Jaarstukken 2023

Rotterdam: Eén stad

Onderhoud kapitaalgoederen Pagina 198

Onderhoud kapitaalgoederen

De straten, pleinen en parken van Rotterdam zijn van alle Rotterdammers. Hier kan je sporten, hangen, spelen, wandelen, ontdekken, ontmoeten, chillen, fietsen, tuinieren en nog veel meer. De openbare ruimte is van iedereen en voor iedereen. Het is het visitekaartje van de stad. Daarom moeten we ervoor zorgen dat deze openbare ruimte altijd schoon, heel en veilig is. Een goed verzorgde openbare ruimte zorgt ook voor tevreden inwoners, ondernemers, meer bezoekers, meer investeerders en daarmee een gezonde groei van Rotterdam. Goed beheer en onderhoud is misschien niet altijd sexy, maar is op de lange termijn gewoon verstandig beleid. Beheer is meer dan behoud van het bestaande. Beheer is vormgeven van de toekomst door bij te dragen aan de grote transitieopgaven in de stad: we gaan de stad vergroenen, meer klimaatadaptief, meer biodivers maken en we willen steeds meer materialen hergebruiken. De Nota Kapitaalgoederen 2023-2027 berekent hoeveel middelen we nodig hebben voor het goed onderhouden van de openbare ruimte van Rotterdam. Hier zijn extra middelen voor nodig, omdat onze wegen en voetpaden, groen & parken en speelplekken extra aandacht nodig hebben. 

Beleid

Beleidsmatig en financieel kader

De gemeente heeft veel onderhoudsgevoelige kapitaalgoederen zoals: wegen, groen en bomen, oppervlaktewater, civiele kunstwerken, openbare verlichting, spelen, beeldende kunst en monumenten, parkeervoorzieningen, containers en gebouwen. Het beleid hiervoor is opgenomen in 2 nota’s;

  • Nota Onderhoud Kapitaalgoederen 2023-2027
  • Kadernota Vastgoed (2018)

In de Nota Onderhoud Kapitaalgoederen 2023 - 2027 staat hoeveel geld nodig is om de bestaande openbare ruimte veilig en beschikbaar te beheren en te onderhouden. Deze nota gaat dus over het dagelijks beheer, periodiek beheer en groot onderhoud om het einde van de levensduur van de assets te halen. De nota gaat niet over de vervangingsinvesteringen. Die zijn berekend in de Nota Vervangingsinvesteringen en in 2021 vastgesteld door de gemeenteraad. Voor het gemeentelijk vastgoed is de  Kadernota Vastgoed van kracht.

De Nota Onderhoud Kapitaalgoederen maakt financieel voornamelijk onderdeel uit van het programma Beheer van de stad. De Kadernota Vastgoed maakt financieel onderdeel uit van het programma Bestaande Stad.

Riolering heeft een eigen financiering en beleidskader. Het Gemeentelijk Rioleringsplan 5 (2021-2025) is in het eerste kwartaal 2021 door de gemeenteraad vastgesteld.

De nota onderhoud kapitaalgoederen 2023-2027 wordt in het eerste kwartaal 2024 ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd. De daaruit voortvloeiende financiële consequenties zijn eerder na besluitvorming bij de voorjaarsnota 2023 in de gemeentelijke begroting verwerkt. 

 

Financiële consequenties

Exploitatie

Hieronder is een tabel opgenomen met de financiële omvang van de begrote en gerealiseerde lasten voor wat betreft onderhoud van kapitaalgoederen in de exploitatie.

Onderdeel (product) (bedragen x € 1 mln)               Begroting 2023Realisatie 2023Verschil
Wegen     39,5 41,9 -2,4
Groen en bomen     39,0 38,1 0,9
Speelvoorzieningen     2,2 3,6 -1,4
Civiele kunstwerken     27,8 23,8 4,0
Beeldende kunst en monumenten     2,0 2,2 -0,2
Begraafplaatsen     1,8 2,8 -1,0
Oppervlaktewater     5,6 5,7 -0,1
Verkeersinstallatie     3,7 3,7 0
Openbare verlichting     5,0 5,3 -0,3
Parkeervoorzieningen     6,5 6,2 0,2
Toezichtcamera's     0,2 0,2 0
Afvalvoorzieningen     2,5 2,0 0,5
Vastgoed     45,3 43,0 2,3
Totaal     181,1 178,4 2,7

Toelichting

Het beheer en onderhoud van kapitaalgoederen gebeurt door middel van assetmanagement waarbij conditie en urgentie een belangrijke rol spelen. Met het beschikbare budget wordt continu afgewogen welke assets op welke wijze te onderhouden.

Het uitvoeren van groot, klein en storingsonderhoud is een continue proces wat jaargrenzen overstijgt. Capaciteit, levering van materialen, afhankelijkheid van aannemers, complexiteit van het onderhoud, etc resulteert erin dat onderhoud zowel iets versneld als vertraagd uitgevoerd kan worden. In 2023 is er sprake van een geringe afwijking van € 2,7 mln ten opzichte van de begroting.

 

Veiligheid en beschikbaarheid van Rotterdamse assets

De Nota Onderhoud Kapitaalgoederen 2023-2027 gaat er vanuit dat de Rotterdamse assets veilig en beschikbaar zijn. Door in 2023 wederom volop onderhoudswerkzaamheden uit te voeren zijn de Rotterdamse assets veilig en beschikbaar gebleven. Het programma beheer van de stad bevat een verdere detaillering van diverse assetgroepen

 

 

Wegen

 

Areaal wegenAreaal m2
Rijbaan (hoof- en verzamelwegen)   1.900.000
Rijbaan (overige wegen)   7.960.000
Parkeerruimte   2.640.000
Fietspad   1.660.000
Voetpad 10.830.000
Overig (o.a. verharde bermen, inritten en bushaltes)      630.000

Groen en bomen

AssetgroepBeheergroepAreaal (m2)
Beplanting                                 1.346.000
  Bodembedekkers 133.000
                                                               Hagen 184.000
  Heesters 1.052.000
Bosplantsoen   5.867.000
Grassen   16.060.000
  Bloemrijk gras 6.689.000
  Gazon 8.878.000
  Moeras en overvegetatie 314.000
Sierbeplanting   314.000
  Sierbeplanting 313.000
  Losse bakken 1.380
Overig   883.000
Begraafplaatsen   518.000
Totaal Groen   25.416.000
     
Bomen Straatbomen 140.800
Bomen Plantsoenbomen 25.200
Totaal Bomen   166.000 stuks

Oppervlaktewater

Areaal oppervlaktewaterAantal
Hoofdwaterwegen 140 km
Overige waterwegen 250 km
Beschoeiing 700 km
Duikers 2.072

Civiele kunstwerken

 

 

Areaal Civiele kunstwerkenAantal
Beweegbare bruggen 47 stuks
Sluizen 11 stuks
Vaste bruggen  957 stuks
Viaducten 44 stuks
Onderdoorgangen 32 stuks
Maastunnel-tracé 1 stuk
Kademuren en glooiingen  49 km
Keermuren 16 km
Vlonders, steigers en overige objecten 189 stuks

Openbare verlichting

Areaal Openbare verlichtingAantal
Lichtmasten 94.000
Armaturen 106.900
Grondspots (sierverlichting) 2.000
Electriciteitskast voor eigen electriciteitsnet 40
Wegwijzers met verlichting 542
Wegwijzers zonder verlichting 1.631
Portalen voor wegwijzers 43
(Historische) klokken 97

Spelen

Areaal SpelenAantal
Verblijfsplekken 1.202
Speel- en sporttoestellen 6.209

Beeldende kunst en monumenten

Areaal Beeldende kunst en monumenten Aantal
Beeldende kunst - Topcollectie 116
Beeldende kunst - A-collectie 88
Beeldende kunst - B-collectie 56
Beeldende kunst - C-collectie 28
Beeldende kunst - D-collectie 22
Beeldende kunst - Gedenktekens 85
Monumenten - Torens 7
Monumenten - Poorten en pleinen 7
Monumenten - Monumentale fonteinen 6
Monumenten - Overige 8
Bijzondere voorzieningen - Fonteinen 107
Bijzondere voorzieningen - Watertappunten 88
Bijzondere voorzieningen - Evenementkasten 40
Bijzondere voorzieningen - Toiletvoorzieningen 32
Bijzondere voorzieningen - Douches 6

Investeringen

Hieronder is een tabel opgenomen met de financiële omvang van de begrote en gerealiseerde lasten voor wat betreft de vervangingsinvesteringen 2023.

Onderdeel (taakveld) (bedragen x € 1 mln) Begroting 2023Realisatie 2023Verschil
Wegen 30,8 33,8 -3,0
Groen en bomen 9,7 10,4 -0,7
Speelvoorzieningen 5,8 3,0 2,8
Civiele Kunstwerken 13,1 10,9 2,3
Beeldende kunst en monumenten 0,3 0,1 0,2
Begraafplaatsen 1,8 0,8 1,0
Oppervlaktewater 4,1 2,3 1,7
Verkeerinstallaties 7,1 7,4 -0,3
Openbare Verlichting 12,9 7,4 5,5
Parkeervoorzieningen 4,5 4,3 0,2
Afvalvoorzieningen 14,5 11,7 2,9
Vastgoed 206,8 176,8 30,1
Totaal 311,4 268,9 45,5

Toelichting

De financiele afwijking ten opzichte van de begroting 2023 bedraagt gesaldeerd € 46 mln waarvan € 30 mln betrekking heeft op vastgoed. Als gevolg van diverse vertragingen bedroeg de realisatie van de investeringen vastgoed in 2022 circa € 82 mln. In 2023 is volop gewerkt aan diverse vastgoedprojecten om deze opgelopen achterstanden in te lopen. Desalniettemin was de planning van een aantal projecten te optimistisch. Verder vindt vervanging van assets zo veel mogelijk integraal plaats en worden onderwerpen als klimaatadaptatie, extra vergroening, energietransitie, circulariteit en duurzaamheid direct meegenomen. Ook participatie van de wijken wordt steeds belangrijker. Tot slot mislukken er soms ook  aanbestedingen waardoor vervangingen vertragen. Dit alles maakt projecten complexer en de voorbereidingstijd langer.