De druk op de jeugdhulp en jeugdbescherming is in 2019 toegenomen. Tijdens het jaar zijn extra middelen ingezet voor de hulp in Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond (GRJR) verband als gevolg van stijgende kosten en toenemende wachttijden. Ook voor jeugdhulp door Rotterdam ingekocht is meer budget ingezet dan begroot, er zijn meer cliënten geholpen.
Jonge Rotterdammers groeien veilig, gezond en kansrijk op
Jonge Rotterdammers moeten zich optimaal kunnen ontwikkelen tot zelfredzame volwassenen die bijdragen aan een sterkere stad. Stevige en effectieve preventie, gericht op de belangrijkste factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling van kinderen, maakt het mogelijk om al vroeg het perspectief te versterken en problematiek te voorkomen en beperken. Dat is beter dan problemen verhelpen of dempen. Hiermee kan de beweging naar voren worden gemaakt, zoals bedoeld met de transformatie van de jeugdhulp: van zware en dure zorg naar lichte en gerichte hulp en zelfs het voorkomen van hulp.
Voor gezinnen en jeugdigen die dat nodig hebben is er professionele ondersteuning en hulp indien nodig. Deze hulp is effectief en efficiënt, met aandacht voor wachttijden binnen de gestelde normen. De hulp wordt zoveel mogelijk rond de jeugdige en/of het gezin georganiseerd.
Jeugdigen en gezinnen met complexe hulpvragen hebben effectieve en efficiënte hulp nodig. Hierdoor worden zij beschermd tegen veiligheidsrisico’s en kan zwaardere zorg soms worden voorkomen. Hierbij wordt getracht om uithuisplaatsing, dwangmaatregel of een langdurig zorgtraject voor Rotterdamse jeugdigen en gezinnen zo veel mogelijk te voorkomen. Deze uitdaging vraagt versterking van de keten van Jeugdbescherming en jeugdstrafrecht en het inluiden van een nieuwe fase voor het Jeugdbeschermingsplein.
Jeugdigen dienen zoveel als mogelijk thuis, of in een thuissetting, op te groeien en passende hulp te ontvangen. Rotterdamse jeugdigen en gezinnen dienen via passende jeugdhulp thuis steeds meer in hun eigen kracht te komen. Het beroep op dure specialistische zorg in verblijf is niet gedaald sinds de overgang van jeugdhulp naar de gemeenten. Om meer jeugdigen thuis te helpen en tegelijk passend te helpen; wordt een andere werkwijze in de Jeugdhulpketen gevraagd (transformatie). Hiervoor worden innovatieve vormen van jeugdhulp ingezet. Daarnaast wordt meer samenwerking in de keten georganiseerd om de jeugdige en het gezin heen.
Jonge Rotterdammers groeien veilig, gezond en kansrijk op
We werken gezamenlijk met de aanbieders aan de transformatie van de jeugdhulp langs 3 lijnen. Passende hulp dichtbij: Voorkomen van crisissituatie en uithuisplaatsing. Opgroeien in veilige opvoedsituaties: bescherming tegen veiligheidsrisico’s. Jeugdhulp door capabele, efficiënte en effectieve hulpverleners.
Voor de daling van het aantal jeugdigen met een crisisinterventie is een nieuw protocol opgesteld. In de vastgelegde code staat beschreven dat het doel is: opname voor 1 nacht en de volgende dag een perspectief. Deze opdracht is haalbaar, mits de jeugdigen binnen de termijn die hiervoor staat, ook perspectief hebben.
We stimuleren dat er vormen van hulp worden ontwikkeld waarbij behandeling meer of eerder in de thuissituatie kan plaatsvinden. Als na afronding van de behandeling het kind niet thuis kan wonen, stimuleren we dat er alternatieve woonvormen worden aangeboden, zoals pleegzorg, gezinshuizen of kamertraining. In 2019 werd gewerkt aan een verschuiving van jeugdhulp in instellingen naar jeugdhulp in de thuissituatie: Van 2019 naar 2021 wordt ingezet op een daling van 10% jeugdigen (ten opzichte van 2018) in instellingen, door meer kinderen op te vangen in een thuissituatie. Voor de sturing en verantwoording gaan we investeren in informatiegestuurd werken en ontwikkelen we een instrument om hulp en preventie te monitoren.
| Effectindicatoren | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Collegetarget 9: Van 2018 naar 2021 wordt ingezet op een daling van 10% jeugdigen in instellingen | Streefwaarde | 353 | 341 | 329 | |||
| Realisatie | 225 | nog niet bekend | |||||
| Daling aantal jongeren met jeugdbeschermings-maatregel OTS (% van alle jongeren tot 18 jaar) | Streefwaarde | 1.333 | 1.305 | 1.285 | 1.262 | 1.248 | |
| Realisatie | 1.365 | 1.204 | |||||
| Daling verblijfsduur jeugdigen in gesloten jeugdzorg (in maanden) | Streefwaarde | < 8 | 7 | 7 | 6 | 6 | |
| Realisatie | 9 | 7 | |||||
| Daling aantal delicten gepleegd door R’damse jeugdigen per 1.000 inwoners | Streefwaarde | 19 | 18 | 17 | 16 | 15 | |
| Realisatie | 24* | ||||||
| * 24 | |||||||
Van 2019 naar 2021 wordt ingezet op een daling van 10% jeugdigen in instellingen
De realisatie voor 2019 is nog niet bekend. De collegetarget meet het aantal cliënten in 'perceel B, omdat dit alleen cliënten met verblijf zouden moeten zijn. Echter, in dit perceel ontvangen er inmiddels ook cliënten ambulante zorg (dus niet verblijvend in een instelling) in innovatieve pilots. De aanbieders gaan in hun kwartaalrapportages 2020 aangeven hoe vaak dit voorkomt, zodat deze indicator correct kan worden ingevuld.
Daling aantal jongeren met jeugdbescherming
Het aantal jongeren met een jeugdbeschermingsmaatregel ‘ondertoezichtstelling’ (OTS), afgegeven door een kinderrechter. Het betreft een maatregel die de rechter dwingend oplegt als een gezonde en veilige ontwikkeling van een kind of jeugdige wordt bedreigd en vrijwillige hulp niet of niet voldoende helpt. Een kind of jongere wordt dan ‘onder toezicht gesteld’. Streven is een daling van het aantal jongeren waarvoor een OTS nodig is, waarbij dit streven uiteraard niet ten koste mag gaan van de gezonde en veilige ontwikkeling van jeugdigen.
Daling verblijfsduur jeugdigen in gesloten jeugdzorg
Het uitgangspunt “open, tenzij” moet continu toetsbaar zijn. De ambitie van zowel Haaglanden als Rijnmond is dat jeugdigen zo min mogelijk en zo kort mogelijk in een gesloten setting verblijven. Hiervoor zijn nieuwe behandel- en begeleidingsstrategieën nodig.
Voor 2018 en verder wordt toegewerkt naar kleinschalige voorzieningen met een differentiatie in de mate van (mogelijkheden tot) geslotenheid en het inzetten van intensieve ambulante trajecten (al startend voorafgaand aan - of in aansluiting op geslotenheid).
Daling aantal delicten gepleegd door R’damse jeugdigen per 1.000 inwoners
Streven is een daling van het aantal delicten dat gepleegd wordt door Rotterdamse jeugdigen. Dit draagt bij aan de doelstelling van het beleidskader Rotterdam Groeit om het aantal jeugdigen dat zich schuldig maakt aan criminaliteit te verminderen. Streefwaarden volgen nog, hierover vindt nog overleg plaats met oa. Directie Veilig.
| Prestatie-indicatoren | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Terugbrengen wachttijden jeugdbescherming (bij toewijzing casusregie aan jeugdbescherming binnen 5 werkdagen face-to-face contact) | Streefwaarde | 50% | 75% | 90% | 95% | 95% | |
| Realisatie | 25,5% | 24% | |||||
| Doorlooptijden verminderen crisishulp: residentiele plaatsingen terugbrengen naar de vastgestelde norm van gemiddeld 4 weken | Streefwaarde | 8-10 wkn | 5-7 wkn | 0-4 wkn | 0-4 wkn | 0-4 wkn | |
| Realisatie | 9-12 wkn | 5-8 wkn | |||||
| Verminderen totale duur ondertoezichtstelling (OTS) (in maanden) | Streefwaarde | 27,6 | 27,4 | 27,2 | 27,0 | 26,8 | |
| Realisatie | 27,8 | 22,5 | |||||
| * Over voorgestelde streefwaarden vindt nog overleg met JBRR plaats; deze kunnen nog wijzigen. | |||||||
Terugdringen wachttijden bij Jeugdbescherming Rotterdam Rijnmond (JBRR):
De GI’s hebben in 2019 gemiddeld 24% gerealiseerd bij de KPI eerste face tot face contact in 5 dagen bij dwangzaken (de wettelijke taken). De GI’s kampten in 2019 met een hoog ziekte verzuim, groot verloop en hoge werkdruk. Het werven van nieuwe ervaren medewerkers bleek is lastig. Door deze combinatie van factoren is het gewenste resultaat niet behaald.
Daarop heeft het bestuur van de GRJR eind 2019 besloten dat de GI’s de focus gaan leggen op het uitvoeren van hun wettelijke taken. Dit betekent minder inzet op vrijwillige hulp. We verwachten daardoor dat deze KPI in 2020 fors zal stijgen.
Doorlooptijden verminderen crisishulp:
Van alle Rotterdamse kinderen die op een crisisbed zijn geplaatst in 2019 is de verblijfsduur geweest:
De gemiddelde verblijfsduur is gedaald ten opzichte van 2018.
| Overzicht van baten en lasten Geëscaleerde zorg 18- | Oorspr. Begroting 2019 | Bijgestelde Begroting 2019 | Realisatie 2019 | Afwijking | |
|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 1.936 | 1.952 | 1.979 | 27 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 1.936 | 1.952 | 1.979 | 27 | |
| Overige opbrengsten derden | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Lasten exclusief reserves | 102.273 | 122.062 | 120.077 | -1.985 |
|
| Apparaatslasten | 1.564 | 1.682 | 1.831 | 149 | |
| Inhuur | 51 | 158 | 261 | 102 | |
| Overige apparaatslasten | -23 | 15 | 34 | 19 | |
| Personeel | 1.536 | 1.509 | 1.536 | 28 | |
| Interne resultaat | 0 | 0 | 64 | 64 | |
| Interne resultaat | 0 | 0 | 64 | 64 | |
| Programmalasten | 100.709 | 120.380 | 118.182 | -2.198 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 0 | 0 | 9 | 9 | |
| Overige programmalasten | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Salariskosten WSW en WIW | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Sociale uitkeringen | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 100.709 | 120.380 | 118.173 | -2.207 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -100.337 | -120.110 | -118.099 | 2.011 | |
| Saldo voor reserveringen | -100.337 | -120.110 | -118.099 | 2.011 | |
| Reserves | 0 | -2.636 | -8.309 | -5.673 |
|
| Onttrekking reserves | 0 | 19.964 | 14.291 | -5.673 | |
| Toevoeging reserves | 0 | 22.600 | 22.600 | 0 | |
| Saldo | -100.337 | -122.746 | -126.408 | -3.662 |
1. Jeugdhulp regionaal (bijdrage GR Jeugdhulp Rijnmond)
De bijdrage aan de Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond (GRJR) is € 2 mln lager dan de fors naar boven bijgestelde begroting. De gemeentelijke bijdrage voor het verwachte tekort 2019 van de GRJR wordt in 2020 verwerkt.
De bestemmingsreserve Tweedelijns Wmo en Jeugdhulp is gevormd om schommelingen in de zorguitgaven op te vangen bij de WMO en de Jeugdhulp. Er is aan deze bestemmingsreserve minder onttrokken dan begroot. De tekorten jeugdhulp op taakveld Maatwerkdienstverlening 18- en dit taakveld Geëscaleerde zorg 18- konden binnen het programma Volksgezondheid en zorg voor dit bedrag worden opgevangen door overschotten (meevallende tekorten) op taakveld Maatwerkdienstverlening 18+ - Wmo en het taakveld Geëscaleerde zorg 18+.
Beleidskaders
Beleidsmonitor
Wet- en regelgeving
Binnen het taakveld Geëscaleerde zorg 18- gaat het om situaties waarbij de sociale en/of fysieke veiligheid van een jeugdige in het geding kan zijn. In die gevallen kan het nodig zijn effectieve en efficiënte jeugdhulp te bieden en/of samenhangende hulp te organiseren rond de jeugdige en/of het gezin. In sommige situaties is het zelfs noodzakelijk dat de jeugdige naar een residentieel verblijf (24-uurs verblijf + jeugdhulp) gaat.
Vormen van jeugdhulp die onder dit taakveld vallen worden uitgevoerd binnen het samenwerkingsverband Jeugdhulp Rijnmond. Het gaat dan om o.a. Jeugdbescherming, Veilig Thuis, crisishulp, gesloten Jeugdhulp, residentiële en ambulante specialistische jeugdhulp.