Begin 2021 heeft de raad het beleidsplan Heel de Stad vastgesteld. Met dit plan heeft de gemeente in februari van 2022 het welzijnswerk in de 14 gebieden van Rotterdam definitief gegund. De nieuwe opdracht is gestart op 1 juni 2022, voor een periode van 5 jaar en 7 maanden. Hierbij is er de mogelijkheid deze 2 keer met 2 jaar te verlengen. Al in de periode vanaf de gunning tot 1 juni heeft de gemeente ingezet op de implementatie van de welzijnsopdracht. In de nieuwe welzijnsopdrachten geeft de gemeente samen met de welzijnspartijen vorm en inhoud aan impact gedreven werken.
De welzijnsopdrachten van het Nieuw Rotterdams Welzijn liepen tot en met 31 mei 2022. De eindverantwoordingen hiervoor zijn ingediend. De gemeente beoordeelt deze, zodat de opdrachten formeel begin 2023 worden afgerond.
Evaluatie huisbezoeken 75+
Eind 2021 is begonnen met een evaluatie van de huisbezoeken 75+. De gemeente heeft deze ‘gesprekken aan de voordeur’ tijdens de coronacrisis ontwikkeld. De uitkomsten zijn gebruikt om de huisbezoeken verder door te ontwikkelen. Zo blijven deze huisbezoeken onderdeel van de dienstverlening om eenzaamheid aan te pakken. Ook is de vragenlijst voor het gesprek omgebouwd tot een onderwerpenlijst. Dit ook mede door een motie die de raad hierover heeft aangenomen.
In 2022 is gewerkt aan de opgaven uit het ‘Beleidskader Bouwen aan een toekomst zonder geweld’ en het actieprogramma ‘Verandertraject huiselijk geweld’. Naast alle doorlopende inzet zijn in 2022 o.a. de volgende belangrijke resultaten behaald:
Met het programma Drugs & Alcohol 2019-2022 werkt de gemeente aan het terugdringen van middelengebruik onder jongeren. Dit is van belang omdat dit de gezondheid, talentonwikkeling en veiligheid van jongeren ondermijnt. Binnen het programma is ook aandacht voor problematisch gamen, lachgas-snusgebruik en het gebruik van social media.
In 2022 is de gemeente gestart met het uitwerken van het nieuwe preventie- en handhavingsplan alcohol en drugs 2023-2027. Dit nieuwe plan is aangepast aan nieuwe ontwikkelingen en mede gebaseerd op de evaluatie van het voorgaande programma. Het plan wordt voor de zomer van 2023 aan de raad aangeboden, samen met een overzicht van de gerealiseerde activiteiten en opbrengsten in de periode van 2019 tot 2022.
Ondermijnende drugscriminaliteit
Publiekscampagne waarmee de recreatieve gebruiker bewust wordt van de bijdrage door gebruik aan de onderliggende ondermijnende drugscriminaliteit. 600 Bezoekers hebben de forensische tent (met beelden en geluid) bezocht. Via reclame en QR-codes op flyers/posters is de campagnewebsite 5.000 keer bezocht. Via social-media kanalen (LinkedIn, twitter, facebook) is er met ruim 11.000 kliks aandacht geweest.
Snus
In 2021 groeide het aantal meldingen (landelijk en ook in Rotterdam) over snusgebruik en -handel onder jongeren. Op www.maakjekeus.nl en www.puberenco.nl zijn pagina's toegevoegd met informatie over snus. In de onderwijsnieuwsbrief is informatie opgenomen over snus-gebruik en staan handvatten wat je kan doen als je gebruik signaleert.
Publiekscampagne Zien Drinken doet Drinken
Lokaal aandacht voor de landelijke campagne die vooral ouders bewust maakt van het negatieve effect als zij in bijzijn van kinderen alcohol drinken op het drinkgedrag (op latere leeftijd) van hun kind(eren). 1.123 facebook/Instagram kliks, 85.000 Videovertoningen en Stories en reels 100.000 kliks.
Sinds juni 2022 is de nieuwe welzijnsopdracht gestart, een van de opdrachten is het realiseren van 22 jongerenhubs in de looptijd (van 10 jaar) van de opdracht. Het college akkoord, heeft daarin als extra doelstelling gesteld om 20 jongerenhubs hiervan al te realiseren in de collegeperiode van 2022-2026.
Jongerenhubs die opgebouwd zijn van de tijdelijke middelen vanuit de Herstelaanpak, worden afgebouwd of geborgd als deze binnen Huizen van de wijk of binnen de nieuwe welzijnsopdracht passen. Het tijdelijke programma Herstelaanpak stopt vanwege de afbouw van de landelijke financiering vanuit de corona gelden.
Collegetarget Jeugdpreventie: Vanaf 2023 ronden jaarlijks gemiddeld 5.000 kinderen en jongeren (en/of hun ouders/verzorgers) een goed onderbouwde of bewezen effectieve preventieve jeugdinterventie af.
Geen mijlpaal 2023.
Hervormingsagenda Jeugd en Toekomstscenario Kind- en gezinsbescherming
In 2022 is op landelijk niveau gewerkt aan twee grote ontwikkelingen in het stelsel. Dit betreffen de Hervormingsagenda Jeugd en het Toekomstscenario Kind- en gezinsbescherming.
De Hervormingsagenda Jeugd zet middels een set aan maatregelen in op kwaliteitsverbetering van de jeugdhulp en op financiële houdbaarheid van het stelsel. Het is Rijk, gemeenten en andere partners niet gelukt om voor eind 2022 de Hervormingsagenda Jeugd vast te stellen. Binnen de gemeente Rotterdam worden al wel meerdere maatregelen ingezet en ontwikkeld ter voorbereiding op de Hervormingsagenda Jeugd. Om het proces gedegen voort te kunnen zetten, is het nodig dat Rijk en gemeenten tot afspraken komen over passende financieel bestuurlijke verhoudingen en een meerjarig financieel kader.
Het Toekomstscenario Kind- en gezinsbescherming zet in op vereenvoudiging van de jeugdbeschermingsketen. Eind 2022 is op bestuurlijk niveau een landelijk ontwikkel- en implementatietraject vastgesteld. Hierbij is ook afgesproken om het implementatieproces, vanwege actuele knelpunten in de keten, te versnellen. Het gaat, net als bij de hervormingsagenda Jeugd, ook in dit proces om diverse maatregelen die raken aan taken en uitvoering van wijkteams, Gecertificeerde instellingen, Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond (VTRR) en de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en andere partijen. In regionaal verband worden voorbereidingen getroffen om de landelijke afspraken te vertalen naar de regio en de stad.
Wachttijden specialistische Jeugdzorg
In het begin van 2022 was er sprake van verscherpt toezicht door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en interbestuurlijk toezicht van het Rijk op de jeugdhulpregio Rijnmond. Aanleiding waren de wachttijden voor (specialistische) jeugdhulp. Begin 2022 heeft de IGJ het verscherpt toezicht beëindigd en halverwege 2022 is het interbestuurlijk toezicht afgerond. Wel heeft het Rijk aangegeven de ontwikkeling van wachttijden te zullen blijven volgen. Vanwege het succes wordt de eerdere Doorbraakaanpak gecontinueerd in een brede wachttijdaanpak van de Uitvoeringsorganisatie van de Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond (UO/GRJR), jeugdzorgaanbieders, gemeenten/wijkteams. Een deel van de extra Rijksmiddelen is geïnvesteerd in de wachtlijstaanpak. Zoals is gemeld in de voortgangsbrief
(M2208-9854 - 22bo006003) zijn eind 2022 de wachttijden voor specialistische jeugdhulp teruggebracht tot de Treeknorm (van 14 weken). Zowel het aantal wachtenden als de wachttijd is gestabiliseerd. Ook bij de crisishulp is er sprake van een duidelijke daling in wachttijden. Ondanks dat de extra Rijksmiddelen vanuit de Spuk vervallen, blijven we werken aan het verder terugdringen van de wachttijden, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een regionale sociale kaart en het doorontwikkelen van het zorgbemiddelingsteam (ZBT) naar een regionaal expertisecentrum. Lokaal blijven we ook sturen op de wachttijden. Aandachtspunt daarbij is de casusregie van jeugdbeschermers en wijkteams, met name bij plaatsing op een bed.
Het terugdringen van de wachttijden blijft lastig, omdat onzekerheid in de samenleving (als naweeën van Corona en door de oorlog in Oekraïne) maakt dat de vraag naar jeugdhulp nog onverminderd hoog is. Vandaar dat we het basisbudget voor jeugdhulp hebben opgehoogd. Daarnaast versterken we op verschillende manieren onze sturing op de kwaliteit van zorg en de kosten van jeugdhulp. Dit binnen het kader van onze bestuurlijke opdracht zorg (BOZ) en vooruitlopend op vaststelling van de landelijke hervormingsagenda.
Daar waar de wachttijden voor jeugdhulp een duidelijke verbetering laten zien, zijn er in 2022 bij de Gecertificeerde Instellingen (GI’s) knelpunten ontstaan bij de inzet van hulp en begeleiding. Vanuit de GRJR bestaat een subsidierelatie met Jeugdbescherming Rotterdam Rijnmond (JBRR), de William Schrikker Groep en het Leger des Heils.
In lijn met het landelijke beeld, zien we in de regio bij de GI’s, en met name bij JBRR, een landelijke ontwikkeling stevig terug. De GI’s kampen met hoge werkdruk door hoog ziekteverzuim, een hoog verloop en de moeizame zoektocht naar nieuwe medewerkers. De negatieve beeldvorming en toegenomen maatschappelijke druk rondom het werk van jeugdbeschermers hebben hier ook invloed op. Het capaciteitsprobleem leidt tot de situatie dat de GI’s hun werkwijze hebben aangepast. Door aanpassingen in het werkproces wordt wel ingezet op het voorkomen van wachttijden.
JBRR heeft een plan van aanpak opgesteld met korte en middellange termijn maatregelen. Eind 2022 heeft de GRJR ingestemd met dit plan. Vanuit de GRJR is in 2022 een bijdrage geleverd om meerkosten bij JBRR op te vangen. Ook in 2023 zal de GRJR bijdragen aan het pakket verbetermaatregelen en sturen op het verbeterproces. Doel van de maatregelen is om de kwaliteit van de jeugdbescherming zo snel mogelijk te borgen. Landelijk werkt het ministerie van J&V ook aan een set van maatregelen, waaronder het verlagen van de caseload voor jeugdbeschermers, om de knelpunten bij de GI’s op te lossen.
Inkoop
Medio december is de regionale inkoop van specialistische jeugdhulp volledig afgerond. Dat betekent dat we jeugdhulp hebben ingekocht bij zowel systeemaanbieders, prestatieaanbieders als flex-aanbieders. De focus verschuift dus nu van dialooggesprekken naar implementatie van de nieuwe contracten, bijvoorbeeld door invoering van de handreiking casusregie (met bijbehorend afwegingskader en administratieprotocol). In samenhang met de lokale inkoop hebben we de belangrijkste ontwikkelopgaven gedefinieerd, waar we de komende jaren in partnerschap met de jeugdhulp aanbieders aan werken. Daarnaast wordt bovenregionaal wordt gewerkt aan een plan van aanpak voor de gesloten jeugdhulp en de 3 milieuvoorzieningen.
Al enkele jaren groeit de hulp en ondersteuning aan Rotterdammers. Deze groei leidt tot een steeds grotere druk op zorgmedewerkers, ook vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. De groei in aantal cliënten en zorgzwaarte leidt ook tot stijgende zorguitgaven. Het budget dat het Rijk beschikbaar stelt, groeit onvoldoende mee: steeds meer geld uit de begroting van de gemeente Rotterdam wordt aan zorg besteed. Kortom, de houdbaarheid, de uitvoerbaarheid en de betaalbaarheid van de zorg staan onder een toenemende druk.
De zorg kan niet in de huidige vorm en op de huidige manier worden voortgezet; er moeten weloverwogen keuzen worden gemaakt om te garanderen dat Rotterdammers, die zorg het hardst nodig hebben, zorg ook (blijven) krijgen. Hiervoor is eind 2022 een Bestuursopdracht Zorg vastgesteld door het College. De inzet is veelomvattend: een maatregelenpakket, stevige lobby naar het Rijk, onderzoek naar het bekostigingsmodel, datagedreven werken, betere samenwerking met aanpalende domeinen zoals werk, wonen etc.
Er is sprake van een voordelig rekeningresultaat 2022 op het Programma Zorg, welzijn en wijkteams. De bijgestelde prognose was te hoog. Ondanks dit voordelige resultaat is de urgentie voor de BOZ onverminderd:
Inkoop Wmo
Vanwege aflopende contracten heeft de gemeente in 2022 de Wmo-arrangementen opnieuw ingekocht. Er zijn geen veranderingen en vernieuwingen doorgevoerd, omdat er geen tijd was om deze te implementeren. Dat had 2 oorzaken. Ten eerste heeft het aanbestedingstraject vertraging opgelopen door een kort geding eind 2021 en een tarievenonderzoek op basis daarvan. Om toch aan de wettelijke verplichting voor rechtmatige zorgcontinuïteit te kunnen voldoen moest de inkoop uiterlijk eind 2022 zijn gerealiseerd. Per 1 januari 2023 zijn de nieuwe contracten ingegaan. De nieuwe contracten gelden voor één jaar en kunnen nog tweemaal met één jaar verlengd worden.
Informele zorg en ondersteuning
De stedelijke ondersteuningsstructuur voor informele zorg en ondersteuning (IZO) draait. Daarmee heeft de gemeente haar doelstelling voor 2022 bereikt. Er is inmiddels ervaring opgedaan met de nieuwe instrumenten Mantelfoon, Zorgzaam010, Advies op Maat en cursussen en workshops. Ook zijn de eerste contracten verlengd en zet de gemeente in op het nog beter vindbaar maken van het aanbod. Dit jaar kon de gemeente weer meer aandacht besteden aan de waardering van IZO-verleners. Voorbeelden hiervan zijn het stedelijke vrijwilligersontbijt en de lokale waardering in de wijken. Voor mantelzorgers is daarnaast een keuzemogelijkheid (cadeaubon) toegevoegd als vorm van waardering. Ook is er verbinding gemaakt met welzijn via de nieuwe opdracht. Over de voortgang op IZO staat veel informatie in de voortgangsbrief van najaar 2022: In 2023 gaat de gemeente met IZO-partijen het bestaande aanbod evalueren en als dat nodig is bijsturen.
Naar behoefte passende (langdurige) ondersteuning
Uit de Raadsmonitor welzijn, zorg en jeugdhulp over de eerste helft van 2022 blijkt dat het aantal Rotterdammers met een indicatie voor een Wmo-arrangement in de eerste helft van 2022 ten opzichte van het tweede halfjaar 2021 licht is gestegen met 0,18%. Het aantal unieke cliënten is toegenomen van 33.858 cliënten in de tweede helft 2021 naar 33.918 unieke cliënten in de eerste helft van 2022.
De groei van het aantal Rotterdammers met een Wmo-arrangement heeft een directe relatie met de invoering van het Wmo-abonnementstarief in 2019. Hierdoor is de eigen bijdrage voor een Wmo-voorziening niet langer inkomensafhankelijk, maar vastgesteld op maximaal 19 euro per maand. Dit heeft geleid tot een flinke toename van het aantal personen met een indicatie voor huishoudelijke ondersteuning. Hoewel niet vallend onder Wmo-arrangementen, is voorgaand effect ook zichtbaar bij Wmo-woningaanpassingen, bijvoorbeeld voor trapliften. Ook hiervoor geldt het abonnementstarief.
Per 2025 zal, na aanhoudende druk van gemeenten en de VNG, huishoudelijke ondersteuning opnieuw inkomensafhankelijk worden. Over de invulling van deze aanpassing is de VNG namens gemeenten met het Rijk in gesprek.
Het uitvoeringsprogramma Rotterdam, Ouder en Wijzer van het vorige college is afgerond. Verschillende onderdelen van het programma hebben een plek gekregen in de nieuwe welzijnsopdracht die gestart is op 1 juni 2022 of worden gesubsidieerd vanuit Heel de Stad en daarmee staat er een nieuw Rotterdams ouderenpakket. Veel maatregelen worden daarmee uitgerold over de hele stad, denk hierbij bijvoorbeeld aan de inzet op samen eten, vitale woongemeenschappen, valpreventie, fitfestivals en dementievriendelijkheid.
Collegetarget woon(zorg)concepten: In de collegeperiode 2022-2026 realiseren we minimaal 14 Thuisplusflats voor ouderen en starten we met de bouw van nieuwe woon(zorg)complexen voor ouderen, zodat in totaal 24 voorzieningen beschikbaar komen.
Mijlpaal 2022: 1
Realisatie 2022: 1
Dit college heeft de ambitie woonzorgconcepten voor ouderen te realiseren, zowel in bestaande wooncomplexen door deze om te vormen naar een Thuisplusflat als in nieuwbouw. De inkoop voor het uitbreiden van het aantal thuisplusflats in de stad is in voorbereiding. Daarnaast wordt er aan een actieagenda voor ouderen gewerkt om de ambities van dit college te realiseren. Het nieuwbouwproject waar in 2022 de eerste paal de grond in is, is het bouwproject Simeon en Anna aan de Veldstraat. De bouw is gestart op 23 september 2022.
De gemeente heeft als doel om in 2023 op alle scholen met een hoge tot zeer hoge weging (125 in totaal) een werkend schoolzorgteam te hebben staan. Inmiddels is in 2022 op 45 scholen een Schoolzorgteam geïmplementeerd. De resultaten en effecten van de schoolzorgteams worden gemonitord en in 2023 geëvalueerd. Op basis van deze effectevaluatie t.a.v. het gezond, veilig en kansrijk opgroeien van kinderen wordt door de gemeente bezien hoe de schoolteams voor de langere termijn geborgd kunnen worden in het gemeentelijke jeugd- en onderwijsbeleid. Met deze teams neemt de druk op het zorgstelsel af. De wachttijden voor het wijkteam worden namelijk korter, er is meer direct contact met ouders en er is meer ruimte voor preventie.
Ketensamenwerking zorgt voor passende, tijdige en integrale hulp van het lokale wijknetwerk, om zo het beroep op dure gespecialiseerde jeugdhulp te verminderen. De gemeente organiseert hiervoor samen met het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in alle gebieden wijkgerichte bijeenkomsten.
In 2022 is het CJG zich meer gaan richten op de kwetsbare kinderen/gezinnen. Het centrum biedt daarbij maatwerk op basis van de signalen van CJG-professionals en ketenpartners. Ook richt het CJG zich op de 9 maanden-doelgroep in kader van het programma Stevige Start. De geboortecontactpersonen van CJG halen de contacten met verloskundigen verder aan om samen zo vroeg mogelijk signalen van kwetsbaarheid op te kunnen vangen.
Het doel van Kinderopvang Plus is gespecialiseerde begeleiding te bieden aan kinderen met gedragsproblematiek en/of een ontwikkelingsachterstand.
Wat is er bereikt in 2022?
In februari 2023 hebben de gemeente en de schoolbesturen Primair Onderwijs (PO) een definitief besluit genomen over de herijking van het Schoolmaatschappelijk Werk (SMW) voor de basisscholen en scholen speciaal basisonderwijs in Rotterdam. Daarmee zullen de gemeente en schoolbesturen vanaf 2024 samen één opdracht verstrekken aan de aanbieders Schoolmaatschappelijk Werk voor de uitvoering van Schoolmaatschappelijk Werk op de betreffende scholen op basis van een gezamenlijk opgesteld en vastgesteld kwaliteitskader Schoolmaatschappelijk Werk PO. Het kwaliteitskader wordt opgenomen in het gewijzigde Subsidiekader (V)SMW 2024.
Kinderen gezond, veilig en kansrijk op laten groeien tot zelfstandige, zelfredzame en participerende burgers. Hoe doen we dat? Rotterdammers werken in de eerste plaats zelf aan hun gezondheid. De gemeente stimuleert, ondersteunt en beschermt hen waar nodig. Voor de bevordering van de gezondheid en het veilig en kansrijk opgroeien van kinderen en jongeren voert CJG Rijnmond de wettelijke basistaak jeugdgezondheidszorg (JGZ) uit. Naast de onverwachte ondersteuning voor de Oekraïners die naar Nederland gekomen zijn lag in 2022 de prioriteit bij de doelgroep 0-4 en de kwetsbare kinderen en gezinnen. Het gewenste bereik van de leeftijdsgroep 4-18 jaar is niet gehaald. CJG Rijnmond werkt aan het in kaart brengen van mogelijkheden om ook de doelgroep 4-18 jaar meer te kunnen bereiken binnen de bestaande omstandigheden. Dit punt heeft blijvend aandacht van zowel gemeente als CJG. In dit kader zijn er trajecten opgestart op de aansluiting van het CJG bij de School Zorg Teams.
De gemiddelde totale vaccinatiegraad is in 2022 iets afgenomen ten opzichte van de vaccinatiegraad in 2021, namelijk van 83,6% naar 78,8% in 2022. Het CJG beoogt door middel van gerichte aandacht voor de doelgroepen die moeilijk worden bereikt, de vaccinatiegraad te verhogen. Zij doen dit door hun professionals verder te trainen, door te werken met een planbelbureau om mensen te herinneren aan hun afspraken en door cultuur-sensitief te werken. Hiermee zetten zij zich niet alleen in voor niet-westerse gezinnen, maar ook voor gezinnen die op basis van hun geloofs- of levensovertuiging twijfels hebben over vaccineren. In 2022 heeft de GGD daarnaast het CJG een handreiking gedaan om samen te kijken hoe de vaccinatiebereidheid verhoogd kan worden en van elkaar te leren. Er is hiervoor een werkgroep opgezet tussen CJG en GGD.
Begin 2022 heeft Opzoomer mee een nieuw beleidsplan opgesteld, met de naam Van Onderop gepresenteerd. Daarin presenteert de gemeente de volgende 3 belangrijke voornemens:
In 2022 hebben ruim 2.200 straten meegedaan aan de Opzoomer campagne. Het aantal Lief en Leefstraten bedroeg 963.