Een duurzame, op groei van de stad gerichte aanpassing van mobiliteitsinfrastructuur.

We hebben de groei en verdichting van de stad gefaciliteerd primair met slimme duurzame en integrale aanpassingen aan het infrastructurele netwerk. Dit betekent nieuwe oeververbindingen, veilige en oversteekbare stadsboulevards, ruime fietspaden, aantrekkelijke OV-knooppunten, toekomstbestendige energie-infrastructuur voor elektrisch rijden en meer stallingsruimte voor de fiets. Dit betekent:

• Uitbreiding en verbeteren van de oeververbindingen voor voetganger, fiets, OV en auto (derde stadsbrug, lightrail, vervoer over water). OV-knopen en transferpunten moeten beter toegankelijk zijn en een hogere belevingswaarde hebben en waar mogelijk meer functionaliteiten combineren (groen, waterberging/hittestress, energieopwekking en -opslag). We willen een betere OV-ontsluiting van economisch belangrijke gebieden (first & last mile). We bouwen voort op de OV-visie van 2018 en zorgen dat de groei en verdichting van de stad (met 18.000 woningen) wordt gedragen door een goed functionerend netwerk openbaar vervoer.
• Een slimmere sturing van het verkeer, met oog voor verschillende modaliteiten en met meer informatie voor de reizigers, door middel van daartoe intelligenter gemaakte verkeersregelinstallaties.
• Een “walkable” en “bikable city” door meer ruimte en prioriteit in de buitenruimte voor voetgangers en fietsers. We werken aan betere bereikbaarheid van voorzieningen en betere toegang tot mobiliteit en de verkeersruimte voor kwetsbare groepen. We hebben aandacht voor bereikbaarheid van voorzieningen voor de woongebieden buiten de Ring.
• Het straatparkeren in het centrumgebied moet verder worden teruggebracht, zodat ruimte wordt gecreëerd voor de bovenstaande ontwikkelingen.
• De energieinfrastructuur moet toereikende oplaadpunten bieden voor elektra en/of H2, opslag en smartgrids die vervoermiddelen en gebouwde omgeving optimaal koppelen.

We dragen bij aan de verduurzaming van de mobiliteitsmiddelen

We willen de mobiliteitsgroei opvangen met modaliteiten en vervoerssystemen die schoner en stiller zijn, minder ruimte claimen en voor iedereen toegankelijk zijn. Dit betekent het bevorderen van: wandelen, fietsen, openbaar vervoer en elektrificatie van motorvoertuigen en schone logistiek in de stad. Dit betekent:

• Actieve inzet op het gebruik van slimme en schone voertuigen en mobiliteitsinnovaties in techniek (smart mobility) en dienstverlening (mobility as a service), met meer keuzevrijheid voor alle Rotterdammers.
• Meer gebruik van schoon, stil en minder ruimte-eisend vervoer. Door met bedrijven, maatschappelijke organisaties, onderwijs en andere partners afspraken te maken in het Rotterdams Energie- en Klimaatakkoordsturen en het Leer-werk akkoord.
• Ter invulling van de Green Deal Zero Emissie.

Voorgenomen voor 2021

• We werken programmatisch aan het creëren van meer ruimte op bestaande fietspaden en het aanleggen van nieuwe metropolitane- en snelfietsroutes en weten ons hierin gesteund door de MRDH en het Rijk. We breiden stallingsmogelijkheden uit, met name bij stations en hebben oog voor deelsystemen.

• We stellen een verkeerscirculatieplan op dat aangeeft hoe de overlast door autoverkeer in met name de binnenstad kan worden beperkt en hoe doorgaand verkeer naar de Ring kan worden geleid. Dit geeft ons een kader om te sturen op meer autoluwheid en een hogere prioriteit voor fietsers, voetgangers en openbaar vervoer.
• We werken met het Rijk, MRDH en andere partijen aan een samenhangend programma van gezamenlijke investeringen in de infrastructuur voor openbaar vervoer, fiets en auto voor de gehele metropoolregio. We voeren hiertoe de noodzakelijke studies uit leidend tot uitvoeringsbesluiten:
  • In de huidige bestuursperiode nemen we een uitvoeringsbesluit over een derde oeververbinding in de stad, met als doel het verbeteren van de OV- en fietsverbinding en het beter spreiden van het autoverkeer in de stad.
  • We nemen uitvoeringsbesluiten over nieuwe hoogwaardige OV-verbindingen, waaronder op de lijn Kralingse Zoom – Feyenoord City – Zuidplein en de spoorlijn Dordrecht-Den Haag. We starten met uitvoering van een eerste pakket aan maatregelen op de buslijnen over de Van Brienenoordbrug en Maastunnelcorridor. We bepalen waar first & last mile-voorzieningen wenselijk zijn en welke rol autonome voertuigen hierin kunnen spelen. We maken afspraken over de inzet van personenvervoer over water in de ontwikkeling van de stad.
  • We bepalen met de MRDH en andere partijen hoe (het gebruik van) P+R op korte termijn kan worden bevorderd en bereiden uitbreiding voor op de locaties Meijersplein en Kralingse Zoom. Bij fysieke aanpassingen aan P+R-voorzieningen of OV-knopen zoeken we naar meervoudige functionaliteiten (groen, waterberging / hittestress, energieopwekking en –opslag, i.c.m. de bouwopgave).
• Met verkeersmanagement en operationele verkeersregie ‘managen’ we de stedelijke bereikbaarheid door het informeren, adviseren, accommoderen en instrueren van reizigers en het optimaal benutten van de beschikbare capaciteit, afhankelijk van de actuele verkeerssituatie op het netwerk. We zetten hierop in door verdere doorontwikkeling van slimme verkeersregelinstallaties die beter detecteren en hiermee de verkeersstromen van fietsers, auto’s, openbaar vervoer en voetgangers beter kunnen aansturen.
• We gaan door met de stelselmatige aanpak van black spots, locaties waar slachtoffers vallen. We verbreden onze inzet op verkeersveiligheid met de aanpak van locaties waar bewoners onveiligheid ervaren, met educatie en voorlichting voor kwetsbare groepen en met een aanpak op asociaal rijgedrag.
• We bouwen aan bredere en prettig gelegen trottoirs en voetpaden en veilige en mooie oversteeksituaties, met name in routes naar OV-haltes en andere voorzieningen. Met de organisatie van de mondiale conferentie Walk21 (2019) dragen we bij aan kennisontwikkeling, agenderen van voetgangersbeleid en het opzetten van een Rotterdamse werkwijze.
• We realiseren laadinfrastructuren om zo de omslag naar emissievrije mobiliteit te bevorderen. Elektrisch rijden faciliteren we maximaal, zowel op straat als in garages en voor alle vervoermiddelen. We werken naar een slimme koppeling van laadinfra aan energie-infrastructuur (Smart Grid).
• Het aantal parkeerplaatsen in het openbaar gebied in het centrum brengen we verder terug met 1200. In de wijken, Blijdorp Bergpolder en de Provenierswijk verlagen we de parkeerdruk structureel.

 

Uitgevoerd in 2021

Metropolitane en snelfietsroutes

Samen met de MRDH, de provincie Zuid-Holland en de betrokken gemeenten hebben we gewerkt aan de planvorming en financieringsafspraken van diverse hoogwaardige fietsroutes naar het Westland (Schiedam, Vlaardingen, Naaldwijk), Zoetermeer, Delft, Dordrecht, Gouda en Krimpen. Op een aantal routeonderdelen zijn verbeteringen uitgevoerd, zoals op de Schiedamseweg Zuidzijde. Daarnaast is er samen met Rijkswaterstaat en de MRDH voor gezorgd dat bij de vervanging van de Van Brienenoordbrug een breder fietspad gerealiseerd gaat worden.

Stedelijk fietsnetwerk

In het stedelijk fietsnetwerk zijn verbeteringen aangebracht. Er zijn bijvoorbeeld (extra) vrijliggende fietspaden gerealiseerd op de Keileweg en de Olympiaweg. Op onder andere de Schiedamse Vest en de Meent zijn fietsstroken of fietssuggestiestroken aangelegd. Op deze laatstgenoemde wegen is de verkeersveiligheid sterk verbeterd doordat de fiets veel beter gepositioneerd wordt ten opzichte van het gemotoriseerd verkeer. Daarnaast zijn er bij ongeveer 25 verkeerslichten optimalisaties voor de fietsers gerealiseerd en zijn er ter verbetering van het fietscomfort en de fietsveiligheid meer dan 100 obstakels op fietspaden verwijderd.  

Uitbreiding fietsenstallingen binnenstad

In totaal zijn er 842 fietsparkeerplekken bij gekomen in het kader van de fietsparkeerstrategie Binnenstad. De stalling aan de Conradstraat van 956 fietsparkeerplekken wordt officieel geopend in het eerste kwartaal van 2022, maar waren eind 2021 al beschikbaar. De tijdelijke stalling op het Weena van 500 plekken zal weer worden ontmanteld, dus per saldo levert dit 456 extra fietsparkeerplekken op. Begin 2022 wordt de capaciteit van de stalling aan de Lijnbaan nog verhoogd naar 450 fietsparkeerplekken. Hiervan waren in 2021 al 150 plekken beschikbaar.

Deelsystemen

Sinds 1 januari 2020 is een vergunningsstelsel van kracht voor alle deeltweewielers in Rotterdam. Voor dit vergunningsstelsel hebben we afspraken gemaakt met de deelaanbieders en sturen we op verkeersveiligheid en op voorkomen van overlast.  

Multimodale netwerkvisie: Rotterdamse Mobiliteitsaanpak

In 2021 zijn we verder gegaan met het concreet maken van de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak (RMA) op straat via het RMA-interventieprogramma. We hebben gewerkt aan de voorbereiding van zes nieuwe interventies die in 2022 zullen plaatsvinden, o.a. in Centrum, Delfshaven, Noord en op de Willemsbrug.

Nieuwe oeververbinding

In de zomer van 2021 is de Notitie Kansrijke Oplossingen (NKO) vastgesteld. In de NKO staat welke oplossingen verder uitgewerkt worden in de volgende fase van de MIRT-verkenning; de beoordelingsfase (zeef 2). De vaststelling van de NKO is een betekenisvolle tussenstap. Naast een nieuwe oeververbinding wordt in de MIRT-verkenning o.a. gestudeerd op een treinstation Stadionpark, een snelle en comfortabele busverbinding van Zuidplein via de Maastunnel naar Rotterdam Centraal Station en een nieuwe hoogwaardige OV-verbinding tussen Kralingse Zoom en Zuidplein. In de beoordelingsfase worden de kansrijke oplossingen in detail verder onderzocht, bijvoorbeeld met milieuonderzoek en een maatschappelijke kosten-batenanalyse. Het resultaat is een voorkeursalternatief, dit wordt formeel vastgelegd in de voorkeursbeslissing. Naar verwachting vindt besluitvorming hierover plaats in het vierde kwartaal van 2022.

Spoorlijn Dordrecht – Den Haag

In december hebben de gezamenlijke partners van het gebiedsprogramma Mobiliteit en Verstedelijking, waaronder onze gemeente het voorstel voor een schaalsprong van het OV in de Zuidelijke Randstad ingediend bij de adviescommissie van het Groeifonds. In het regeerakkoord van het nieuwe kabinet worden de plannen met de lijn Dordrecht – Den Haag – Leiden expliciet en in positieve zin genoemd waarbij het geld van het Groeifonds wordt overgeheveld naar het mobiliteitsfonds. In 2022 wordt definitief besloten over het voorstel.

P+R

In 2021 zijn er aan P+R-locaties geen meervoudige functionaliteiten toegevoegd. Voor P+R Noorderhelling is uitgebreid onderzocht of er zonnepanelen op het dak konden worden geplaatst. Aangezien er op het dak al wordt geparkeerd zouden deze op een extra overkapping moeten komen. Dat in combinatie met veel kosten voor een extra trafo maakte de businesscase erg onrendabel. Hierdoor is besloten hier geen zonnepanelen te plaatsen. Wel is er op deze, in 2022 in gebruik te nemen hernieuwde P+R-locatie, sprake van multifunctioneel ruimtegebruik. De drie parkeerlagen komen bovenop een vestiging van een bouwmarkt. Bij de capaciteitsuitbreiding van de P+R’s Kralingse Zoom en Meijerplein wordt nog bekeken of deze aangegrepen kunnen worden om hier zonnepanelen te plaatsen.

Verkeersmanagement en operationele verkeersregie

Samen met de regiopartners bewaren van relevante data over incidenten zorgt voor het sneller kunnen uitwisselen van informatie tussen wegbeheerders. Wij zijn begin december 2020 gestart met het gebruik van de applicatie IM Cloud op de verkeersregiekamer. Deze applicatie bestaat onder andere uit een programma, waarin alle incident gegevens worden vastgelegd. De Regio-VM desk van BEREIK! beschikte al over deze applicatie. Nu wij zijn overgegaan naar dezelfde applicatie wordt het uitwisselen van informatie tussen beide operationele desks sneller en eenvoudiger. Eveneens ontstaat er voor betrokken wegverkeersleiders een eenduidig beeld over een incident en draagt het bij aan het monitoren van inzet en effect van verkeersmaatregelen.Verder hebben we samen met de MRDH en de brandweer een pilot uitgevoerd waarbij brandweerauto’s voorzien van een app prioriteit kregen bij een tweetal kruispunten in Rotterdam. Op basis van de resultaten van deze pilot onderzoeken we gezamenlijk welke stappen we moeten ondernemen om dit op meer plekken in de stad te kunnen toepassen.

Black spots

In 2021 hebben we vanuit het verkeersveiligheidsprogramma 23 locaties heringericht. Het gaat om locaties waar de meeste letselongevallen plaatsvinden (blackspots), locaties uit de subjectieve verkeersveiligheidsprikker-enquête, aangevuld met specifieke projecten op basis van actualiteiten in gebieden, bijvoorbeeld bij scholen. Binnen de jaarlijkse analyse van verkeersonveilige locaties is gebruik gemaakt van het risicogestuurde verkeersveiligheidsmodel, waarmee Rotterdam op basis van data over het gebruik van de weg en omgevingskenmerken, objectief kan prioriteren.

Voetgangers

Op 16 november 2021 heeft het college van B&W de notitie Voortgang Rotterdam Loopt – Uitwerking ambitie goedgekeurd. Dit document bevat een overzicht van de acties die in 2021 zijn ondernomen om de ambitie zoals beschreven in het Ambitiedocument Rotterdam Loopt 2025 te behalen. In 2021 zijn o.a. de volgende resultaten geboekt:

• Inventarisatie van 99 knelpunten in het voetgangersnetwerk, door een combinatie van gegevens over stoepbreedtes, ongevallen en subjectieve onveiligheid zijn geïdentificeerd. In 2022 wordt gewerkt aan een plan deze aan te pakken. In Charlois zijn we hiermee al gestart.
•  De Pilot Overschie: lopen en fietsen als medicijn – blauwdruk voor gebiedsaanpak. De lessen die we daaruit leren kunnen we ook toepassen in andere gebieden. De focus ligt op sociale motivaties en gedragsveranderingen.
• Ontwikkeling Loopmonitor. De loopmonitor maakt door gebruik van tellingen de voetganger zichtbaar en geeft een beeld van de straten waar de voetganger het meest gebruik van zal maken.
• Vanuit het programma zijn internationaal en nationaal bijdragen geleverd aan o.a. Walk21, Walking Summit, POLIS Jaarconferentie en het Nationaal voetgangerscongres.
• Verder is gewerkt aan de ontwikkeling van ontwerpprincipes en een groene routekaart.

Realisatie laadinfrastructuur

In 2021 is een nieuw recordaantal behaald en verwerkt met betrekking tot aanvragen en plaatsing van laadpunten. We hebben meer dan duizend aanvragen ontvangen voor laadpunten en er zijn meer dan 860 extra laadpunten geplaatst. In totaal zijn er in Rotterdam momenteel meer dan vierduizend werkende publieke laadpunten. Het aantal unieke gebruikers is ten opzichte van 2020 met 8.000 gegroeid naar bijna 19.000 unieke gebruikers per maand.

In juni is de concessie openbare laaddiensten aan Equans (voorheen Engie) gegund. Binnen deze concessie plaatsen we de komende drie jaar minstens 1.500 laadpunten. Gedurende het contract zal tevens smart charging verder op grotere schaal toegepast worden. Hiermee belasten we het stroomnet niet onnodig. Als gevolg van het wereldwijde grondstoffen en chiptekort dreigt er een achterstand in plaatsing te ontstaan. Gezamenlijk hebben we hier maatregelen getroffen om de achterstand zoveel mogelijk te beperken of in 2022 in te kunnen lopen. In 2021 heeft het college van B&W de laadstrategie Positief geladen vastgesteld. Hiermee is er een basis voor de grootschalige uitbreiding van het laadnetwerk dat de groei van het aantal elektrische voertuigen moet faciliteren. Voor laadinfra bij VVE’s is een adviseringstraject opgezet om ten minste 20 VVE’s te voorzien van een advies. Het onderwerp (brand)veiligheid komt hierin ook aan de orde. Naar aanleiding en voorbeeld van deze activiteit is landelijk een subsidie regeling in het leven geroepen door RVO.

Overige vermeldenswaardige ontwikkelingen zijn:

• Haalbaarheidsonderzoek naar gebruik van restvermogen van het RET Metronet.
• Gunning Total Energie voor laadpunten gemeentelijke locaties
• Future of Charging congres door NKL in het WTC.
• Plaatsing batterij opslag systeem voor het laden van E-trucks op Kleinpolderplein
• Marktconsultatie Visie tankstation locaties
• Pilot ondergrondse laadpunten Streetplug

Verminderen parkeerplaatsen in Centrum, verlagen parkeerdruk in Noord

Het college heeft zich tot doel gesteld om 1.200 parkeerplaatsen in het centrum te verminderen ten gunste van de kwaliteit van de openbare ruimte en het creëren van meer ruimte voor fietsers en voetgangers. De stand op 31 december was 1.152 verwijderde parkeerplaatsen. In Noord hebben we nu in totaal 71 parkeerplekken toegevoegd. Naast de ongebruikte inritten, bushaltes en laad- en los-zones zijn er op de Bergselaan twee rijstroken omgevormd tot parkeerstrook. Hiermee is het beoogde aantal extra plekken behaald en daarmee is de doelstelling geslaagd.

Voorgenomen voor 2021:

We dragen bij aan de verduurzaming van de mobiliteitsmiddelen

• We ondersteunen nieuwe mobiliteitsdiensten (waaronder deelsystemen en mobility as a service: MaaS) die de Rotterdammer meer keuzevrijheid geven en helpen slimmer te reizen. We doen dat door het wegnemen van barrières, goede regulering (marktmeesterschap), promotie, delen van verkeersdata en gebruiksstimulering.
• We zetten fietsbeschikbaarheid in in de strijd tegen vervoersarmoede en vóór mobiliteitsgeluk.
• We starten met een programma gericht op het bevorderen van lopen en wandelen in binnenstad en wijken.
• We werken naar stadsdistributie met emissieloze voertuigen en een effectief systeem: in het kader van de Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek werken we met het bedrijfsleven naar nul emissie logistiek per 2025. We bevorderen efficiëntere en emissievrije bouwlogistiek via opdrachtverstrekking, vergunningen en het creëren van logistieke hubs.
• We geven het goede voorbeeld: op de natuurlijke vervangmomenten worden gemeentelijke voertuigen vervangen door emissieloze voertuigen. Bij het taakveld 'Overige baten en lasten - Lease' staat meer informatie over het verduurzamen van het gemeentelijk wagenpark.
• We sturen op een optimale invulling van de afspraken in het Rotterdams Energie- en Klimaatakkoord over het gebruik van schoon, stil en minder ruimte-eisend vervoer.
• Sturen op een optimaler inzet van maatschappelijk en commercieel vastgoed voor versterking en verandering van de mobiliteitsnetwerken.

Uitgevoerd in 2021

Mobility as a Service (MaaS)

De voorbereiding voor de uitrol van de Nationale MaaS-pilot Rotterdam Den Haag en de luchthaven heeft, mede door coronacrisis, wat meer tijd in beslag genomen. In 2021 zijn drie apps van start gegaan: Moves by Tranzer, Moves by Pon en Moves by 9292. Er wordt veel kennis opgedaan rondom het gebruik van de MaaS-apps en het aansluiten van diverse mobiliteitsaanbieders.

Fietsbeschikbaarheid

We hebben ongeveer 230 fietsen uitgegeven i.s.m. het ANWB Kinderfietsenplan.

Stadsdistributie

We hebben het volgende gedaan in het kader van de Zero Emissie Stadslogistiek (ZES):

• De concept contour ZES-zone op straatniveau bepaald.
• Uitvoering van Convenant ZES en publicatie voortgangsrapportage Stand van ZES. In totaal zijn 368 acties in het convenant opgenomen voor schone en slimme logistiek, waarvan bijna 200 in uitvoering of uitgevoerd.
• Er zijn 10 nieuwe convenantpartners bijgekomen tot een totaal van nu 66 convenantpartners
• Het totaal aantal leden van Logistiek 010 is nu 1730.
• 13.000 Rotterdamse bedrijven met minstens één bestelbus in bezit zijn geïnformeerd over de ZES-zone.
• Het Ecostars programma is vernieuwd en meer gericht om ondernemers te helpen voor te bereiden op de ZES-zone. 170 adviesgesprekken met ondernemers gevoerd. In totaal zijn er 557 leden.
• Er zijn diverse webinars georganiseerd waaronder het online evenement Plug In 010 met circa 150 deelnemers.
• Er heeft een verdubbeling plaatsgevonden van uitstootvrije bestelbusjes in Rotterdam ten opzichte van 2019.
• Er zijn nu vijf keer meer elektrische vrachtwagens in Rotterdam dan het landelijk gemiddelde.
• Subsidieregeling LabZES voor het stimuleren van vernieuwende efficiënte en emissievrije logistieke concepten: er zijn vier subsidies verleend en vijf in aanvraag.
• De subsidieregeling efficiënte en emissievrije bouwlogistiek is verlengd. Er zijn drie subsidies in aanvraag.
• De aanpak bouwlogistiek is uitgewerkt, waaronder de gebiedsaanpak Katendrecht.
• De omgevingsvisie vastgesteld waarin ruimte voor logistiek (logistieke hubs etc.) is opgenomen.
• De laadstrategie is vastgesteld waaronder logistiek. Het projectplan logistiek laden uitgewerkt.
• We zijn doorgegaan met ontheffingen privileges medegebruik busbanen en avondvenster.
• We zijn doorgegaan met de zero emissie zone ’s Gravendijkwal: Alleen emissievrije vrachtwagens op de ’s Gravendijkwal.
• We hebben diverse initiatieven ondersteund waaronder pakketlockers in openbare ruimte, logistieke wijkhubs en gezamenlijk inkopen. 
• We hebben de leidraad inkopen emissievrije belevering uitgevoerd. Met deze leidraad wordt emissievrije belevering bij gemeentelijke aanbestedingen gestimuleerd door minimumeisen en gunningscriteria.

Gemeentelijk wagenpark

Doelstelling: het gehele gemeentelijke wagenpark is in 2030 emissieloos met per categorie de volgende doelstellingen:

• Personenwagens zijn in 2023 emissieloos;
• Lichte bedrijfsvoertuigen (<2,5 ton) zijn in 2025 emissieloos
• Zware bedrijfsvoertuigen (>2,5 ton) zijn in 2030 emissieloos
• Kleinere machines en gereedschap uiterlijk in 2030 emissieloos

De stand van zaken is nu als volgt:

De personenwagens zijn voor 69% emissieloos (en 22% hybride). Van de lichte bedrijfsvoertuigen is inmiddels 28% emissieloos. Bij de zware bedrijfsvoertuigen zijn pilots uitgevoerd en van de kleinere tuin- en parkmachines is 90% vrij van uitstoot. Vervanging vindt plaats op natuurlijke momenten.

Invulling Rotterdams Energie- Klimaatakkoord

Onze inzet in het kader van het klimaatakkoord is met name vormgegeven aan opschaling van initiatieven, die substantieel bijdragen aan reductie van de CO₂-emissies door het wegverkeer. De werkgeversaanpak samen met het Rotterdamse bedrijfsleven is succesvol gestart, inmiddels zijn veel bedrijven- waaronder de gemeente Rotterdam zelf-  lid van de klimaatalliantie Duurzame Mobiliteit. Deze aanpak heeft als doel de halvering van de uitstoot van CO2 het woon-werkverkeer en zakelijk verkeer. Een tweede lijn mobiliteitstransitie met de stad – met beoogde versnelling van deelmobiliteit in combinatie met aantrekkelijke van straten en buurten, is afgestemd op (andere) gemeentelijke initiatieven. Nieuwe initiatieven op het gebied van mobiele werktuigen zijn voor 2022 voorzien.