In 2020 is de uitvoering/uitwerking van ‘Gezond010: het akkoord’ - binnen de randvoorwaarden van de maatregelen als gevolg van covid-19 - van start gegaan. Proeftuin Gezond Gewicht kende een goede start, waardoor er veel aanmeldingen binnen kwamen. Op het gebied van rookvrij zijn belangrijke stappen gezet, zoals ook bij het thema mentale gezondheid. In het afgelopen jaar kreeg dit onderwerp steeds meer aandacht, omdat door de pandemie mensen sociale contacten misten. De subsidieregeling Digideal werd gelanceerd en er werden verschillende onderzoeken opgezet met uiteenlopende thema’s. Naast ‘Gezond010: het akkoord’ kende ook ‘Gezond010: het netwerk’ een mooi jaar. Er werden verschillende informatieve Webinars georganiseerd en nieuwe satellieten opgericht. Allemaal met als doel om te werken aan de gezamenlijke ambitie; dat Rotterdammers gezond en vitaal zijn, passend bij hun situatie en vermogen. In onderstaande alinea’s staan een aantal belangrijke mijlpalen uit 2020 uit ‘Gezond010: het akkoord’, maar ook het netwerk opgesomd.

Goede kinderopvang die voor de jongste inwoners van de stad een belangrijke basis is voor hun verdere ontwikkeling door toezicht op en handhaving van de kwaliteit van kinderopvangvoorzieningen in Rotterdam.

• Een positief opvoed- en opgroeiklimaat in de Rotterdamse wijken waardoor de voorwaarden aanwezig zijn om kinderen gezond, veilig en kansrijk op te laten groeien.
• Het monitoren van de gezondheid en ontwikkeling van kinderen.
• Voorkomen dat gewone alledaagse opgroei- en opvoedhobbels uitgroeien tot ernstige problemen (zie de verbinding met de taakvelden Wijkteams en Wmo-loketten en Samenkracht en burgerparticipatie).
• Het voorkomen van uitbraken van kinderziekten.

Eind 2020 heeft de GGD negen operationele testlocaties en twee XL-locaties. De landelijk gestelde doelstellingen voor test- en BCO-capaciteit in roadmap 1.0 zijn door de GGD behaald. De GGD heeft 444.381 coronatesten uitgevoerd.
De GGD heeft gewerkt aan gezondheid en milieu. Vanuit haar reguliere taak werkt de GGD aan het voorkomen, signaleren en bestrijden van infectieziekten (inclusief TBC en seksueel overdraagbare aandoeningen) die vanwege hun verspreidingskans een risico kunnen vormen voor de volksgezondheid. Extra aandacht heeft de GGD besteed aan kwetsbare mensen en aan het tegengaan van de verspreiding van infectieziekten als gevolg van overplaatsingen tussen ziekenhuizen en zorginstellingen. Bij deze groep heeft de infectie relatief vaak ernstige complicaties tot gevolg. Daarnaast is de inzet gericht op het tegengaan van resistentie tegen antibiotica bij micro-organismen.

Proeftuin Gezond Gewicht:

• Vanaf september 2020 zijn er vier proeftuinen Gezond Gewicht gestart in vier wijken: Oude Westen/Delfshaven, Kralingen/Crooswijk, Oude Noorden en Beverwaard.
• Na de uitzending van Nieuwsuur over dit thema en de Kick-Off van de proeftuinen op 21 september blijft het aantal aanmeldingen binnenkomen. In Beverwaard gaat het om 40 aanmeldingen, Oude Noorden tussen de 20 en 25 aanmeldingen, Oude West/Delfshaven ook 20 tot 25 aanmeldingen en Kralingen Crooswijk ook 20 tot 25 aanmeldingen.

Rookvrije zones:

• Op basis van de succesvolle pilot Rookvrije Zone heeft de gemeente de Buitenruimte Richtlijn rookvrije zone vastgesteld en opgenomen in de Buitenruimte ABC. Dit betekent dat er in de loop van 2021 een aanvraagportal voor rookvrije zones komt.
• Medio september 2020 is gestart met de inrichting van de Rookvrije Zone op de Wilhelminakade rond het gemeentekantoor De Rotterdam en het KPN-gebouw.
• De GGD-locatie (Schiedamsedijk 95) is binnen en buiten rookvrij. Na de zomer is besloten om ook binnen de gemeente stappen te zetten op weg naar een rookvrij concern. Dat betekent dat de stadshuistuin en andere plekken in de gemeentekantoren, waar nu nog gerookt kan worden w.o. Librijesteeg en stadhuis, volledig rookvrij worden.
• De satelliet Rotterdam Rookvrij is gelanceerd tijdens het Webinar Gezond010: het akkoord – 1 jaar later op 11 december 2020

Onderzoek:

• Een aantal onderzoeken is gestart of vervroegd, aangezien deze acties wel mogelijk zijn binnen de beperkende maatregelen. Het gaat dan o.a. om een onderzoek naar de gezondheidseffecten van verruimde openingstijden van casino’s, onderzoek naar de werking en effectiviteit van het netwerk Gezond010, onderzoek/quick-scan naar het gebruik van eHealth toepassingen door Rotterdamse zorg- en welzijnsorganisaties en een onderzoek van G4 + Ede ‘gemeentelijk instrumentarium voor gezonde voedselomgeving.
• Healthy’R heeft het onderzoek Grip en Gezondheid afgerond, waarbij de interventie effectief bleek in het verminderen van stress en nicotineafhankelijkheid. 8 nieuwe groepen kunnen in 2021 aan de slag met Grip en Gezondheid en verdiepend onderzoek wordt hieraan gekoppeld (wanneer de groepen starten is afhankelijk van corona-maatregelen). In 2020 is het onderzoek Huisartsenzorg op afstand gestart: een eerste meting naar hoe huisartsen (Delfshaven/Centrum) door kunnen gaan met het verlenen van zorg op afstand. En welke invloed dit heeft op het hulpzoekgedrag en de tevredenheid van de diverse patiëntenpopulatie. Adviezen zijn gegeven in relatie tot een gezondere voedselomgeving. Een aantal onderzoeken zijn ‘on hold’ gezet vanwege de corona maatregelen.

Webinars:

• Op de website van Gezond010 staat een evenementenkalender waar evenementen op staan die door Gezond010 worden georganiseerd én evenementen van partners of evenementen die te maken hebben met gezondheid. In 2020 stonden de volgende Webinars op de agenda:
  • 7 juli 2020: Webinar Gezond010: het netwerk in tijden van corona.
  • 29 september 2020: Webinar Vitale Werkvloer.
  • 8 oktober 2020: Webinar Gezond Verkoopt: Productkennis.
  • 11 december 2020: Webinar Gezond010: het akkoord – 1 jaar later.

• Gezond010: het netwerk was ook op de volgende evenementen vertegenwoordigd:
  • 17 september 2020: ‘de hamvraag #5: Hap-slik-weg?!’.
  • 21 september t/m 25 september: Arts en Leefstijl congres.
  • 10-17 oktober: Dutch Food Week.

eHealth:

• Ruim 40 aanbieders van zorg, welzijn en jeugdhulp ondertekenden op 17 juli 2020 de DigiDeal010 en gaven daarmee aan een impuls te willen geven aan het gebruik van eHealth toepassingen binnen hun organisatie.
• Op 18 november 2020 is de subsidieregeling DigiDeal010 gelanceerd, waarmee er in 2021 een bedrag van €2 mln beschikbaar komt voor deze impuls aan de inzet van eHealth binnen zorg, welzijn en jeugdhulp.
• De Rotterdam eHealth Agenda verbindt partijen rond eHealth, stimuleert verbetering van digitale vaardigheden van Rotterdammers en professionals (samen met bibliotheken en welzijnspartijen) en stimuleert deelname aan landelijke subsidieregelingen.

Omgaan met druk in dagelijks leven (mentale gezondheid):

• Op 22 april is een eerste podcast opgenomen over jong zijn in coronatijd en wat dat met je doet en op 9 november een tweede podcast.
• De eerste digitale bijeenkomst van de nieuwe satelliet ‘Mentaal gezond’ vond plaats op 24 november met als onderwerp studentenwelzijn voor studenten van HBO’s en de EUR.
• Indigo voerde (online) trainingen ‘Met Kennis van Mentale Gezondheid’. Avant Sanare had voor 2020 trainingen ‘Mental Health First Aid’ op het programma staan.
• De expositie over depressie, getiteld “Alles Goed tour”, die startte in de hal van het Timmerhuis, werd in de laatste maanden van 2020 in Huizen van de Wijk in aangepaste vorm vertoond in Rotterdam. Doel van de expositie is bewustwording van depressie en het bespreekbaar maken ervan.

De gemeentelijke taken op grond van de wet Kinderopvang zijn:

• Het uitvoeren van de registertaak van het Landelijk Register Kinderopvang.
• Het tijdig afhandelen van aanvragen voor toestemming tot exploitatie en registratie van nieuwe voorzieningen.
• Het laten uitvoeren van de verplichte onderzoeken door de toezichthouder, i.c. de GGD Rotterdam-Rijnmond. De gemeente heeft de wettelijke plicht om jaarlijks 100% van de kinderdagverblijven, BSO’s en gastouderbureaus te inspecteren, en minimaal 5% van de gastouders.
• Handhaven of actie ondernemen om geconstateerde tekortkomingen op te lossen.

Bovenstaande taken zijn in 2020 uitgevoerd, met dien verstande dat de GGD in verband met de getroffen coronamaatregelen waarbij de kinderopvang was gesloten voor reguliere opvang, in de periode van half maart tot begin juni 2020, in oktober en vanaf 15 december 2020 geen inspectiebezoeken heeft kunnen uitvoeren. Dit betekent dat aan de wettelijke verplichting van de gemeente om jaarlijks alle locaties te laten bezoeken, in 2020 niet is voldaan. De Inspectie van het Onderwijs die als interbestuurlijke toezichthouder voor kinderopvang optreedt, zal hiermee rekening houden bij het beoordelen van het gemeentelijk jaarverslag kinderopvang over 2020 (dat vóór 1 juli 2021 moet worden ingediend).

• Aan signalering en ondersteuning in de wijk wordt door alle partners van de gemeente bijgedragen. Een bijzondere rol speelt de onderwijsomgeving: de scholen vormen een belangrijk speerpunt bij de inzet van preventie, immers vrijwel alle kinderen en jongeren gaan naar school. Daarom hebben we samen met het onderwijs een zorgstructuur ingericht waarbij meer dan 15 aanbieders van schoolmaatschappelijk werk en het CJG een signalerende en toeleidende rol vervullen. Ondanks de sluiting van de scholen, hebben wij vernomen dat het de ondersteuners is gelukt om in deze corona-periode digitaal contact te leggen en houden met jongeren en hun hulpvragen adequaat op te pakken.             
• Ook het CJG heeft deze taak, maar niet alleen in het onderwijs. Met name voor de jongste doelgroep heeft zij als doelstelling om alle kinderen in beeld te hebben en dat is afgelopen jaar met fikse aanpassingen in de contactmomenten, gelukt. Het CJG heeft zoveel mogelijk ouders op een digitale manier gecontacteerd, naast de vaccinatiespreekuren die op een aangepaste manier wel gewoon doorgang vonden. Naast de reguliere dienstverlening van het CJG, is het CJG gestart met ondersteuning voor jongeren tussen 12-25 jaar die met vragen lopen of niet goed in hun vel zitten door middel van @ease. Jongeren kunnen laagdrempelig bij @ease terecht voor een gesprek via de chat of (afhankelijk van de op dat moment geldende coronamaatregelen) in de nieuwe centrum locatie in de Centrale Bibliotheek

Door het coronavirus is de samenleving, maar ook de GGD flink opgeschud. Het team Infectieziektebestrijding in Rotterdam-Rijnmond groeide van een team van ongeveer 25 mensen naar een volledige corona-organisatie met ruim 1.800 mensen. De corona-organisatie informeert professionals en burgers, weet tijdig uitbraken te detecteren en deze te bestrijden en biedt de partners, die de zorgcontinuïteit binnen onze regio waarborgen, zo nodig ondersteuning door afstemming, overleg, verdeling van eventuele schaarste. Ook adviseert de coronaorganisatie professionals en burgers.

Vanaf maart 2020 is het mogelijk om uitbraken van covid-19 te melden in Meldpunt voor Uitbraken Infectieziekten & BRMO (MUIZ). De wens was om uitbraken uniform te registreren en overzicht op de regio te houden in actuele (dag)cijfers en het verloop van covid-19 uitbraken. In de Covid-19 periode zijn 130 nieuwe gebruikers aangesloten bij MUIZ in Rotterdam-Rijnmond, Zuid-Holland Zuid en Zeeland. Gebruikers ervaren meerwaarde van het melden en raadplegen van covid-19 uitbraken in de regio, door de mogelijkheid om uitbraakinformatie met elkaar te delen en te vergelijken. MUIZ is de projectfase voorbij en onderdeel van de staande organisatie.

De regio Rotterdam Rijnmond draagt bij aan landelijk onderzoek naar resistente bacteriën in verpleeghuizen. Rotterdam-Rijnmond vormt met de regio’s Zuid-Holland Zuid en Zeeland een regionaal zorgnetwerk en werkt aan de hand van VWS doelstellingen aan bestrijding van antibioticaresistentie. De gehandicaptenzorg en thuiszorg zijn ook aangesloten.

Met subsidie ontwikkelt de GGD het Meldpunt voor Uitbraken Infectieziekten & BRMO (MUIZ) door.