Jaarstukken 2020

Met nieuwe energie bouwen aan de stad van morgen

Economische ontwikkeling Pagina 47

Economische ontwikkeling

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Dit taakveld betreft het versterken van de economische bedrijvigheid door:

Het versterken van relevante sectoren zoals maritiem, maakindustrie, life sciences & health en toerisme

Stimulering van (samenwerkings-)projecten van onderzoeksinstellingen en bedrijven en versterken van de economische structuur gericht op de transitiepaden digitaal, circulair, energie

Samenwerking met bedrijfsleven en kennis- en onderzoeksinstellingen en het ontwikkelen van stedelijke en wijkgerichte economische programma's

Werken aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt door uitwerken human capital. Inzet op Leer Werk Akkoord, aantrekken en behouden van talent zijn hier onder meer onderdeel van

Ontwikkelen van een aantrekkelijke stad en vestigingsklimaat

De Coronacrisis heeft grote impact op de Rotterdamse economie. Het ondernemersklimaat is zwaar aangetast en daarmee staat toekomstige economische groei onder druk. De gevolgen voor de Rotterdamse economie zijn fors. De economie wordt hard geraakt. De impact verschilt per sector, maar onder meer de detailhandel, horeca, toerisme, de petrochemische industrie, de culturele sector, het maritieme cluster en de specifieke bedrijfsgroepen ZZP’ers, sociaal ondernemers en start-ups & scale ups ondervinden nadelige gevolgen van de contactbeperkende maatregelen voor vraag naar producten, het stilleggen van productieprocessen en het tot stilstand komen van de (internationale) handel. Ook de ontmoetingsfunctie en aantrekkelijkheid van de stad is aangetast. In 2020 wordt een krimp verwacht van de Rotterdamse economie met ruim 6%. Dat betekent dat veel activiteiten van Economie erop gericht zijn op het herstellen van de economie op de korte en lange termijn. Voor de korte en middellange termijn zijn onder andere de volgende aanvullende activiteiten in 2020 uitgevoerd en deels doorlopend in 2021:

  1. Intensivering van inzet op innovatie ondersteuning van het MKB langs de lijnen van digitalisering, duurzaam en circulair ondernemerschap door voorlichting van het MKB, uitvoeren van bedrijfsscans en het aanbieden van workshops en trainingen;

  2. Beschikbaar stellen van vouchers voor het koppelen van start ups aan MKB en multinationals voor het opzetten van innovatieprojecten;

  3. Intensivering van de samenwerking met retailers en vastgoedeigenaren in de Taskforce Retail;

  4. Het faciliteren van de 1,5 meter economie in sectoren zoals de horeca;

  5. Intensivering van de inzet op de Smart Health Tech Campus als aanjager van het Life Science & Health cluster;

  6. Ontwikkelen van een druktemeter voor spreiding van bezoekersstromen in de stad;

  7. Intensivering van het programma Rotterdam Digitaal door o.a.

  • Invoering van het handvest en platform Rotterdam Digitaal inclusief digitale spelregels
  • Opzetten van de Chief Digital Officer functie inclusief ondersteuning
  • Opzetten van het programma platformeconomie
  • Invoeren antennebeleid en het faciliteren van de uitrol van 5G
  • Overeenkomsten afgesloten voor de aanleg van glasvezel in Rotterdam;

     8.   Inrichten van een Coronaloket waar ondernemers hun creatieve ideeën kunnen voorleggen en snel uitsluitsel krijgen;

     9.   Faciliteren van herstel van de aantrekkingskracht van de stad onder meer door uitbreiding van terrassen in de stad te faciliteren en het uitvoeren van een promotiecampagne gericht op regionale en landelijke bezoekers.

Om in te spelen op de effecten van de Coronacrisis is in samenspraak met stakeholders in de stad en de regio de Herstel-en vernieuwingsagenda Rotterdamse Economie voor de langere termijn opgesteld. De komende jaren wordt gewerkt aan herstel en vernieuwing van de Rotterdamse economie aan de hand van zes sporen.

  1. Human capital: naar een toekomstbestendige arbeidsmarkt;

  2. Brede sectorstructuur: naar een veerkrachtige en weerbare
    economie;

  3. Versnelling transitiepaden (digitaal, energie, circulair): naar
    vernieuwing van de economie;

  4. Aantrekkelijke stad: herstellen van de ontmoetingsfunctie en
    aantrekkingskracht van de stad;

  5. Ondernemerschap en innovatie ecosysteem: Herstellen en versnellen
    van de vernieuwing van de economie;

  6. Verbeteren en moderniseren van de dienstverlening aan ondernemers
    en meer inkoop bij Rotterdamse bedrijven.

Activiteiten onder dit taakveld wordt ondergebracht bij de sporen van de Herstel- en vernieuwingsagenda Rotterdamse Economie. In 2021 blijven we de ontwikkelingen in de economie continu monitoren en bekijken we of onze inzet hierop aangepast moet worden.

 


 

Wat hebben we bereikt?

Herstel naar een duurzame en veerkrachtige economie door werken aan cruciale en kansrijke sectoren in de stad en een toekomstbestendige arbeidsmarkt

Vernieuwing door transitie naar de nieuwe economie voor Rotterdam: digitaal, circulair en gebruik makend van duurzaam opgewekte energie

Doorontwikkeling van Rotterdam als de meest innovatieve maritieme hoofdstad

Herstel en creëren van een aantrekkelijke stad en vestigingsklimaat

Digitalisering als randvoorwaarde en als onderdeel van herstel en vernieuwing

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Prestatie indicatoren

Vernieuwing door transitie naar de nieuwe economie voor Rotterdam: digitaal, circulair en gebruik makend van duurzaam opgewekte energie

We blijven inzetten op Rotterdam als de innoverende maritieme hoofdstad

Herstel en creëren van een aantrekkelijke stad en vestigingsklimaat

Digitalisering als randvoorwaarde en als onderdeel van herstel en vernieuwing

Prestatie-indicatoren 20182019 2020202120222023
Transformatie kantoren: het (laten) transformeren en/of onttrekken van tenminste 180.000 m2 bruto vloeroppervlak uit de voorraad kantoren in Rotterdam gedurende de periode van 1 januari 2018 tot 1 november 2021 Streefwaarde (ultimo) > 45.000 m2 > 90.000 m2 > 135.000 m2 Per 1/11/21 > 180.000 m2**    

Realisatie

cumulatief

45.000 m2

102.500 m2
 

160.000 m2       
Transformeren van winkels: 4 pilot-gebieden waarvan 3 transformatie gebieden  (10 panden per jaar voor een periode van 3 jaar, totaal 90)  Streefwaarde 30 30 30      

Realisatie

cumulatief

n.v.t.

69 168      
Verduurzaming Kantoren Streefwaarde            
Realisatie n.v.t.          
Economische Clusterontwikkeling: investeringen, FTE, nieuwe vestigers door inzet fondsmiddelen en inzet van de gemeente Streefwaarde         € 700 mln investeringen / 2000 FTE / 50 nieuwe vestigers additioneel  

Realisatie

cumulatief

n.v.t.

€ 247 mln uitgelokte investeringen  1.586 FTE
156 vestigers

€ 716,5 mln  uitgelokte investeringen

2.395 FTE
175 vestigers 

     
MKB RNE proof: In deze collegeperiode worden er  minimaal 5000 MKB'ers gesproken, waarbij de mogelijkheden van de nieuwe economie voor hun bedrijfsvoering worden belicht Streefwaarde         5.000  

Realisatie

cumulatief

185 779 1.079       
 

Toelichting indicatoren

Transformatie kantoren
We sturen op het transformeren van 180.000 m2 kantoorruimte naar wooneenheden en andere economische functies, samen met en op initiatief van marktpartijen. In het eerst half jaar van 2020 werd 159.000 m2 kantoor getransformeerd. In totaal ging het om 21 adressen. Hierbij telde de transformatie van Europoint 2 (deel van Lee Towers) met 33.000 m2 substantieel mee. In 2020 is ook gestart met de voorbereiding van transformatie van grote kantoren in het Zomerhofkwartier (bv. het voormalige Nationale Nederlanden kantoor Benthemstraat 30 van ruim 20.000 m2.

Transformatie winkels
De transformatie van leegstaand incourant winkelvastgoed in de 3 transformatiepilots zette in 2020 fors door.  De resultaten en inspanningen van de twee voorgaande jaren hadden een duidelijk positief effect op het laatste pilotjaar. In 2020 was een ruime verdubbeling te zien ten opzichte van 2019, met een aantal van 99 transformaties. Het totaal komt hiermee op 168 transformaties sinds het startjaar in 2018. De college indicator van 90 panden is ruimschoots behaald.

Verduurzaming Kantoren
Verduurzaming van Rotterdamse kantoren om in 2022 tenminste te voldoen aan Energielabel C: na het inventariseren van de huidige energielabels starten we een campagne richting eigenaren om ze bewust te maken van hun verantwoordelijkheid in deze verbeteringsopgave zodat ze stappen gaan ondernemen hierin.

Op basis van de verduurzaming intentie in het Convenant Kantoren Transformatie onderzoeken we binnen de prioritaire concentratiegebieden met de eigenaren welke actie nodig zijn om deze intenties uit te voeren en maken we afspraken hierover.

De Pilot WKO (Warmte koude opslag) in het Rotterdam Central District is gerealiseerd in 2020. In een tijdlijn zijn voor de verschillende gebouwen de momenten opgenomen waarop deze eigenaren kunnen instappen in de aansluiting op het WKO systeem. Voor de gebouwen Delftse Poort en het nieuw te bouwen Treehouse wordt de aansluiting uitgewerkt. 

Economische clusterontwikkeling

Bovenstaande cijfers zijn tot stand gekomen door uitgelokte private investeringen in de clusters om een versnellingsimpuls te geven naar een nieuwe economie, waarbij de gemeente samenwerkt met onder
meer InnovationQuarter en Rotterdam Partners. In 2020 hebben we die relatie verder uitgebouwd, met de introductie van het EnergieTransitieFonds[HV(1]  en de voorbereiding voor het uitzetten van de Europese REACT subsidie. HBR, Provincie Zuid Holland, InnovationQuarter en gemeente Rotterdam werken intensief samen om doorgroeiende innovaties van financiering te voorzien, met nu één loket voorde regio. Zo krijgt de gewenste Energietransitie en Circulaire Economie echt een impuls.

MKB Rotterdam Next Economy (RNE) proof maken

In beide gevallen gaat het om het faciliteren van zowel nieuwe als bestaande ondernemers op die terreinen die voor de economische transitie relevant zijn: digitaal, circulair en energieneutraal. Met de verschillende activiteiten (inspireren, informeren en activeren) worden 5.000 MKB-bedrijven bereikt. Deze bedrijven zijn deelnemers aan de activiteiten uit de jaaragenda en bedrijven die bereikt worden met de boodschap dat het van belang is aandacht te besteden aan de transities.

Wat heeft het gekost?

Overzicht van baten en lasten Economische ontwikkelingOorspr.
Begroting
2020
Bijgestelde Begroting
2020
Realisatie
2020
Afwijking
Baten exclusief reserves0775517-258

Bijdragen rijk en medeoverheden 0 665 507 -158
Overige opbrengsten derden 0 110 10 -100
Overige baten 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves15.79616.51714.825-1.692

Apparaatslasten 6.151 3.415 2.949 -466
Inhuur 297 167 77 -90
Overige apparaatslasten 121 77 42 -36
Personeel 5.733 3.171 2.831 -340
Intern resultaat -2.509 671 862 192
Intern resultaat -2.509 671 862 192
Programmalasten 12.153 12.431 11.013 -1.418
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 11.782 8.932 7.293 -1.639
Overige programmalasten 0 0 2 2
Subsidies en inkomensoverdrachten 371 3.499 3.718 219
Saldo voor vpb en reserveringen -15.796 -15.742 -14.308 1.434
Saldo voor reserveringen -15.796 -15.742 -14.308 1.434
Reserves6.9104.8924.141-751

Onttrekking reserves 6.910 4.892 4.141 -751
Saldo -8.886 -10.850 -10.167 683

Overzicht afwijkingen

Overzicht afwijkingenAfwijking batenAfwijking lastenAfwijking reservesAfwijking saldo
1. Lagere apparaatslasten 0 -466 0 466
2. Bestemmingsreserve Energietransitie 0 -659 -659 0
3. Diverse afwijkingen -258 -567 -92 217
Totaal afwijkingen -258 -1.692 -751 683

Toelichting overzicht afwijkingen

1. Lagere apparaatslasten

Er is in 2020 gewerkt aan een organisatie ontwikkelplan voor Economie. Hiervoor zijn vacatures opengehouden of later ingevuld en daardoor vindt een onderbesteding op de apparaatslasten plaats. Dit betreft € 375 voor vast personeel en € 91 voor inhuur.

 

2. Bestemmingsreserve Energietransitie

Door de coronacrisis kwamen sommige projecten tot stilstand of in de vertraging, omdat activiteiten geen doorgang konden vinden. Voorbeelden hiervan zijn de projecten Carr, Phario en een verlaagde uitvraag Smart Energy Systems.

 

3. Diverse afwijkingen

Er zijn extra kosten voor de Herstel- en Vernieuwingsagenda Rotterdam Sterker Door (RSD) (- € 600). Daarnaast zijn diverse projecten (o.a. Circulair, Verduurzaming kantoren, Digitale connectiviteit en uitvoeringsprogramma werklocaties) (€ 700) vertraagd of lager uitgevallen. Voor de Gevelaanpak Boulevard en diverse kleine projecten zijn door Corona niet alle werkzaamheden uitgevoerd. Hierdoor zijn minder lasten en minder bijdragen van derden gerealiseerd (€ 400).

 

Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving

Omschrijving taakveld

Dit taakveld betreft het versterken van de economische bedrijvigheid door:

  • Het versterken van relevante sectoren zoals Maritiem, maakindustrie, Toerisme en Life Sciences & Health;
  • Stimulering van (samenwerkings-)projecten van onderzoeksinstellingen en bedrijven en versterken van de economische structuur gericht op de transitiepaden digitaal, circulair, energie;
  • Samenwerking met bedrijfsleven en kennis- en onderzoeksinstellingen en het ontwikkelen van stedelijke en wijkgerichte economische programma's;
  • Werken aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt door uitwerken human capital agenda. inzet op Leer Werk Akkoord (LWA), aantrekken en behouden van talent zijn hier onder meer onderdeel van;
  • Ontwikkelen van een aantrekkelijke stad en vestigingsklimaat.