In 2050 wil Rotterdam een stad zonder afval zijn. Om dat te bereiken is het terugbrengen van de totale hoeveelheid afval en het scheiden van huishoudelijk afval van groot belang. In de Grondstoffennota en het programma Rotterdam Circulair zijn maatregelen opgenomen om dit te stimuleren. In 2021 is de uitvoering van de Grondstoffennota onverminderd voortgezet en hebben we bereikt dat het ingezamelde fijn restafval is gedaald naar 281 kilo per persoon. Aan de prestatie-indicator voor naastplaatsingen wordt in 2021 voldaan.

Grondstoffen

• Stadsbeheer zamelde het huishoudelijk afval van Rotterdammers gescheiden in. Het fijn huishoudelijk afval is ingezameld aan huis of nabij de huishoudens met huis- of wijkcontainers. Voor het grof huishoudelijk afval kunnen Rotterdammers gebruik maken van één van de 7 milieuparken of een grofvuilafspraak maken. Met herbruikbare goederen kunnen Rotterdammers eveneens terecht bij een milieupark of bij onder meer een van de kringloopwinkels in de stad. Ook herbruikbare goederen kunnen aan huis worden opgehaald.

• In 2021 startte de gescheiden inzameling van groente-, fruit- en etensresten (gfe) in wijkcontainers. Als eerste kunnen bewoners in hoogbouw en gestapelde bouw in Hoek van Holland, Pernis, Blijdorp, een deel van Bergpolder en vier wijken in Prins Alexander (’s-Gravenland, Prinsenland, Het Lage Land en Oosterflank) gfe scheiden. Zo’n 20.000 huishoudens hebben een startpakket ontvangen, bestaande uit een informatiefolder, een wel/niet-lijst en een bon om een aanrechtbakje en een rol afbreekbare afvalzakjes op te kunnen halen. Er zijn in bovengenoemde gebieden inmiddels 290 wijkcontainers voor gfe geplaatst.

• De invoering van gescheiden gfe+t-inzameling in de kansrijke gebieden met laagbouwwoningen wordt in 2022 voortgezet. Ook in gestapelde bouw en hoogbouw wordt ingezet op verruiming van de mogelijkheden tot gescheiden gfe+t-inzameling. Begin 2022 is gestart met de voorbereidingen voor de uitrol van gfe+t scheiden bij circa 30.000 huishoudens in Kralingen en Groot IJsselmonde. Halverwege 2022 starten ook de voorbereidingen voor gfe+t scheiden bij circa 35.000 huishoudens (laag- en hoogbouw) in Delfshaven.

• Er zijn 97 extra wijkcontainers geplaatst voor de gescheiden inzameling van de grondstoffen glas en papier en karton. Wijkcontainers worden zoveel mogelijk geclusterd, zodat bewoners eenvoudig op één plek hun restafval en grondstoffen gescheiden kunnen aanbieden.   

• Sinds februari 2020 zijn de milieuparken in Hillegersberg-Schiebroek en Charlois op maandag geopend. In 2021 is deze uitbreiding van de openingstijden geëvalueerd. Dit heeft geleid tot de maandagopening van een derde milieupark in Prins Alexander vanaf 7 februari 2022. De maandagopening zal zich tot deze drie milieuparken beperken.

• In 2021 zijn 54 pop-up milieuparken georganiseerd waar bewoners hun kapotte of kringloopwaardige spullen op een laagdrempelige manier kunnen inleveren. Ook maken bewoners kennis met afval scheiden en hoe dit het hele jaar door bij een milieupark bij hen in de buurt kan. Het pop-up milieupark bestaat uit meerdere containers, elk voor een aparte grondstof, zoals textiel, papier, elektrische apparaten en grofvuil. Ook kunnen bewoners bruikbare spullen inleveren voor de kringloopwinkels. In 2022 worden op verzoek in de wijken meer pop-up milieuparken georganiseerd.

• Er zijn verdere voorbereidingen getroffen voor de bouw van een nieuw milieupark aan de Soesterbergstraat, de Upcycle Mall. Hier staat het stimuleren van hergebruik door en het bewustzijn hierover van Rotterdammers centraal. Ook het ontwerp- en bouwproces van de voorziening is innovatief en circulair. In 2022 wordt verdere opvolging gegeven aan het eerdere markt- en haalbaarheidsonderzoek en wordt de exploitatie- en organisatievorm uitgewerkt. De opleverdatum is nog niet bekend. 

• Afvalscheiding is als thema op scholen onder de aandacht gebracht bij de jeugd, met een lespakket en afval scheiden in de klas.

• Eind 2021 is een start gemaakt met de introductie van een QR-code op afvalbakken en -containers. Het wordt voor Rotterdammers makkelijker om een melding over afvalbakken en -containers te doen, denk aan klemmingen, naastplaatsingen of volle containers. We starten in twee wijken en op basis van de resultaten (het gebruik van de code) wordt bekeken hoe we hiermee verder gaan. Er is geen app of inlog nodig voor het scannen, dus zelfs een toerist of toevallige voorbijganger kan een code scannen. Naast een QR-code krijgen alle restafvalcontainers een nieuwe sticker met handige informatie over afval.

• Als gevolg van het stopzetten van de activiteiten van onze containerleverancier, waren we eind 2021 genoodzaakt om een overbruggingscontract af te sluiten om tijdelijk in de levering van containers te kunnen voorzien. De voorbereidingen voor een nieuwe aanbesteding zijn inmiddels gestart. 

Circulair 2021

• De jaarlijkse monitor in het kader van het programma 'Van Zooi naar Mooi' laat zien hoe circulair Rotterdammers zijn. Het percentage Rotterdammers dat ook echt in grote mate circulair gedrag vertoont (de circulair actieven) is naar 24% gestegen. Dit blijft een belangrijk aandachts­punt voor de komende periode, zodat in 2023 30% van de Rotterdammers circulair gedrag vertoont.
• Inzichten vanuit o.a. het doelgroepenonderzoek zijn gebruikt voor de aanscherping van de communicatiestrategie.
• Om de Rotterdammers beter te bereiken zijn verschillende acties uitgevoerd. Zo is in samenwerking met RTV-Rijnmond in 2021 de tv-serie Zooi is Mooi ontwikkeld. Deze tv-serie zet Rotterdammers aan het denken over hoe zij omgaan met hun spullen. Uitzendingen hadden elke keer ongeveer 40.000 kijkers. Ook maken bewoners via de wijkaanpak op een aansprekende manier kennis met circulair én elkaar. De Week van de Omloop is hiervan een voorbeeld. Tijdens deze week konden wijkbewoners uit de wijk Middelland op een leuke wijze kennis maken met ‘circulair’.
• Om ondernemers uit regio Rotterdam nog beter te ondersteunen is het Circulair Loket opgezet. Dit is het startpunt voor ondernemers met vragen over ondernemen met reststromen. In de eerste 6 maanden zijn er 17 vragen van ondernemers binnen­gekomen. De complexiteit van de vragen loopt uiteen. Dit is potentiële input voor het opstellen van voorstellen tot verandering van wet- en regelgeving.   
• In 2021 is de circulaire subsidie gestart. In 5 maanden hebben 9 initiatieven een subsidie ontvangen. Hiervoor is 90% van het beschikbare budget gebruikt. We hadden ruimte voor 10 initiatieven en hebben er 9 toegekend.

• In de periode van 2019-2021 zijn in totaal 105 circulaire economie initiatieven ondersteund, waarvan 35 in 2021. De ondersteuning bestond uit het verstrekken van subsidie, verbinden of adviseren. Onze ambitie om in de periode van 2019-2022 40 circulaire economie initiatieven te ondersteunen is gehaald.

• De afgelopen periode zijn nieuwe samenwerkingsverbanden gesloten. Zo doet Rotterdam mee aan een landelijk onderzoekstraject naar de bodemverbeteraar bokashi.

• Onze rol als opdrachtgevende organisatie blijft essentieel. In onze manier van ontwikkelen en inkopen maken we ook stappen. Zo zijn de kunststofrioolbuizen circulair aanbesteed, waarmee de gemeente op CO2-uitstoot en kosten bespaart.
• In 2021 is voor het Huis op Zuid (een nieuw multifunctioneel gebouw met sport-, zwem- en woonfaciliteiten) een materialenpaspoort ontwikkeld. Daarnaast zijn dit jaar de eerste stappen gezet in de toepassing van de paspoorten in te praktijk. Dit doen we door de informatie uit de digitale materialenpaspoorten ook echt te gaan gebruiken in renovatie-, sloop- en bouwopgaves.
• In 2021 is verder gewerkt aan de ontwikkeling van een monitoringstool die inzicht geeft in de stedelijke materiaalvoetafdruk. In het proces kwamen we erachter dat het gezien de complexiteit van de materie lastig is om KPI’s te bepalen. Daarom is het proces on hold gezet. In 2022 gaan we KPI’s ontwikkelen met een aantal partijen, waaronder OBI (het onderzoeksbureau van de gemeente Rotterdam).
• Sinds de invoering van het optin-systeem hebben we ca. 5 miljoen kg papier bespaard.
• Om van Rotterdam een toekomstbestendige stad te maken is de transitie naar de circulaire economie noodzakelijk. De voortgangsrapportage 2021 laat zien hoe het circulaire programma bijdraagt aan een betaalbare, leefbare en betrokken stad en een sterke economie. We beschouwen 2021 als een kanteljaar, waarin we de exploratiefase van het programma (2019-2020) afronden en starten met de opschalingsfase. In de periode van 2022-2030 brengen we focus aan binnen een aantal inhoudelijk transitieagenda’s, zoals de bouwopgave, consumentengoederen en groene stromen. Daarnaast blijft het in de opschalingsfase belangrijk om gezamenlijk op te trekken met de diverse duurzaamheidsopgaves, waaronder de energietransitie, klimaatbestending, gezonde leefomgeving en biodiversiteit.