Het bieden van toegang tot passende en integrale zorg en ondersteuning
Rotterdammers kunnen met hun vraag voor hulp en ondersteuning terecht bij de VraagWijzer, de stedelijke loketten (Centraal Onthaal Volwassenen en het Jongerenloket) of bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Daarnaast kunnen Rotterdammers terecht bij bijvoorbeeld de huisarts, welzijnsorganisatie en alle andere betrokkenen uit het wijknetwerk. Rotterdammers krijgen hier informatie en advies of worden doorgeleid naar verdere ondersteuning, hulp of zorg. Als daar aanleiding voor is krijgt de Rotterdammer bijvoorbeeld een doorverwijzing naar het wijkteam of wordt een indicatie afgegeven voor een specialistische (tweedelijns) aanbieder.
De VraagWijzer
De VraagWijzer is het gratis loket van de gemeente. Rotterdammers kunnen er terecht voor informatie, advies en ondersteuning op uiteenlopende onderwerpen. Contact met de VraagWijzer kan digitaal, telefonisch of persoonlijk aan de balie plaatsvinden. In de eerste helft van 2021 kwamen er 82.295 Wmo meldingen binnen. In verreweg de meeste gevallen wordt de Rotterdammer vriendelijk en adequaat geholpen. Het aantal ingediende klachten lag in de eerste helft van 2021 op 102, het aantal gegronde klachten was 6. De klanttevredenheid was 8,4 over eerste helft van 2021.
Onderwerpen waar we binnen de VraagWijzer aandacht voor hebben zijn het verbeteren van de servicenormen Wmo (melden, onderzoeken en afhandelen binnen 42 dagen met een ondersteuningsverslag) en de snelheid reactie en doorverwijzing vanuit de VraagWijzer.
Het wijkteam
De 43 wijkteams staan centraal in het Rotterdamse stelsel van zorg en ondersteuning. De wijkteams verlenen hulp bij opvoeden, financiën en schulden, huiselijk geweld, geestelijke gezondheidszorg en aan volwassenen, kinderen met een beperking en ouderen. Op de momenten dat er hulp nodig is die het wijkteam zelf niet kan bieden, onderzoekt het team samen met de bewoner of het gezin wat er aan de hand is, wat er moet gebeuren en naar welke specialistische hulp doorverwezen kan worden. De wijkteams bieden op die manier integraal en tijdig professionele ondersteuning aan Rotterdammers met (complexe) problemen in de wijk waar ze wonen en leven. De professionals van de wijkteams hebben als doel de mogelijkheden van Rotterdammers duurzaam te versterken, zodat zij weer zoveel mogelijk op eigen kracht kunnen leven in hun wijk.
Elke wijk in Rotterdam heeft een eigen wijkteam dat de wijk goed kent: de problemen, maar ook de plekken waar de mogelijke oplossingen te vinden zijn. Ze gaan samen met mensen aan de slag om de regie op het eigen leven (terug) te krijgen.
In de eerste helft van 2021 zijn er 5.247 Rotterdammers aangemeld voor hulp door het wijkteam bij problemen met bijvoorbeeld opvoeden, financiën en schulden, huiselijk geweld, geestelijke gezondheidszorg, omgaan met een beperking of ouderdom. Er zijn in het eerste half jaar van 2021 66 klachten ingediend over de wijkteams, waarvan er 5 gegrond en 3 deels gegrond zijn verklaard.
Als gevolg van de coronacrisis hebben de wijkteams hun werkwijze moeten aanpassen. Een deel van de ondersteuning gebeurt telefonisch en op afstand. Inmiddels worden er ook weer huisbezoeken uitgevoerd, uiteraard binnen de geldende richtlijnen. Tegelijk houden de wijkteams hun cliënten goed in beeld en zijn er afspraken met bijvoorbeeld scholen over situaties waar men zich zorgen over maakt.
Tijdens de coronacrisis zien we de instroom in de wijkteams licht dalen en zijn de wijkteams langer betrokken bij Rotterdammers met problemen. Ook de hulp en ondersteuning aan jeugdigen duurt langer. Dit heeft ook te maken met de oplopende wachtlijsten in de jeugdzorg waardoor de wijkteams langer hulp moeten verlenen. In de loop van 2021 is extra budget ingezet om de wachttijden voor jeugdhulp te verkorten. In 2021 zetten de wijkteams extra personeel in om meer jeugdigen te kunnen helpen.
Ook wordt er sinds 2020 doorlopend extra personeel ingezet om meer Rotterdammers die te maken hebben met huiselijk geweld en kindermishandeling te kunnen ondersteunen.
De wijkteams zijn volop betrokken bij het Hulpteam Toeslagen 010 om de Rotterdamse gedupeerden van de toeslagenaffaire te helpen. Alles is erop gericht om deze mensen zo snel mogelijk te helpen. Hier zetten we een aantal ervaren wijkteammedewerkers op in en om deze extra hulp te kunnen bieden wordt extra capaciteit aangetrokken.
Voor de prestatie-indicatoren voor dit taakveld wordt verwezen naar de Raadsmonitor welzijn, zorg en jeugdhulp, die elk half jaar aan de raad wordt aangeboden. Deze indicatoren hebben betrekking op servicenormen (doorlooptijden) en cliënttevredenheid van de Wmo-loketten en wijkteams.
Het bieden van toegang tot passende en integrale zorg en ondersteuning
Rotterdammers kunnen met hun vragen terecht bij VraagWijzer, het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), de huisarts en alle andere betrokkenen uit het wijknetwerk. Als daar aanleiding voor is krijgt de Rotterdammer een doorverwijzing naar het wijkteam of wordt een indicatie afgegeven voor een Wmo-maatwerkvoorziening.
Naast deze ‘loketten’ zijn er ook stedelijke loketten, waar inwoners van Rotterdam en regio terecht kunnen indien sprake is van (dreigende) dakloosheid. Speciaal voor jongeren is er het Jongerenloket, waar zij terecht kunnen met vragen over school, werk en zorg. Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond biedt hulp en advies aan bewoners die slachtoffer zijn van huiselijk geweld of kindermishandeling.
Met de inzet van passende en integrale zorg willen we bereiken dat ook minder zelfredzame Rotterdammers zo zelfstandig mogelijk kunnen wonen, leven en werken in de stad.
We doen het samen
De integrale wijkteams vormen de ruggengraat van de zorg, welzijn en jeugdhulp in de wijk. Wijkteams leveren basishulp in nauwe samenwerking met gemeentelijke partners (zoals Werk en Inkomen, VraagWijzer, Stedelijke zorg, KBR en Jongerenloket), alle zorgaanbieders en andere relevante partijen, zoals vrijwilligersorganisaties, Welzijn, Huizen van de Wijk, scholen, huisartsen, jeugdartsen en medisch specialisten. De wijkteams verwijzen zo nodig door naar voorzieningen van de tweede lijn, met inachtneming van de Verordening maatschappelijke ondersteuning en Jeugdhulp Rotterdam 2018.
Doorontwikkeling wijkteams
Daar waar Rotterdammers te maken krijgen met huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld is hun welzijn in het gedrang. We zetten er daarom op in om dit te voorkomen. Maar als het wel plaatsvindt, is het belangrijk dat dit zo snel mogelijk in beeld komt en er samen met alle betrokkenen gewerkt wordt aan een duurzaam veilige situatie. De wijkteams werken hierin nauw samen met Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond.
Het bieden van toegang tot passende en integrale zorg en ondersteuning
De gemeente biedt tijdig de juiste en passende zorg en ondersteuning in één keer goed aan, ook als het gaat om doorverwijzing naar andere hulpverlening. Leidraad hierbij is een hoge cliënttevredenheid en korte wachttijden. We verbeteren de dienstverlening, inclusief de digitale toegang, van de VraagWijzer door aan te sluiten bij plekken in de wijk waar de Rotterdammers met hun vragen komen (zoals Huizen van de Wijk en de gemeentelijke servicecentra). De gemeente geeft bekendheid aan de cliëntondersteuning, zodat de Rotterdammers de cliëntondersteuning goed kunnen vinden en ze weten dat deze onafhankelijk is van de gemeentelijke organisatie.
De medewerkers van VraagWijzer en de stedelijke loketten verstrekken informatie en advies. Als een Rotterdammer kortdurende basishulp nodig heeft, leiden ze hem door naar het wijkteam. Bij behoefte aan langdurige ondersteuning geven ze indicaties af voor Wmo-maatwerkvoorzieningen. De toegang tot maatschappelijke opvang loopt via de stedelijke loketten.
Om meer grip te krijgen op de zorgkosten vergroot de gemeente het kostenbewustzijn van de wijkteammedewerkers en medewerkers van de Wmo-loketten. Medewerkers worden opgeleid op het gebied van rechtmatigheid en doelmatigheid PGB, herkenning LVB en het vergroten van de vakbekwaamheid rond het uitvragen van de hulpvraag. Met data-gedreven werken stuurt de gemeente op de duur en hoogte van de verstrekte indicaties.
We doen het samen
De wijkteams bieden tijdig de juiste en passende basishulp. In geval van doorverwijzing naar tweedelijns zorg zijn de wijkteams verantwoordelijk voor een goede casusregie.
De nieuwe Verordening maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp 2018 is de basis voor het beleid voor – en uitvoering van – een integrale aanpak van jeugd en volwassenen. In de wijkteams werken GGZ-specialisten samen met Wmo adviseurs aan een goed advies rond complexe problematiek.
| Overzicht van baten en lasten Wijkteams en Wmo-loketten | Oorspronkelijke begroting 2021 | Bijgestelde begroting 2021 | Realisatie 2021 | Afwijking | |
|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 2.211 | 6.738 | 7.209 | 471 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 0 | 4.523 | 4.986 | 463 | |
| Overige opbrengsten derden | 2.211 | 2.214 | 2.223 | 9 | |
| Lasten exclusief reserves | 115.081 | 111.892 | 111.554 | -338 |
|
| Apparaatslasten | 58.607 | 55.217 | 53.735 | -1.483 | |
| Inhuur | 3.120 | 3.262 | 3.663 | 400 | |
| Overige apparaatslasten | 1.789 | 1.212 | 1.352 | 141 | |
| Personeel | 53.697 | 50.744 | 48.720 | -2.024 | |
| Intern resultaat | -640 | -17 | 593 | 610 | |
| Intern resultaat | -640 | -17 | 593 | 610 | |
| Programmalasten | 57.114 | 56.691 | 57.226 | 535 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 56.337 | 54.985 | 55.442 | 457 | |
| Kapitaallasten | 777 | 777 | 777 | 0 | |
| Overige programmalasten | 0 | 0 | 4 | 4 | |
| Sociale uitkeringen | 0 | 0 | 74 | 74 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 0 | 929 | 929 | 0 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -112.870 | -105.154 | -104.345 | 809 | |
| Saldo voor reserveringen | -112.870 | -105.154 | -104.345 | 809 | |
| Reserves | 0 | 987 | 306 | -681 |
|
| Onttrekking reserves | 0 | 987 | 306 | -681 | |
| Saldo | -112.870 | -104.167 | -104.039 | 128 |
Het saldo van dit taakveld bedraagt € 128 voordelig. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn:
1. Bedrijfsvoering Wijkteams en Wmo-loketten
Door diverse oorzaken zijn er hogere lasten ten aanzien van de bedrijfsvoering van Wijkteams en Wmo-loketten. Zo is er meer gebeld naar 14010 en is er meer inzet van tolken geweest. Ook is er extra werk geweest bij de doorontwikkeling van de backoffice systemen. Daarnaast is de bestemmingsreserve Tweedelijns Wmo en Jeugdhulp lager onttrokken dan begroot. Per saldo een overschrijding van € 2,0 mln.
2. Personeel Wijkteams en Wmo-loketten
De grootste afwijkingen op het gebied van personele lasten zijn te zien bij de onderdelen Hulpteam Toeslagenaffaire en de loketten van Stedelijke zorg. Het Hulpteam Toeslagenaffaire is een nieuw team en het was moeilijk alle vacatures in te vullen. Bij de stedelijke loketten was het vanwege corona ingewikkeld om nieuwe medewerkers te werven en op te leiden. Per saldo een voordeel van € 1,6 mln.
3. Diverse afwijkingen
Op diverse budgetten zijn kleinere afwijkingen, die leiden tot een voordeel van € 0,5 mln.
Beleidskaders
Wet- en regelgeving
Beleidsmonitor
In dit taakveld verantwoordt het college de inzet van basishulp via wijkteams en de toegang tot de specialistische of langdurige ondersteuning.
Basishulp omvat kortdurende (3-12 maanden) begeleiding van Rotterdammers die problemen ondervinden bij:
Wanneer er specialistische hulp of langdurige ondersteuning nodig is om de problemen op te lossen, regelt de gemeente toegang tot hulp en ondersteuning door een gespecialiseerde zorgaanbieder.
Voor de prestatie-indicatoren voor dit taakveld wordt verwezen naar de Raadsmonitor welzijn, zorg en jeugdhulp, die in ontwikkeling is. Deze indicatoren hebben betrekking op servicenormen (doorlooptijden) en cliënttevredenheid van de Wmo-loketten en wijkteams.