige wijken, woningen en gebouwen. Voor de stedelijke mobiliteit is het streven om al voor 2040 over te schakelen naar een uitstootvrij mobiliteitssysteem.

De energietransitie moet betaalbaar zijn voor alle Rotterdammers. Alle Rotterdammers moeten kunnen meedoen. Daarom ontzien we kwetsbare Rotterdammers bij maatregelen waarvoor bewoners moeten betalen. In het programma armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving staat meer informatie hierover.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

Energiesysteem

Tot maart 2023 (jaarlijks meetmoment) is er in de gemeente Rotterdam 1,1 vierkante kilometer aan zonnepaneel geïnstalleerd. Met de oplevering van windpark Tweede Maasvlakte is de doelstelling van 300 megawatt windenergie in de haven behaald. Dit windpark bevat 22 windmolens en levert 116 megawatt windenergie.

In 2023 werd definitief duidelijk dat er tot en met 2029 geen extra capaciteit beschikbaar komt in het net in Hoek van Holland, Rozenburg, Hoogvliet, Pernis, Europoort en Botlek. Dit laat zien dat we nog harder met slimme oplossingen aan de slag moeten om de energietransitie niet tot stilstand te laten komen.

Betaalbaarheid

Er loopt veel voor en in de gebouwde omgeving van Rotterdam. Van advies & ondersteuning voor VvE's, tot energieklussers en bestaande en nieuwe gebiedsaanpakken op het gebied van isolatie en aardgasvrij. Om de betaalbaarheid te stimuleren gaan we door met projecten als energieklussers, waterzijdig inregelen (het efficiënt instellen van de waterstroom in radiatoren), convenant corporaties en extra subsidie voor VvE's met lage WOZ. We streven ernaar de gehele collegeperiode de doelgroep te bereiken.

Programma: Energietransitie

Collegetargets: n.v.t.

Eerlijk werk en economische groei (SDG 8)

We richten ons op het verdienvermogen van Rotterdam en Rotterdammers die naar vermogen meedoen op de arbeidsmarkt. Door te zorgen voor de juiste omstandigheden voor het bedrijfsleven komen banen beschikbaar voor Rotterdammers en regiobewoners. Het gaat om versterking van het ondernemersklimaat, een uitstekende gemeentelijke dienstverlening aan bedrijven en ruimte voor ondernemerschap. De gemeente Rotterdam steunt de ontwikkelingen in het midden- en kleinbedrijf naar toekomstbestendig en innovatief ondernemerschap. Daarbij werken we aan een stad die aantrekkelijk is voor bewoners, bedrijven en bezoekers en verzilveren we de sterke topsportpositie van Rotterdam. zodat Rotterdam nu en op de lange termijn zowel nationaal als internationaal interessant is als werk-, woon- en verblijfplaats, en als toeristische trekpleister. In een aantrekkelijk en bedrijvig Rotterdam doen zoveel mogelijk Rotterdammers mee naar vermogen en stromen uiteindelijk uit naar duurzaam werk.  

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

Ter ondersteuning van het mkb naar toekomstbestendig en innovatief ondernemerschap zijn onder de vlag van het Mkb actieprogramma in 2023 diverse activiteiten ontplooid om de gemeentelijke dienstverlening te versterken, zoals een livechat op Ondernemen010 voor vragen van ondernemers aan de gemeente, het evenement ondernemen010live! waar 250 ondernemers op af zijn gekomen, 3000 deelnemers variërend van startups, scale-ups, investeerders, corporates, beleidsmakers en studenten aan Upstream voor het vergroten van de innovatiekracht van de regio groei van bedrijven. Verder is de website  www.ondernemen010.nl is 31.315 keer in 2023 bezocht en er zijn 15 nieuwsbrieven verstuurd naar abonnees.

Het bevorderen van een sterk ondernemersklimaat is onder meer gebeurd door een investering samen met andere publieke partners van in totaal € 10 mln voor kansrijke innovatieve mkbbedrijven die bijdragen aan slimme energieoplossingen en een toekomstbestendige economie. Voor versterking van circulair ondernemerschap hebben we bijvoorbeeld het ‘circulair loket’ ingezet, de CIRCO-tracks, of onze samenwerking aan o.a. het ‘Circular Factory’ programma van BlueCity. In mei vond in Rotterdam de World Hydrogen Summit plaats waarmee de waterstofindustrie vooruit wordt geholpen. Een voorbeeld van een congres waarmee we de positie van Rotterdam als bestemming voor beurzen en congressen verder ontwikkelen. Een ander sprekend voorbeeld is de Rotterdam Games Week die leidt tot bekendheid van de Game industrie in Rotterdam.  In 2023 tekenden in totaal 37 beurs- en congresorganisatoren voor een event in Rotterdam. De economische spin-off hiervan is geraamd op € 17,2 mln. Internationaal bevorderen we de handel ook. De laatste week van april 2023 waren gemeente en het Havenbedrijf Rotterdam en veertien Rotterdamse bedrijven op handelsmissie in Singapore. Innovatief ondernemerschap wordt ook financieel ondersteund. Zo is er is ruim € 60 mln beschikbaar uit het Just Transition Fund (JTF)-programma voor de regio Groot-Rijnmond. In januari 2023 is de eerste  € 41 mln beschikbaar. Dit bedrag is gecommitteerd aan 26 projecten.

Ter versterking van de horeca in de stad stelde de gemeenteraad het nieuwe Uitvoeringsplan Horeca vast. Ondernemers mogen nu op vrijdag en zaterdag een uur langer open zijn en hun terras uitbreiden.

Meer ruimte voor economie krijgt concreet inhoud met het Actieplan bedrijfsruimte dat we in oktober 2023 hebben vastgesteld.  Met 3 actielijnen en 8 acties sturen we op behoud van de hoeveelheid bedrijfsruimte en op het juiste bedrijf op de juiste plek. Met het nieuwe uitvoeringsbeleid ateliers en broedplaatsen dat najaar 2023 is vastgesteld wordt het aantal werkplekken voor creatieven opnieuw uitgebreid en er wordt een start gemaakt met de verduurzaming van de ateliers. Gelet op de groei van de creatieve industrie wordt ingezet op een uitbreiding van het huidig aantal vierkante meter van 67.500 m² bvo naar 100.000 m² bvo in 2030. Eind 2023 is de eerste 1.000 m² uitbreiding gerealiseerd. Vanuit de subsidieregeling bedrijfsruimte maakindustrie is  € 400.000 subsidie verleend, dat private investeringen heeft losgemaakt van ruim €  2 mln. Een voorbeeld waar ook vernieuwend ondernemerschap wordt gerealiseerd is Rotterdam Square. In maart 2023 is deze stichting opgericht op initiatief van Erasmus MC en de gemeente Rotterdam en werkt aan versterking van de Life Sciences and Health-sector in Rotterdam. Fysiek uit zich dat in de realisatie van een campus bij het Erasmus MC.

Rotterdam is een aantrekkelijke stad voor bewoners, bedrijven en bezoekers. In 2023 heeft Rotterdam een aantal internationale topsportevenementen gefaciliteerd, zoals de UEFA Nations League Finals en de European Para Championships. Er waren veel evenementen. In het oog springend was het eenmalige evenement Zomer op Zuid. De viering van Koningsdag en tien jaar koningschap van Z.K.H. Willem Alexander heeft ervoor gezorgd dat alle ogen op Rotterdam gericht waren en de stad zich in al haar facetten heeft kunnen presenteren aan het hele land. In het kader van de Meerjarige architectuuragenda hebben meerdere (publieks)activiteiten plaatsgevonden zoals de Rotterdam Architectuur Maand en Heilige Huisjes. In 2023 zijn bijna 1.000 draailocaties voor media en film gefaciliteerd en daarmee is Rotterdam de tweede stad van Nederland. 

Met een groter verdienvermogen van een aantrekkelijk Rotterdam kunnen meer Rotterdammers een passende baan vinden. In 2023 is het 3.385 Rotterdammers gelukt om vanuit de bijstand aan het werk te gaan. In een reguliere baan of als (startend) ondernemer. Een prachtig resultaat dat Rotterdammers hebben bereikt door hun eigen inzet en mentaliteit, maar het is ook het gevolg van een goede samenwerking tussen gemeente, werkgevers en partners.

Zo sluiten we het jaar 2023 af met 32.649 verstrekte bijstandsuitkeringen, wat in tien jaar tijd nog niet zó laag is geweest. Tegelijkertijd zien we het aantal bijstandsgerechtigden met (multi) problematiek toenemen. Daardoor is de ondersteuningsbehoefte groter en de weg naar werk vaak langer. Met loonkostensubsidie (LKS) krijgen we meer mensen aan de slag.

In 2023 is gewerkt aan het vroegtijdig en beter herkennen van mensen die hiervoor in aanmerking komen en wordt al tijdens de arbeidsontwikkeling gezocht naar een passende baan. Op 31 december 2023 hebben 1.404 Rotterdammers een LKS-baan. Een positieve ontwikkeling is de groei van het aantal banen Nieuw Beschut Werk. Met 311 Nieuw Beschut werkplekken is de gemeentelijke doelstelling van 317 banen nagenoeg gehaald.

Programma's: Werk en inkomen, Economische Ontwikkeling, Energietransitie, Sport en recreatie, Cultuur

Collegetargets:

• Naar 30.000 bijstandsgerechtigden
• Handhaven bedrijfsruimte

 Zie ook SDG’s 5 en 10.

Innovatie en duurzame infrastructuur (SDG 9)

Doel is het integraal ontwikkelen van een duurzame infrastructuur in een stad waar het fijn leven en verblijven is. Daartoe wordt gewerkt aan het verbeteren van de leefomgeving die groener en meer klimaat adaptief wordt ingericht, met een goede bereikbaarheid en doorstroming, ruim baan voor fietsers en voetgangers en een hoogwaardig OV.  Doel is ook een duurzame en innovatieve economische infrastructuur: zie daarvoor ook SDG 8.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

In 2023 is het Actieplan Rotterdam gaat voor groen gepresenteerd aan de raad. Naast de realisatie van 8,1 hectare groen is tot en met 2023 13,1 hectare bijenlandschap is gerealiseerd. Daarbij zijn 2 pleinen aangepakt, 2 in uitvoering en 11 in voorbereiding. Verder zijn 2 klimaatadapatieve projecten in uitvoering en 24 in voorbereiding (totaal 50).

In juni 2023 is ‘De Aanpak Verkeerscirculatieplan Rotterdam 2023-2030' vastgesteld door het college van B en W en op 13 september besproken met de raadcommissie Mobiliteit, Haven, Economie en Klimaat. In het vervolg hierop hebben we een maatregelenpakket opgesteld en hier hebben we in de stad gesprekken over gevoerd, o.a. met wijkraden en ondernemersgroepen. We hebben op negen locaties fietsinfrastructuur verbeterd, bijvoorbeeld door fietsstroken te verbreden of fietsoversteken te optimaliseren. Verder wordt gewerkt aan de verbetering van fietsparkeren met pop-up fietsenstallingen als er sprake is van extra parkeerdruk, maar ook met in gebruik nemen van de nieuwe fietsenstalling bij het metrostation Kralingse Zoom. Deelmobiliteit is gestimuleerd met bijvoorbeeld de deel-hub op het Weena bij het Centraal Station.

Voor de aanpak van verkeersonveilige locaties zijn de eerste 16 locaties geselecteerd en in voorbereiding genomen. Daarvan zijn er in 2023 2 gereedgekomen. De voorbereidingen voor het verlagen van de snelheid van 50 km per uur naar 30 km per uur zijn voortgezet. De Jonker Fransstraat, Rodenrijselaan en een deel van de Laan van Nieuw Blankenburg zijn al voorzien van een 30 km per uur snelheidsregime.

We hebben gratis openbaar vervoer aangeboden aan AOW-ers en kinderen tot 12 jaar. Met bijna 717.000 passagiers is 2023 een recordjaar voor de watertaxi qua passagiersaantallen voor het personenvervoer over water in Rotterdam. Samen met de RET en MRDH hebben we gewerkt aan de voorbereiding van de capaciteitsuitbreiding van de metro. De gemeente en MRDH hebben financiële afspraken gemaakt om de RET weer een stabiele basis te bieden na de coronacrisis. De aanleg van de stadsbrug met hoogwaardig openbaar vervoer, de voorgenomen capaciteitsuitbreiding metro, het Plan Toekomstvast Tramnet, de opwaardering van de Oude Lijn en de HOV Maastunnel dragen met elkaar bij aan het verbeteren van de bereikbaarheid van de belangrijkste gebiedsontwikkelingen in de stad.  

Op het gebied van smart mobility hebben we in 2023 samengewerkt met BMW en hebben we pilots uitgevoerd, op het gebied van navigatie, laadpaalgebruik en slimme functies voor auto's. 

De gemeente zet in op versterking van de digitale economie. Onder andere door het laten landen en begeleiden van toonaangevend internationale congressen zoals de Immersive Tech week (augmented en virtual reality) en het positioneren van Rotterdam als stad waar de gameindustrie  een thuis heeft met het Rotterdam Gaming Connect netwerkevenement. Verder wordt ingezet op de noodzakelijke infrastructuur zoals de stadsbrede uitrol van glasvezel voor ondernemers (die ook steeds vaker vanuit huis of op locatie werken) en consumenten. De helft van alle huisadressen kon in 2023 al beschikking over een glasvezel Internet.

We hebben onze inzet in het innovatieprogramma Smart Energy Systems geïntensiveerd. Nog niet eerder deden zoveel bedrijven een aanvraag voor Smart Energy Systems-subsidie. In 2023 ontvingen 11 nieuwe projecten een subsidie.

Daarnaast werken we aan versnelde invoering van walstroom en stimulering van verduurzaming in de scheepvaart. Eind 2023 is een eerste opzet voor een aanpak voor de verschoning van de binnenvaart bekend gemaakt. Samen met het Havenbedrijf Rotterdam werken aan walstroomprojecten voor Parkkade, Lloydkade en Wilhelminakade (Cruiseterminal).

Programma’s: Stedelijke ontwikkeling, Economische ontwikkeling, Beheer van de stad, Energietransitie

Collegetarget: Verbeteren verkeersveiligheid

Ongelijkheid verminderen (SDG 10), gendergelijkheid (SDG 5),

Voor de vermindering van ongelijkheid werkt de gemeenten aan het verbeteren van de basisvaardigheden van Rotterdammers, maximale participatie van inburgeraars door het verbeteren van de taalbeheersing, het stimuleren van een inclusieve samenleving en voorkomen van discriminatie en cultuur die voor alle Rotterdammers bereikbaar en toegankelijk is.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

In 2023 is het nieuwe beleidskader Basisvaardigheden 2023-2026 Rotterdam Vaardig Verder vastgesteld. Op basis van dit kader zijn 9.127 trajecten basisvaardigheden opgestart

Voor wat betreft inburgering bieden we meer maatwerk aan de statushouders door de leerroutes (inburgeringscursussen) ook in de avonden e/o de weekenden te laten verzorgen

Het bijstandsvolume van statushouders is gestegen naar 3.334 als gevolg van de hogere taakstelling en dus instroom van statushouders in de bijstand. De is in 2023 gestegen naar 649 huishoudens.

Eind 2022 en begin 2023 zijn er ca. 50 stadsgesprekken georganiseerd in aanloop naar het actieplan Samenleven in een Stad 2024-2027.  Ruim 500 Rotterdammers spraken met elkaar en met ambtenaren over discriminatie, gelijkwaardigheid en inburgering. In maart 2023 is de antidiscriminatie campagne ‘Zie het. Zeg het. Meld het’ intensiever dan voorheen ingezet. Als onderdeel daarvan is de Erasmusbrug blauw aangelicht in het teken van gelijkwaardigheid Het Stadsprogramma Koloniaal en Slavernijverleden zet ook in 2023 in op dialoog, kennisdeling en bewustwording over (de doorwerking van) het koloniale en slavernijverleden. De acties worden extra groots ingezet gedurende het Herdenkingsjaar (1 juli 2023 tot 1 juli 2024). Vanuit de Toen- en Nu subsidieregeling zijn 29 initiatieven of projecten uit de stad toegekend. Hiermee faciliteren we activiteiten die bijdragen aan dialoog, kennisuitwisseling en bewustwording op dit thema. 

De lokale culturele programmering heeft vooral cultuurparticipatie gestimuleerd onder de zogenaamde doelgroep Licht, ofwel de doelgroep die normaal gesproken niet of minder wordt bereikt door kunst- en cultuuractiviteiten, -organisaties of -initiatieven. In 2023 is voor de tweede maal het programma 'Maak mee in je Wijk' uitgevoerd gericht op de doelgroep Licht in Prins Alexander en IJsselmonde. In 2023 is 26,5 fte cultuurcoaches ingezet in primair, voortgezet, speciaal onderwijs en mbo.

Tot slot is vermeldenswaardig dat de Pilot Eerlijk te huur is gestart waarmee particuliere verhuurders woningen te huur aan kunnen bieden en woningzoekenden veilig en anoniem kunnen reageren op woningen.

Programma's: Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving, Zorg, welzijn en wijkteams, Cultuur

Collegetargets: n.v.t.

Duurzame steden en gemeenschappen (SDG 11)

Doel is vitale en leefbare wijken in Rotterdam en goede groei en integrale ontwikkeling van de stad. Daartoe faciliteren we de bouwopgave, de ruimtelijke ordening, bewaken we de ruimtelijke kwaliteit en zorgen we voor een schone stad.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

Voor vitale en leefbare wijken heeft de aanpak van naastplaatsingen en zwerfafval prioriteit.

In de 20 slechtst scorende wijken is een score voor schoon van 82,49% niveau B of hoger bereikt. De interventies in de Nota SamenschoonR 2023 - 2026 zijn nog niet allemaal gestart. De verwachting is dat deze interventies in de buitenruimte de resultaten positief beïnvloeden. Dit zijn ook wijkgerichte maatregelen, zoals extra publieksvoorlichting, werving van meer containeradoptanten, ‘Zakken-vullen’-acties, enzovoorts. Verder zijn in 2023 120 pop-up milieuparken gerealiseerd. 

De gemeente heeft de ambitie om Rotterdammers nog meer en beter te betrekken bij ontwikkelingen en maatregelen die hun leefomgeving raken. Daartoe zijn wijkraden ingesteld en wijkakkoorden opgesteld. Bovendien kunnen Rotterdammers terecht bij 39 wijkhubs. Een mooi voorbeeld van samenwerken is dat we samen met bewoners en ondernemers van de wijken Oud Mathenesse en het Witte Dorp inzicht hebben gekregen in de aanwezige belemmeringen, behoeften en snelle acties om hun mobiliteit te verbeteren. Door deze wijkaanpak hebben we het afgelopen jaar verschillende quickwins uitgevoerd, zoals de realisatie van buurthubs en langere groentijden voor voetgangers en schoolklassen.

Vitale wijken hebben een toekomstbestendige en gedifferentieerde woningvoorraad. De gemeente draagt hieraan bij door programma’s gericht op het op orde krijgen van de basiskwaliteit van particuliere woningvoorraad, maar ook door ingrijpender aanpak gecombineerd met een samenvoegen en vergroten van woningen. Er heeft besluitvorming plaatsgevonden over het grotere project Fazantstraat en bewoners zijn geïnformeerd over de keuze van de aanpak. Hier koopt de gemeente woningen aan om deze samen te voegen danwel te vergroten en te verduurzamen. Ook krijgen de overige eigenaren hulp bij de aanpak van achterstallig onderhoud en het verbeteren van de uitstraling van hun bouwblok. Er is succesvol een nieuwe tranche volkshuisvestingsfonds ingediend waardoor we additionele financiering hebben gekregen om projecten te starten om 415 woningen te verbeteren, 255 via aankoop te verbeteren en verkopen en voor 160 overige woningen een basis- en gevelaanpak.

Om betaalbaar en fijn wonen te realiseren zijn met de Wet goed verhuurderschap instrumenten beschikbaar zijn gekomen om misstanden op de particuliere verhuurmarkt zoals discriminatie, intimidatie, en uitbuiting van arbeidsmigranten te kunnen sanctioneren.  Huurders worden bijgestaan in raad en daad door middel van het Huurteam. De door ons ontwikkelde Huurprijsindicator helpt huurders om te bepalen of zij mogelijk een te hoge huur betalen. In een jaar tijd is al bijna 36.000 keer gebruik gemaakt van deze tool. 

Per 1 juli 2023 is het meldpunt ongewenst verhuurgedrag ingesteld. Met de grote verhuurders in de stad, verenigd in het Platform Particuliere Verhuurders Rotterdam (PPVR), is in juni 2023 een intentieovereenkomst afgesloten. Goed verhuurderschap is een van de speerpunten van dit platform. De Wet goed verhuurderschap biedt gemeenten de mogelijkheid een verhuurvergunning woonruimte te introduceren. In Rotterdam is deze verhuurvergunning vorig jaar als pilot – vooruitlopend op de Wet betaalbare huur - in de wijk Carnisse ingevoerd. Hier kan de gemeente sinds 1 januari 2024 handhaven op te hoge huren. De communicatiecampagne ‘Weet wat je (ver)huurt’ is in 2023 ingezet met als doel om meer bekendheid te geven aan de aanpak.

Integrale samenwerking zorgt voor een bundeling van expertises en bevoegdheden in het uitvoeren van toezichthoudende en handhavende bevoegdheden. Bouwinspecteurs trekken gezamenlijk op in toezichthoudende controles in het kader van ‘grip op vastgoed’, integrale controles en ‘intensief beheer’. In een jaar zijn 215 adressen zijn gecontroleerd, waarbij 101 misstanden zijn geconstateerd. In 2023 is voorzichtig gestart met het doen van controles zonder de aanwezigheid van de politie gelet op hun capaciteit.

Voor de diverse projecten Samenvoegen en vergroten hebben we in 2023 74 woningen verworven. Het totaal aan aangekochte woningen is daarmee toegenomen tot 312 eenheden in de diverse projecten. Deze woningen worden beheerd en zo snel mogelijk getransformeerd of anders tijdelijke verhuurd. Er staan 97 woningen nog leeg omdat deze nog aangepast/verhuurklaar gemaakt moeten worden of in de verkoop gaan.

De concept woonvisie is in oktober 2023 door het college vastgesteld, het woonakkoord is het basisuitgangspunt geweest. Begin 2024 wordt de woonvisie besproken in de Raad. We hebben afspraken gemaakt met medeoverheden (Regioakkoord en Realisatieagenda) en corporaties (Prestatieafspraken) over voldoende betaalbare woningen. Voor specifieke doelgroepen is begonnen met de bouw van 394 studentenwoningen, 2 woonzorgcomplexen en 2 locaties met 84 flex-woningen. In 2022 en 2023 is gestart met de bouw van 6.184 woningen. Ondanks de tegenwind in de bouw, is de bouwproductie ten opzichte van vorige jaar met 6% gestegen en is een forse inhaalslag gemaakt met de bouw van woningen in het sociale segment.

Op 21 december 2023 heeft de gemeenteraad de kaders vastgelegd voor de ontwikkeling van het gebied tussen de Alexanderknoop en Zuidplein gericht op investeringen in de groenstructuur, realisatie van circa 30.000 woningen, 30.000 arbeidsplaatsen en voorzieningen in gemengde buurten, met veel groen en water, een nieuwe stadsbrug, een hoogwaardige OV-verbinding en een permanent station bij Stadionpark en het behouden en versterken van de sportvoorzieningen in het gebied.

In 2023 is de omgevingswet en Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen geïmplementeerd. Bovendien heeft de organisatie voorbereidingen getroffen om 1 januari 2024 klaar te staan voor de Omgevingswet. Processen zijn aangepast, trainingen georganiseerd, IT-systemen verbeterd en met diverse belanghebbende is blijvend contact. In 2023 is besloten om het omgevingsplan Rotterdam gebiedsgericht op te bouwen. Daartoe is Rotterdam opgesplitst in 39 gebieden. Eind 2023 is er een start gemaakt met 5 gebieden. Inmiddels is het casco van het omgevingsplan gereed.

Programma’s: Bestaande stad, Beheer van de stad, Energietransitie, Stedelijke ontwikkeling, Volksgezondheid

Collegetargets:

• Woningbouw
• Verminderen naastplaatsingen en zwerfafval

Verantwoorde consumptie en productie (SDG 12)

Doelen voor Rotterdam zijn een duurzame haven en industrie en een circulaire stad. We sturen aan op verduurzaming van gevestigde bedrijven voor de circulaire haveneconomie. Dat draagt bij aan de positionering van de haven als waterstof-hub van Europa, en mede daardoor als dé duurzame wereldhaven van de toekomst. Transities zijn afhankelijk van wereldwijde ontwikkelingen en nationale sturing. In 2050 moet Rotterdam een stad zijn zonder afval. Om dat te bereiken moet de totale hoeveelheid afval afnemen en moeten Rotterdammers het huishoudelijk afval nog beter scheiden.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

De gemeente ondersteunt bedrijven om toekomstbestendig te ondernemen, zodat ze bijdragen aan een schone, innovatieve, digitale en circulaire economie. Dit gebeurt door de organisatie van activiteiten voor en door ondernemers met als doel ondernemers te informeren, inspireren en activeren. In oktober hebben we ons partnerprogramma, waarbij niet-gemeentelijke partijen elkaar helpen om ondernemers goed te bereiken op de vlakken digitaal, duurzaam en circulair, genaamd MKB010NEXT, verlengd voor 4 jaar. Ook Up!Rotterdam, het programma voor startups en scale-ups is verlengd dit jaar. In 2023 is er een bedrag van € 3.500.000 opengesteld voor het Rotterdamse deel in Kansen Voor West III. In Kansen Voor West III zijn er in 2023 5 projecten beschikt binnen het Rotterdamse deel voor een bedrag van € 4.354.229 aan subsidie en € 4.532.297 aan Rotterdamse cofinanciering.

In de Grondstoffennota staan de maatregelen om dit te stimuleren om te bereiken dat Rotterdam in 2050 een stad is zonder afval. Het huishoudelijk restafval is het totaal aan ongescheiden fijn en grof restafval per inwoner per jaar. De realisatie voor 2022 was 264 kg en in 2023 was dit 260 kg. Daarvan is 239 kg restafval en 20 kg grofvuil. In 2023 is de plaatsing van verbeterde gfe-wijkcontainers voorbereid. Eind 2023 konden gfe-wijkcontainers weer geplaatst worden. In de wijk De Esch zijn 37 containers geplaatst voor 2749 huishoudens.

Voor educatie ontwikkelde de gemeente een menukaart met een lesaanbod voor scholen. Op de menukaart staan 14 activiteiten die zich richten op circulariteit, het voorkomen van zwerfafval en scheiding van afval. In 2023 zijn gastdocenten (vanuit externe partijen) ingezet op scholen. Dit gebeurde in/voor 74 klassen op het primair onderwijs, 18 keer in/voor op het voortgezet onderwijs, 17 keer in/voor klassen van het speciaal onderwijs. Op het HBO (InHolland) is een voorstelling over zwerfafval gespeeld. In de wijk hebben we 23 activiteiten georganiseerd met verschillende externe partijen.

Rotterdam Circulair maakt onderdeel uit van een grotere overstap waaraan breder binnen de gemeente gewerkt wordt. Meer toelichting daarop is te lezen in de paragraaf 'Klimaat'. De paragraaf gaat in op de bijdrage van de transitie naar een circulaire economie aan een groener en duurzamer Rotterdam, betaalbaarder en economisch veerkrachtiger Rotterdam en een gezonder en schoner Rotterdam.

Programma’s: Beheer van de stad, Economische ontwikkeling, Energietransitie

Collegetargets: n.v.t.

Klimaatactie (SDG 13)

We werken toe naar een klimaatneutraal en fossielvrij Rotterdam in en na 2050. Rotterdam draagt bij aan de landelijke reductienorm van 55% in 2030 en zet voor het stedelijk gebied in op minimaal 25% CO2-reductie in 2025 ten opzichte van 1990. Voor de haven ondersteunen we met allerlei innovaties de ambities van het Rijk voor reductie in 2030. Per 2040 moet het stedelijk verkeer in Rotterdam vrij zijn van uitstoot van schadelijke stoffen. Al deze doelen haalt Rotterdam alleen in samenwerking met de partners in de stad en de nationale inspanningen vanuit het Rijk.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de paragraaf klimaat.

Zie ook SDG 7, betaalbare en duurzame energie voor het werken aan een robuust en duurzaam energiesysteem.

Programma’s: Energietransitie, Bestaande stad en Beheer van de stad

Collegetarget: CO2 reductie

Leven op het land (SDG 14) en leven in het water (SDG 15)

Doel is verbetering van de (milieu)kwaliteit van de leefomgeving. Dat draagt bij aan een fijn leven en verblijven in een stad die groeit. Rotterdam doet dit door geluidsoverlast, luchtvervuiling en bodemverontreiniging terug te dringen en de kans te beperken op en het effect van milieu-incidenten bij het werken met en vervoeren van gevaarlijke stoffen. Dit is essentieel voor een gezonde fysieke leefomgeving. De stad groeit binnenstedelijk en versterkt daarbij bestaande plekken. Binnenstedelijke groei ontziet de buitengebieden en geeft meer draagvlak voor bestaande voorzieningen in de stad. Er vinden investeringen plaats in bestaande en nieuwe groengebieden in en om de stad.

Verder wordt zorggedragen voor een financieel als fysiek bereikbaar aanbod op het gebied van Natuur- en Milieueducatie (NME).

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

De gemeente zet de maatregelen uit de Koersnota Schone Lucht door, de koersnota Geluid en de geluidsbelastingkaarten zijn vastgesteld.

Bij het ontwikkelen van plannen gaat het om een aantrekkelijke omgeving te zijn voor woningen, werklocaties, voorzieningen en groen. De gemeente plant de grootste groei in de Binnenstad op twee oevers, in de Oostflank, op Zuid en in M4H.

In 2023 is het Actieplan Rotterdam gaat voor groen: de Groenagenda 2023 gepresenteerd aan de raad. In 2023 is 8,1 hectare groen toegevoegd aan de stad. Hiervan is 2,8 hectare gelegen op groene daken. Het bijenlandschap is in 2023 uitgebreid, vooral door minder vaak maaien en de bestaande vegetatie om te vormen naar grasvegetatie. Er is 13,9 hectare gerealiseerd.

Rotterdam hanteert de CROW-richtlijn om de beeldkwaliteit van het groen in de buitenruimte te meten. Het resultaat voor 2023 van 87%, met als ambitie minimaal 90% van het areaal aan niveau B te laten voldoen. Het natuurlijker beheren van het groen, gericht op het bevorderen van biodiversiteit, kan leiden tot een iets minder strak onderhoudsbeeld volgens de CROW-meetsystematiek.

Verder is hard gewerkt aan groene en blauwe verbindingen. Voor de Rotte is de aanpak voor deze collegeperiode opgesteld. Hierbinnen worden meerdere projecten uitgewerkt en zoveel mogelijk al gerealiseerd. Voor Rondje Bruggen Nieuwe Maas zijn ambities opgesteld. De komende periode worden deelprojecten hierbinnen uitgewerkt. Voor de Heemraadssingel/Van Aerssenlaan is de aanpak gekoppeld aan het onderhoud van het groen en de paden van de singel, met kansen voor biodiversiteit en recreatie. Voor de Steilrand worden deelprojecten uitgewerkt, zoals een ontdekroute, natuurspeelplaats en vier bootcamp-plekken. Het voorlopig ontwerp voor het inrichtingsplan voor de Linker Rottekade tussen de Goudse Singel en de Noorderbrug is bijna afgerond en wordt binnenkort vastgesteld. Met dit plan worden de oevers groen ingericht en de langzaamverkeersverbinding verbeterd.

De aanpak van marien zwerfafval is bij SDG6 schoon water beschreven.

De stichting Natuurstad verzorgt educatieve natuurlessen en schooltuinieren op basisscholen. Deze stichting beheert 8 kinderboerderijen en verschillende educatieve tuinen waar de educatieve natuurlessen worden gegeven en kinderen schooltuinieren. Diergaarde Blijdorp biedt interactieve lessen voor het primair onderwijs, waarbij de focus op een duurzame gedragsverandering ligt.

Programma's: Stedelijke ontwikkeling, Energietransitie en Beheer van de stad

Collegetarget: 20 ha meer groen

Vrede, veiligheid en sterke publieke diensten (SDG 16)

Doel voor Rotterdam is om een veilige stad te zijn waar iedereen zich welkom en thuis voelt. Als gemeente Rotterdam willen we een transparante, democratische, betrouwbare en betrokken overheid zijn met een goed klantcontact. Op gebied van vrede en veiligheid zet de gemeente zich samen met haar partners onverminderd in voor de opgaven beschreven in de veiligheidskoers 2023-2027 (hyperlink).

1. Bouwen aan veilige wijken
2. Voorkomen van jeugdcriminaliteit
3. Bestrijden van ondermijnende criminaliteit
4. Omgaan met polarisatie en tegengaan van extremisme
5. Bestrijden van cybercriminaliteit en criminaliteit met grote impact

Hierbij zorgt de gemeente voor een goede balans tussen preventie en repressie: met de komende periode meer aandacht voor jeugd en kwetsbare doelgroepen ook om Rotterdammers meer weerbaar te maken en te beschermen voor criminaliteit.

Hierbij zorgt de gemeente voor sterke publieke diensten. Met de komst van Wijk aan Zet versterkt de gemeente haar samenwerking met bewoners en ondernemers en benutten we waar mogelijk bewonersinitiatieven. Met maatschappelijke organisaties werken we aan hulp bij problemen zoals armoede, schulden en eenzaamheid. Met het organiseren van wijkhubs en meer professionals in wijken zorgt de gemeente voor makkelijker en direct contact tussen inwoners en overheid.

Wat hebben we in 2023 bereikt en gedaan?

De wijkakkoorden zijn opgesteld. Bij de Voorjaarsnota 2023 zijn de jaaractieplannen 2023 met daarbij behorende budgetten én extra budget voor de Kleine Kernen aanpak vastgesteld.  Doel is om 75% van de acties die opgenomen zijn in de wijkplannen te realiseren. In totaal is 62% van de acties voor 2023 naar het oordeel van de wijkraad gerealiseerd. 3% van de acties is niet gerealiseerd in 2023 en wordt ook niet meer gerealiseerd.

De fysieke realisatie van de 39 Wijkhubs is een feit. Iedere Wijkhub heeft een programmeringsplan op maat van de specifieke wijk.

Verder zijn er twee goed verlopen verkiezingen georganiseerd: op 15 maart de verkiezingen voor Provinciale Staten en Waterschappen en op 22 november de Tweede Kamerverkiezing.

In 2023 realiseerde de gemeente een daling van 5% van het percentage Rotterdammers dat ontevreden is over hun contact met de gemeente ten opzichte van 2020. De gemeentelijke dienstverlening scoorde gemiddeld een 8.1 in 2023. Belangrijke verbeteringen liggen onder meer in een afname van de gemiddelde wachttijd, een vriendelijker en duidelijkere behandeling door baliemedewerkers en callagents en het in één keer helpen van Rotterdammers aan de telefoon.

De Veiligheidsindex (VI) laat in 2024 een lagere score zien dan in 2022: van 110 naar 105. Daarentegen zijn vier van de vijf laagst scorende wijken vooruitgegaan. Alleen voor de Tarwewijk is de score in 2024 nog niet gehaald. Vooral de subjectieve beleving is achteruitgegaan. In een aantal wijken is daarom gestart met het uitvoeren van acties die de veiligheidsbeleving  vergroten. Voor de wijkveiligheid voerde de gemeente in 2023 143 acties uit die zijn opgenomen in de jaaractieplannen van de wijkraden. Voorbeelden van de afgeronde acties zijn het houden van schouwen, organisatie van veiligheidsbijeenkomsten met politie en andere veiligheidspartners, de aanpak van jeugdoverlast en plaatsing van toezichtposten. Om jeugdoverlast en -criminaliteit tegen te is in 2023 de aanpak in relatie tot jeugd verbreed door de samenwerking met veiligheid en het sociaal domein verder te versterken, zodat de jeugd in Rotterdam kansrijker opgroeit en uiteindelijk minder snel betrokken raakt bij criminaliteit. Hiernaast lopen sinds maart 2023 pleinstewards rondes op pleinen en in straten waar de veiligheidsregisseurs van de gemeente hun inzet noodzakelijk vinden. De pleinstewards zijn vooral op weekendavonden aanwezig. In de zomerperiode zijn zij ook ingezet op de stranden van Nesselande en Hoek van Holland. Bij evenementen kunnen ze incidenteel worden ingezet.  

In 2023 is de rol van wijkhandhaver als vast gezicht en aanspreekpunt voor bewoners, ondernemers en ketenpartners in een wijk verder ontwikkeld. Deze sluit steeds beter aan op de behoefte van de wijk. Een aantal wijken heeft inmiddels eigen wijkhandhavers en in 2024 geldt dit voor alle Rotterdamse wijken. Prioriteiten in de gemeentelijke handhaving liggen onder meer bij parkeeroverlast in winkelstraten, de Rotterdamse Verkeersaso Aanpak en lachgas.

We willen drugscriminaliteit en corruptie in Rotterdam en de haven verminderen en voorkomen.  Dat gebeurt onder andere met de aanpak ondermijnende criminaliteit in de stad en door drugs tegen te houden bij bron- en doorvoerlanden. De gemeente vergroot de bewustwording en weerbaarheid van jongeren en  van (semi)overheidspersoneel. Het Havenbedrijf Rotterdam werkt samen met de gemeente, de Douane, en de politie aan de aanleg van een zogenaamd ‘virtueel hek’. Op strategische plekken in de haven worden slimme camera’s geïnstalleerd die gevaren signaleren en specifieke zones in de haven bewaken. Het Bestuurlijk Toezicht Team (BTT) is een multidisciplinair team dat controleert of bedrijven zich houden aan wet- en regelgeving. Het BTT heeft in 2023 396 controles uitgevoerd bij bedrijven.

Verder is in 2023 gerealiseerd:

• Honderden professionals zijn getraind om radicalisering te kunnen herkennen en te weten waar zij signalen kunnen melden of advies kunnen vragen. Daarnaast zijn ruim 700 jongeren bereikt om minder vatbaar te worden voor radicalisering door drie weerbaarheidsprojecten.
• Op het grensvlak zorg- en veiligheid heeft de gemeente de samenwerking geïntensiveerd met een nieuwe lokale aanpak. De lokale aanpak helpt om sneller preventief te handelen en voorkomt dat situaties verslechteren.
• Vormgeven van de aanpak bestrijden van digitale criminaliteit en het digitaal weerbaar maken en houden van de stad. Digitale criminaliteit heeft in veel gevallen een grote impact op slachtoffers. In 2023 is de aanpak verder versterkt en wordt meer focus aangebracht op gebied van digitale criminaliteit en openbare orde en veiligheid. De stimuleringsregeling inbraakpreventie in samenwerking met woningbouwcorporaties is per 1 januari 2024 vervallen. Het aantal woninginbraken in Rotterdam is met bijna 66% gedaald sinds 2015.
• Ook in 2023 heeft de inzet van OV-surveillanten in de metro weer plaatsgevonden (op woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag vanaf 17.30 uur tot einde dienst). Uit de dit jaar verschenen klantenbarometer OV blijkt dat het Rotterdamse OV qua sociale veiligheid over de gehele linie ruimschoots een voldoende scoort en op peil blijft.
• In 2023 heeft de gemeente een nieuw actieplan woonoverlast opgesteld dat vanaf 1 januari 2024 van kracht is. Het vertrouwen van melders in de gezamenlijke aanpak van woonoverlast is in 2023 ongeveer gelijk gebleven. In 2023 zijn 9 nieuwe particuliere verhuurders aangesloten bij de werkwijze van het regionale convenant woonoverlast. Na het toetreden van deze verhuurders zijn er in totaal 35 verhuurders deelnemer aan het convenant. Zij vertegenwoordigen ongeveer 75% van het totale aantal huurwoningen in Rotterdam.
• Het aantal horecastewards in Rotterdam uitgebreid van 15 naar 21 voor een veilige nacht. Om het nachtleven voor alle bezoekers veiliger te maken, in het bijzonder voor kwetsbare personen, is de Safe’R spot gelanceerd (sociaal nachtpunt).

Programma's: Veiligheid, Dienstverlening, Bestuur, Overhead, Belastingen, Sport en recreatie

Collegetargets:

• Veilig
• Tevredenheid concerndienstverlening
• Wijk aan Zet

Partnerschappen om de doelen te bereiken (SDG 17)

Samenwerken gebeurt al sinds vele tientallen jaren in diverse nationale en internationale samenwerkingsverbanden op de in voorgaande hoofdstukken aan de orde gekomen beleidsterreinen. Rotterdam is geen eiland: samenwerking is onmisbaar om de beleidsdoelstellingen en doorbraken te realiseren. Daarom wordt beleid gezamenlijk of in samenspraak met veel verschillende bedrijven, maatschappelijke organisaties en andere overheden gemaakt. 

Ook de uitvoering vindt vaak samen plaats. In 2023 zijn hier grote stappen gezet door de samenwerking met wijkraden die concreet wordt door het doel om 75% van de afgesproken acties uit wijkakkoorden te realiseren. Op gebiedsniveau wordt met het Nationaal Programma Rotterdam Zuid ingezet op verdere verbetering van het onderwijs, het ondersteunen van werkzoekenden en het verminderen van het aantal mensen in de bijstand, voor meer cultuuraanbod en het verbeteren van de woningvoorraad, zodat sociale stijgers ook op Zuid blijven wonen. Met maatschappelijke instellingen wordt gewerkt aan de aanpak van armoede en eenzaamheid, enzovoorts. 

Op regionaal niveau wordt o.a. samengewerkt op milieugebied (DCMR), werkgelegenheid (de Arbeidsmarktregio) , Veiligheid (VRR, veiligheidshuis), openbaar vervoer en economisch vestigingsklimaat (Metropoolregio Rotterdam Den Haag), groene ruimte (recreatiegebieden), jeugd, (jeugdhulp Rotterdam Rijnmond) en gezondheid (GGD Rotterdam Rijnmond).

Op hoger schaalniveau vindt de samenwerking plaats o.a. in G4 verband en als lid van de VNG en de VZHG (Vereniging Zuid-Hollandse gemeenten). Internationale samenwerking zit in de genen van onze havenstad. Rotterdam heeft al jaren een actief internationaal programma en onderhoudt wereldwijd contacten en relaties en behartigt daarbij onze belangen. Onder andere bij de Europese Unie. Rotterdam volgt de beleidsontwikkelingen over de rol en het belang van de SDG’s voor het Europees beleid op, zoals vertaald in de reflectiepaper over een duurzaam Europa van de EU-commissie (juni 2019), en de Green Deal van de nieuwe EU-commissie (2020-2027)) en past ze toe in haar eigen beleidsontwikkelingen. Verder werken we samen met zuster- en partnersteden, in netwerken als Eurocities (ontstaan in 1986 in Rotterdam), het Comite van de Regio’s, ICLEI, Global Resilient Cities, C40, U20 , EFUS (veiligheid) en TDA (transport decarbonisation alliance). Naast bestuurlijke inzet is Rotterdam ook op ambtelijk niveau (internationaal) actief en wordt Rotterdam als koploper op tal van terreinen (mobiliteit, klimaatadaptatie) gezien en gewaardeerd.