Samen doorpakken voor en met álle Rotterdammers
Het stadsbestuur van VVD, D66, GroenLinks, PvdA, CDA en CU/SGP legt met de jaarrekening 2019 verantwoording af over de activiteiten en resultaten van het afgelopen jaar. Het college laat onder andere zien welke stappen zijn gezet en welke resultaten zijn geboekt in het realiseren van de ambities uit het coalitieakkoord ‘Nieuwe energie voor Rotterdam’.
Bij de jaarrekening leveren we voor de gemeenteraad een oplegger met daarin de hoofdlijnen van de inhoudelijke en financiële resultaten die zijn behaald. De oplegger is de eerste in zijn soort en biedt in het kort een breder beeld van het jaar 2019.
Rotterdam in vogelvlucht
We verkeren bij het verschijnen van deze jaarrekening in een situatie waarin we wennen aan het ‘nieuwe normaal’ van de anderhalve meter samenleving en de anderhalve meter economie. Als stadsbestuur onderzoeken we hoe diep de sporen zullen zijn van de coronacrisis die, sinds het begin van 2020, in de wereld woedt. Een ding is zeker: Rotterdam is een veerkrachtige stad met veerkrachtige inwoners en ondernemers. Rotterdam vernieuwt en onderneemt.
In 2019 is onze stad op tal van terreinen gegroeid. Er was sprake van een groeiende economie en de aantrekkingskracht van meer bezoekers en bedrijven, van multinationals tot innovatieve startups, was bijzonder sterk. Mede daardoor groeit onze stad; in 2019 kregen we er 7.000 meer inwoners bij. Rotterdam is en blijft een werkstad. Mede dankzij de groei van de economie konden veel meer Rotterdammers met een bijstandsuitkering afgelopen jaar aan het werk.
Rotterdam bewijst zichzelf ook steeds weer als de stad van de grote ontwikkelingen. De nieuwe inrichting van de Coolsingel tot groene stadsboulevard is halverwege en de renovatie van de monumentale Maastunnel is afgerond. Op 19 augustus 2019, precies volgens de planning, kon al het verkeer weer door de tunnel. De Hoekse Lijn rijdt sinds het najaar en er reizen fors meer reizigers met deze lijn dan verwacht (op weekdagen 27.000 in- en uitstappers).
Na het gemeenteraadsbesluit tot ingrijpende renovatie van Museum Boijmans Van Beuningen sloot het museum kort voor de zomer voor een aantal jaren haar deuren. Delen van de collectie van het museum zijn zichtbaar bij andere musea onder de naam 'Boijmans bij de Buren'.
Er wordt volop gebouwd; van woontorens tot gezinswoningen met tuin. Rotterdam doet dat zo duurzaam mogelijk. Zo wordt bijvoorbeeld oud vastgoed weer bewoonbaar gemaakt. Rotterdam Zuid verdient extra aandacht, daar wordt komende jaren 260 miljoen geïnvesteerd van de regiodeal die is gesloten met het Rijk. Eind 2019 is de veilingverkoop van Eneco afgerond en is met het Japanse consortium van Mitsubishi Corporation en Chubu Electric Power als winnende bieder overeenstemming bereikt over de aankoop van de door 44 gemeenten gehouden aandelen. De totale koopsom bedraagt circa € 4,1 miljard, waarvan circa € 1,3 miljard de gemeente Rotterdam toekomt. In 2020 hebben alle 44 gemeenten definitief ingestemd met de verkoop en wordt de verkoop in het eerste kwartaal van 2020 afgerond.
Ook Rotterdam
Nog niet alle Rotterdammers konden profiteren van de groei van de stad. Te veel mensen maakten zich nog zorgen over hun eigen huishoudboekje, de toekomst van hun baan, een volgend huis, over veiligheid in hun wijk. Sommige mensen voelden ongemak en onzekerheid over hoe ze samenleven in straat en wijk of over de toekomst van hun kinderen.
Inmiddels hebben we te maken met de coronacrisis waardoor de onzekerheid is vergroot.
Om te zorgen dat meer Rotterdammers zich zeker voelen, hebben we geïnvesteerd in onderwijs, zodat jongeren met een waardevol diploma de arbeidsmarkt op gaan. We investeerden – samen met bedrijven en het onderwijs - in scholing, om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt weer aan een baan te helpen. We boden hulp aan Rotterdammers die niet waren opgewassen tegen hun schuldenlast. Dankzij de armoede-aanpak ‘Uit de Knoop’ en de schuldenaanpak ‘Reset Rotterdam’ zijn er nu ook kansen voor mensen die achterop waren geraakt. Door de bouw van méér huizen voor middeninkomens, konden stijgers op de sociale ladder in hun eigen wijk blijven wonen.
We hebben aandacht voor de betaalbaarheid van de energietransitie, op korte- en op lange termijn en voor alle Rotterdammers. Politie, Openbaar Ministerie en gemeente werkten samen met de bewoners aan veilige wijken.
Wij werken aan een Rotterdam dat iedereen kansen en een thuis biedt. Dat doen we samen met de stad en voor alle Rotterdammers. Iedereen moet zich hier vrij, veilig en prettig voelen. We gaan respectvol met elkaar om en zorgen dat diversiteit van en in onze stad een kracht kan zijn. ‘Relax. Dit is Rotterdam’ is daarbij het motto.
Deze jaarrekening biedt u een overzicht van de stappen die wij, samen met onze partners, gedurende 2019 hebben genomen voor Rotterdam en álle Rotterdammers.
Veilig
De veiligheidsindex 2020 (over 2018 en 2019) laat zien dat de collegetargets voor Veilig op koers liggen. Wel is extra inzet nodig op de 5 laagst scorende wijken, met name in het Oude Westen, Bloemhof en Carnisse. De stevige aanpak van High Impact Crimes zorgde in 2019 voor een afname van het aantal gepleegde woninginbraken, overvallen en straatroven. Ten opzichte van 2018 is de afname aanzienlijk: 10% minder woninginbraken en overvallen en 13% minder straatroven.
Ondermijnende criminaliteit zorgt voor een vermenging van de onderwereld met de bovenwereld. Dat is uiterst risicovol. Daarom was er in 2019 forse inzet op de aanpak van deze vorm van criminaliteit. Er zijn 209 hennepkwekerijen ontmanteld en er zijn 45 drugspanden gesloten. Er is 33.732 kilo cocaïne onderschept in de haven. Om de aanpak van mensenhandel te verstevigen zijn 1.200 professionals en leerlingen getraind.
Digitale veiligheid
De gemeente en haar partners hebben hun informatiepositie en kennis rond cyber vergroot ten bate van crisisbeheersing. Zo is in 2019 in G4-verband de handreiking Cybergevolgbestrijding ontwikkeld en geoefend, en zijn onderzoeken uitgevoerd naar het voorkomen van slachtofferschap. In 2019 zijn diverse pilotprojecten gestart om de digitale weerbaarheid van Rotterdammers te vergroten. Dit betreft onder meer een project over digitale weerbaarheid op vier scholen, twee conferenties over cybersecurity voor ondernemers en digitale weerbaarheidstrainingen voor senioren.
Kansen voor Rotterdammers
2019 was een goed jaar voor de economie en werkgelegenheid. Het aantal bijstandsuitkeringen in Rotterdam is in 2019 met 4,6 % gedaald (van 35.292 naar 33.666). Ook het aantal jongeren in de bijstand is in 2019 gedaald van 2251 naar 2037 (9,5%). De daling in Rotterdam is daarmee - net als in 2018 - het grootst van de G4-steden. In onze aanpak staat de Rotterdammer centraal. De problematiek van de groep die nog een uitkering ontvangt is complex. Juist voor deze mensen zijn persoonlijke dienstverlening en maatwerk zeer belangrijk. We streven naar een afname van het aantal klachten over een gebrek aan fatsoenlijke bejegening. In 2019 zien we dat dit opnieuw is gelukt. Het totale aantal klachten over bejegening is ten opzichte van 2018 gedaald met 26%. Het aantal bijstandsgerechtigde statushouders moet in 2022 naar 1507 gebracht zijn. Eind 2019 waren dat er 1765 en daarmee lagen we op koers. Daarnaast willen we dat 80% van de Rotterdamse statushouders met een bijstandsuitkering binnen 6 maanden start met de inburgering. Dit percentage zat in 2019 op 59%. Vanaf juli 2021, helaas een jaar later dan verwacht, krijgen we invloed op de start van de inburgering met de nieuwe inburgeringswet.
Van integratie spreken we alleen tijdens de inburgering, daarna over samenleven. ‘Relax. Dit is Rotterdam’ is daarbij het motto. Diversiteit is een feit. Maar onderzoeken zoals Ervaren discriminatie in Nederland II van het SCP laten zien dat ruim een kwart van alle Nederlandse inwoners ervaring heeft met discriminatie. Ook in de discriminatiemonitor van RADAR en het Wijkprofiel zien we dat nog steeds te veel Rotterdammers gediscrimineerd worden. Zo liet het wijkprofiel zien dat er een toename is van ervaren discriminatie naar 19% in 2019 – een stijgende lijn sinds 2015 (15%). Ook bleek dat meer dan de helft van de mensen vindt dat Rotterdammers van verschillende etniciteiten niet goed met elkaar omgaan in de eigen buurt. De gemeente startte het actieprogramma ‘Relax. Dit is Rotterdam’ om via dialogen in onder meer het onderwijs, op de woningmarkt en op de arbeidsmarkt de acceptatie van diversiteit te vergroten.
Met het LeerWerkAkkoord(LWA) willen diverse partners uit onderwijs en bedrijfsleven de mismatch op de arbeidsmarkt doorbreken. Begin 2019 is het overall LWA alsmede het LWA Haven en het LWA MKB gestart en in de loop van 2019 zijn achtereenvolgens het LWA Energietransitie gebouwde omgeving, het LWA Facilitaire Dienstverlening en het LWA Zorg gestart.
Werken aan gezondheid en zorg
Werken aan een gezonde leefstijl en -omgeving voor Rotterdammers is van belang om de druk op en de kosten voor de (curatieve) zorg te verkleinen. Een ongezonde leefstijl (roken, ongezonde voeding, onvoldoende bewegen en alcoholgebruik) is de afgelopen jaren uitgegroeid tot de grootste veroorzaker van ziekte. Roken is hiervan de belangrijkste oorzaak. Samen met partners werken we aan een Rookvrije Generatie. Het gebied rondom het Erasmus MC en Hogeschool Rotterdam is nu een rookvrije zone en ook veel kinderboerderijen en educatieve tuinen verklaarden zichzelf rookvrij.
In aanvulling op het Nationaal Preventieakkoord heeft Rotterdam, samen met ruim 80 partners Gezond010: het akkoord gelanceerd. We pakken kansen via digitalisering om zelfzorg vorm te geven. We willen balans in de voedselomgeving door beperkende maatregelen; in het centrum van Rotterdam is het vaak makkelijker om een hamburger te kopen dan een appel. Gezonde voeding moet overal net zo makkelijk te kopen zijn als ongezonde voeding. We werken aan een wijkpreventieketen waarin preventieve zorg en curatieve zorg beter samenwerken. Voor de collectieve zorgverzekering, het Rotterdampakket, was 2019 het eerste jaar van het preventiebudget.
Het gaat niet iedereen altijd voor de wind. Rotterdammers die zorg en ondersteuning nodig hebben, kunnen hier op rekenen. Het aantal Rotterdammers met Wmo zorg is ten opzichte van 2018 gestegen. Er zijn ruim 50.000 Rotterdammers in zorg. De zorg is dichtbij Rotterdammers georganiseerd en toegankelijk voor iedereen. Ten bate van deze Rotterdammers zijn in 2019 de uitgangspunten voor het nieuwe beleidsplan Zorg, Welzijn en Jeugdhulp vastgelegd waarbij we werken voor Rotterdammers in een kwetsbare situatie, langer thuiswonende ouderen en een Generatie zonder achterstanden.
Het plan van aanpak Kwetsbare Rotterdammers is gepresenteerd, hierin staat maatwerk en zorg voor daklozen en andere kwetsbare Rotterdammers centraal. De eerste nachtopvang Nieuwe Stijl is geopend in de Bredestraat. Hier is meer ruimte en privacy voor dak- en thuislozen. Daarnaast zijn er projecten gestart waar maatwerk voorop staat. Zo is, in navolging van ‘Het Rotterdam Project’, de eerste groep dak- en thuisloze jongeren gestart met het Project010; jongeren krijgen een woning en hulp om hun leven op de rit te krijgen. Ook zijn er 25 woningen beschikbaar gesteld voor Housing First, deze pilot richt zich op het direct huisvesten en intensieve ondersteuning van langdurig dakloze mensen.
Volop mee kunnen doen en kansen pakken, begint met het beheersen van de Nederlandse taal. In 2019 zijn in totaal 9.872 taaltrajecten voor laaggeletterde Rotterdammers gestart. Daarvan zijn er per 31 december 4.547 succesvol afgerond. We zetten in op het bereiken van alle mensen die de inburgering nog niet behaald hebben. Ook degenen die wel de inburgering behaald hebben maar nog onvoldoende mee (kunnen) doen bereiken we. Het doel is om alsnog zo snel mogelijk in te burgeren of beter de taal te leren. Hiermee bereikten we bijna 1000 mensen die hun inburgering eerder niet hadden afgerond, 200 mensen waarbij dreigt hetzelfde te gebeuren en diverse groepen Rotterdammers die kwetsbaar zijn als gevolg van hun vluchtelingenherkomst.
Tot 2035 neemt het aantal 65-plussers in Rotterdam met ruim 30.000 toe, van 97.000 naar 129.000. Over vijftien jaar is dus één op de vijf Rotterdammers ouder dan 65 jaar. In juli 2019 is het actieplan ‘Rotterdam, Ouder en Wijzer’ gepresenteerd met ambities voor ouderen op de thema’s Vitaliteit, Ertoe doen, Wonen en woonomgeving en Zorg en ondersteuning. De gemeente trekt hierin op met een groot aantal partijen uit de stad. De eerste ‘ouderenhub’ is in 2019 geopend in Prinsenland/Het Lage land. Dit is een centrale plek in de wijk, met allerlei voorzieningen voor ouderen. Zorg en welzijn wordt zo slimmer georganiseerd, dit gaat versnippering van zorgbudgetten tegen. Zo kunnen Rotterdammers in hun eigen wijk oud worden, dichtbij hun sociale contacten. Ook was er de lancering van de ‘comfortwoning’ waarin E-health een belangrijke rol speelt in de zorg en ondersteuning. Het Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten startte met ‘Sociaal vitaal in kleur’ om meer ouderen met een migrantenachtergrond goed te bereiken.
GGD
In september 2019 is de bovenregionale oefening ‘Hollandse Griep’ met alle relevante partnerorganisaties gehouden om voorbereid te zijn op een grote uitbraak van een infectieziekte. Rampenoefeningen zijn nodig om voorbereid te zijn op bijvoorbeeld een grootschalige griepuitbraak met vele zieken waarbij zorgpersoneel uitvalt. We hadden niet kunnen vermoeden dat het geoefende zo snel al in de praktijk gebracht moest worden, een goede voorbereiding blijkt zeer waardevol.
Rotterdammers die vreesden een soa te hebben, konden terecht bij het centrum seksuele gezondheid (12.721 consulten).
Kansrijk, gezond en veilig opgroeien voor de jeugd
De Staat van de Jeugd 2019 laat zien dat het steeds beter gaat met onze jeugd. Het aantal jongeren dat zonder diploma van school gaat of in de criminaliteit belandt, daalt verder. Baby’s zijn gezonder, de schoolprestaties stijgen, het alcohol- en drugsgebruik neemt af en er is minder overgewicht. Tegelijkertijd groeien in Rotterdam nog te veel kinderen op in armoede en krijgt niet elk kind dezelfde kansen.
In 2019 zien we een daling van het aantal uithuisplaatsingen vanuit Jeugdbescherming. Er wordt ingezet op meer ambulante hulp rondom het gezin in de thuissituatie. Via het subsidiekader Voorkomen en Versterken zijn we in 2019 gestart met gerichte preventie voor gezinnen die risico’s lopen op achterstand. In 2019 is nog onverminderd sprake van druk op de specialistische jeugdhulp, op zowel het budget als op de wachttijden.
Op het gebied van huiselijk geweld en kindermishandeling zijn er in 2019 twee inspectierapporten verschenen over twee incidenten die eind 2018 plaatsvonden. Uit deze rapporten is gebleken dat er bijvoorbeeld op het gebied van stalking nog veel te verbeteren valt in de gehele keten. In 2019 is hiervoor een intensief verbetertraject gestart.
Er is een eerste belangrijke stap gezet in de realisatie van een Centrum seksueel geweld en kindermishandeling. Er is een multidisciplinair team getraind dat op intensieve wijze aan de slag gaat met complexe casuïstiek waarin structurele onveiligheid centraal staat.
Onderwijs voor talentontwikkeling
Goed onderwijs biedt kansen en stelt alle kinderen, jongeren en (jong)volwassenen in staat hun talenten te ontdekken en te benutten, een plaats te vinden in de samenleving, werk te vinden dat bij hen past en zich verder te ontwikkelen. We willen de onderwijsresultaten verbeteren en de ontwikkelingskansen vergroten van alle kinderen. Het toenemen van de kansengelijkheid in het onderwijs is de kernambitie van het Rotterdamse onderwijsbeleid Gelijke kansen voor elk talent dat de gemeenteraad op 31 januari 2019 vaststelde. We streven naar een passend onderwijsniveau voor alle kinderen, meer kinderen/jongeren bereiken een hoger onderwijsniveau.
De stad verandert, de samenleving verandert en het onderwijs verandert. In 2019 is de lange termijn huisvestingsplanning vastgesteld, met als doel evenwichtige spreiding van kwalitatief goed en gevarieerd onderwijs. Ook is een analyse gemaakt op de staat en de capaciteit van de bestaande gymzalen. Op basis hiervan is besloten 12 gymzalen te vervangen of te renoveren.
Weg met armoede en schulden
Centraal in de aanpak van armoede en schulden staat het doorbreken van de vicieuze cirkel van armoede. De focus ligt hierbij op kinderen en jongeren. In Rotterdam groeien te veel kinderen in armoede op, zij kunnen zich daardoor onvoldoende ontwikkelen. Ook al daalde het aantal kinderen dat in armoede leeft in Rotterdam de afgelopen periode van één op vier naar één op vijf, ieder kind in armoede is er één te veel. Armoede is meer dan het hebben van weinig geld. Het heeft ook negatief effect op de gezondheid, wonen en kansen in het onderwijs. In 2019 ging de nieuwe aanpak van armoede ‘Uit de knoop’ van start. Op de korte termijn wordt ingezet op het verzachten van de negatieve effecten van armoede. Bijvoorbeeld door te zorgen dat kinderen kunnen sporten en meedoen op school. Verder is er afgelopen jaar met een grote campagne ingezet op het doorbreken van taboe op armoede. Ook is er een speciale gezinsaanpak van start gegaan waarbij gezinnen intensief worden begeleid om hun financiële en ook andere problemen aan te pakken. Tegelijk werkt het college, samen met partners, aan het doorbreken van vicieuze cirkel van armoede met kansen voor kinderen (onderwijs), werk en betaalbare woningen.
Het programma Reset Rotterdam (schuldenaanpak) zorgde er in 2019 voor dat met 3525 Rotterdammers een maatwerkplan werd gemaakt om hun schulden aan te pakken (target 2019: 3000). Dat doen we samen met partners zoals nutsbedrijven, woningcorporaties, ervaringsdeskundigen en welzijnspartijen.
Fijn wonen in een wereldstad
Van de 18.000 nieuwe woningen die het college voor deze collegeperiode ambieerde zijn er eind 2019 7.250 gebouwd. Om te zorgen dat we zowel op korte als lange termijn veel woningen kunnen bouwen, is gestart met de planvorming van grote gebiedsontwikkelingen zoals Merewe4havens en Feyenoord City. Kaders zoals het nieuwe hoogbouwbeleid zijn uitgewerkt. Hiermee bewaken we de kwaliteit van het wonen in een stad die verder verdicht. Vrijwel elke bouwopgave bevindt zich in bestaand stedelijk gebied en raakt bestaande belangen, zoals de gezondheid en kwaliteit van de leefomgeving. Veel meer mensen - van binnen en buiten de stad - zoeken een huis in Rotterdam. Dat is voor veel woningzoekenden een uitdaging op dit moment. We weten ook dat de Rotterdamse bevolking de komende jaren fors zal groeien en de vraag naar huizen zal toenemen. Bouwen en ontwikkelen, zeker voor de middeninkomens, heeft dan ook onze prioriteit.
Bereikbaar en fietsvriendelijk
Rotterdam gaat voor schone mobiliteit en investeert in fietsen, openbaar- en elektrisch vervoer.
Het fietsgebruik van en naar de binnenstad is in afgelopen jaren met 10% gegroeid. Dit gaat soms gepaard met fietsoverlast. Zoals verkeerd of hinderlijk geparkeerde fietsen en fietswrakken. We handhaven hierop om de stad bereikbaar, veilig en toegankelijk te houden. In 2019 zijn 24.663 fietsen verwijderd. In 2019 zijn op diverse locaties in de stad fietspaden verbeterd en aangelegd, en er zijn ca. 3.000 fietsparkeerplaatsen bijgekomen.
Voor onze economische positie is een goede bereikbaarheid een randvoorwaarde. In 2019 is de Hoekse Lijn geopend, dit is een succes. De verlenging tot Hoek van Holland Strand is in 2019 voorbereid. Daarnaast is hard gewerkt aan nieuwe verbindingen zoals de Blankenburgverbinding en de nieuwe Rijksweg tussen de A13 en A16. Samen met het Rijk en de regio zijn we formeel gestart met een onderzoek naar een nieuwe oeververbinding over de Maas. Er is gekozen voor een verbinding tussen Feijenoord en De Esch.
Schone lucht voor de Rotterdammers
Met de maatregelen uit de Koersnota Schone Lucht werkt Rotterdam aan de verbetering van de luchtkwaliteit. Zo heeft de toename van elektrisch vervoer en laadpalen in de stad positieve effecten op de luchtkwaliteit. Naast de toename van het aantal elektrische personenauto’s stimuleert de gemeente zakelijke gebruikers om hun vervuilende bestelauto te vervangen door een elektrische bestelauto en is een deel van de stadsbussen vervangen door elektrische bussen. Ook de voertuigen van de gemeente worden stap voor stap vervangen zodat het gehele wagenpark in 2030 emissieloos is. Daarnaast worden op de korte termijn experimenten uitgevoerd, gericht op verandering in de opbouw van de verkeersstromen.
De nodige bouwambities voor Rotterdam vragen om een bewuste aanpak. Bouwactiviteiten leiden tot veel bouwverkeer. De bouwsector zorgt voor zo’n 30% van de vrachtbewegingen in de stad en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan filevorming en luchtverontreiniging. Rotterdam stimuleert de marktpartijen om het aantal vrachtwagenbewegingen terug te brengen door het logistieke proces anders in te richten en een bouwhub te gebruiken.
Ook de uitstoot en overlast van afgemeerde schepen wordt aangepakt. Naast al bestaande walstroomvoorzieningen voor binnenvaartschepen en bijvoorbeeld Stena Line in Hoek van Holland doen Rotterdam en het Havenbedrijf sinds eind vorig jaar een vijf maanden durende proef met mobiele walstroom om kleine zeeschepen aan de Parkkade te voorzien van elektriciteit. Dankzij de stroomvoorziening hoeven deze schepen geen dieselgeneratoren aan te zetten.
Klimaatbestendig en groen
Om de Maasstad klimaatbestendig te maken werken we met partners aan grootschalige projecten in het ‘Rotterdams WeerWoord’. Daarnaast nemen we samen met Rotterdammers kleinschalige maatregelen op straatniveau, op openbaar en privaat terrein. Denk aan subsidieregelingen voor de aanleg van meer groen en het nemen van maatregelen om regenwater op te vangen en te benutten. Waterberging zorgt voor minder wateroverlast op straat en ontlast het riool bij hevige regenbuien. Zo hebben we vier waterpleinen aangelegd: Koningsveldeplein, Staringplein, Spitsenhagen en Platostraat (590 m3 waterberging).
Sport
Rotterdam wil meer Rotterdammers in beweging krijgen. Het Actieprogramma Verenigingen is vastgesteld met oog op een vitaal verenigingsleven. Samen met verenigingen en het Sportbedrijf Rotterdam zorgen we voor voldoende, kwalitatief goede en duurzame accommodaties en velden. In 2019 hebben we onder meer de eerste velden op het nieuwe sportcomplex aan de Noorderbocht door rvv Blijdorp in gebruik genomen en nam Hockeyclub Delfshaven haar intrek aan de Energieweg. Er is gewerkt aan het Integraal Huisvestingsplan Sport: de inzet voor de komende 10 jaar rond renovatie, vervanging en uitbreiding van sportaccommodaties.
Met de vaststelling van Lekker Fit in de wijken 2019-2022 is een verbreding ingezet van de Lekker Fit-aanpak naar peuters, kleuters en tieners.
Cultuur máákt de stad, voor bewoners, bezoekers en bedrijven
Cultuureducatie is een van de belangrijkste instrumenten voor de brede ontwikkeling van kinderen en jongeren. De gemeente streeft naar een structurele verankering van het cultuuronderwijs op basisscholen. In het Rotterdamse Cultuureducatie Model (een meetmodel) zijn targets benoemd. In het coalitieakkoord 2018-2022 is opgenomen dat in 2022 30% van de basisscholen een of meer niveaus gestegen moet zijn in dit model. Het target voor 2019 (15%) is behaald (18%). Via de regeling Combinatiefuncties cultuur, een matchingsregeling met het Rijk, nam het aantal cultuurcoaches toe van 12,9 fte naar 29,5 fte. Uit de Cultuurmonitor 2019 blijkt dat in 2018 ongeveer 85% van de Rotterdamse bevolking ten minste eenmaal een culturele activiteit heeft bezocht. 75% van de Rotterdammers heeft in 2018 deelgenomen aan een door de gemeente gesubsidieerde culturele activiteit. De bibliotheek wordt steeds meer een plek voor ontmoeting en ontwikkeling van de stadsbewoners. Het museumbezoek is in 2019 met ongeveer 250.000 bezoeken toegenomen tot circa 1,5 miljoen. Met het Depot Boijmans Van Beuningen krijgt Rotterdam er een architectonische blikvanger bij die zal bijdragen aan de toeristische aantrekkingskracht van de stad.
Uniek in 2019 was dat Rotterdam de eer kreeg om als stad het Eurovisie Songfestival te organiseren in 2020. Het evenement is door toedoen van de coronacrisis verplaatst naar 2021.
Klimaatakkoord en energietransitie
In een samenwerkingsverband met meer dan 100 bedrijven en maatschappelijke organisaties is in 2019 het Rotterdams Klimaatakkoord tot stand gekomen. Met 49 klimaatdeals wordt concreet invulling gegeven aan de ambitie om van Rotterdam, in plaats van de meest vervuilende stad van Nederland, de koploper in duurzaamheid te maken. Met de klimaatdeals wordt de Rotterdamse doelstelling gerealiseerd om binnen vier jaar een trendbreuk te realiseren in de CO2-uitstoot: van een jaarlijkse stijging naar een scherpe daling. Als alle plannen worden gerealiseerd is de CO2-uitstoot in 2030 met 50% procent teruggebracht t.o.v. 2017. Met de plannen uit het akkoord zorgen we er niet alleen voor dat de CO2-uitstoot in de komende 10 jaar halveert maar ook dat de energietransitie werkt als vliegwiel voor nieuwe bedrijvigheid en extra banen.
Er is een forse toename in het opwekken van duurzame energie: we zien in 2019 een toename van 43% van het aantal zonnepanelen en een toename van windenergie. Er staan nu 72 windmolens die gezamenlijk een opgesteld vermogen hebben 216 MW. De grootste windmolen ter wereld staat sinds november 2019 in de Rotterdamse haven.
In vijf wijken in de stad is een gebiedsaanpak gestart om van het aardgas af te gaan: in Rozenburg, Prinsenland, Het Lage Land, Pendrecht-Zuid en Bospolder-Tussendijken.
Minder restafval
Het afgelopen jaar is de hoeveelheid huishoudelijk restafval gedaald naar 275 kilo per inwoner over het jaar 2019, in 2018 was dat nog 296 kilo. Dit is vooral het gevolg van nascheiding van plastic afval. Vanaf medio 2019 worden kunststofverpakkingsafval en drankenkartons (PMD) nagescheiden uit het restafval. Per eind 2019 is de (bron)gescheiden inzameling van dit type afval gestopt. Doordat gebruik wordt gemaakt van nascheiding mag dit afval weggegooid worden met het huishoudelijk restafval.
De afgelopen vier jaar is het aantal bewoners dat overlast ervaart van naastplaatsingen gestegen. In 2019 hebben we een nieuwe aanpak gepresenteerd met het programma ‘In de bak’. Via voorlichting, beschikbare containers, slim en frequent ophalen en scheiden werken we aan het verminderen van naastplaatsingen. Handhaven is een belangrijk nieuw onderdeel in de aanpak: in 2019 zijn er 10.076 boetes uitgeschreven voor het naastplaatsen van afval.
Werken aan een nieuwe economie
Om ook in de toekomst veerkrachtig te zijn werken we aan een duurzame, digitale en circulaire economie. In 2018 zijn we gestart met de uitvoering van Rotterdam Next Economy. In 2019 zijn we doorgegaan met de aanleg van glasvezel in Kralingen, met als doel om in vijf jaar tijd heel Rotterdam van glasvezel te voorzien. Ook zijn we begonnen met de voorbereidingen voor een snel 5G-netwerk in heel de stad.
Samen met de regio stimuleren en faciliteren we de komst en groei van innovatieve bedrijven. Deze ondernemingen zorgen voor duurzame en digitale vernieuwing, investeringen en in de toekomst ook voor arbeidsplaatsen. Met het vaststellen van het programma UP! Rotterdam hebben we extra energie ingezet op de uitstraling van Rotterdam als innovatie-laboratorium met veel plek en ruimte voor start-ups en scale-ups. In september 2019 werden onze inspanningen bekroond met het uitroepen van Rotterdam als runner-up in de iCapital Award-competitie van de Europese Commissie.
Het midden- en kleinbedrijf (MKB) is de banenmotor van Rotterdam. In 2019 zijn we gestart met een programma om de innovatie van het MKB te versnellen. Hierbij wordt ingezet op digitalisering en verduurzaming. Samen met onze partners, de kennisinstellingen en ondernemers, hebben we aan een maatregelenpakket gewerkt dat MKB-ondernemers helpt hun onderneming klaar te stomen voor de nieuwe economie. In 2019 hebben we hiermee 779 MKB-ondernemers bereikt door middel van o.m. kennislunches, bijeenkomsten en relatieavonden.
Het vormen van ondernemerscollectieven wordt versneld door het oprichten van bedrijfsinvesteringszones(BIZ). Het aantal BIZ-gebieden is in 2019 flink gestegen naar 29. Rotterdam Centrum is per 1 januari 2019 het grootste BIZ-winkelgebied van Nederland. In 2019 is het uitvoeringsprogramma Werklocaties vastgesteld, met extra aandacht voor de retail en het instellen van een Taskforce Retail.
Samen doorpakken
Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)
Het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) werkt aan een flinke verhoging van het opleidingsniveau, de mate van arbeidsparticipatie en de kwaliteit van wonen. In 2019 is dat gebeurd met onder andere de start van de Children’s Zone, waardoor kinderen op Zuid 10 uur extra leertijd wordt geboden. Er zijn Leerwerkakkoorden gesloten met werkgevers, waaronder de AanDeBak-garanties. Hierbij garanderen werkgevers scholieren hun eerste baan na het afronden van een arbeidsmarktrelevante opleiding. Op het gebied van de woonkwaliteit heeft de grondige aanpak van 52 woningen de verbinding tussen Carnisse en Hart van Zuid verbeterd.
Organisatie en dienstverlening
Samenhangend met de groeiende economie in 2019 en de opgave voor de stad is in 2019 is de formatie van de gemeente Rotterdam met 348 fte gestegen. We willen een innovatieve en aantrekkelijke werkgever zijn met volop aandacht voor medewerkers. We zijn blij dat het medewerkers tevredenheidsonderzoek (MTO) een opgaande lijn laat zien, met op geen enkel punt achteruitgang. We zien een daling van het verzuim van 6,8% naar 6,3%. We hebben nog steeds extra aandacht voor het juist begroten van de arbeidskosten. De afwijking op inhuur ten opzichte van de laatst vastgestelde begroting was 2% lager dan in 2018. In 2019 is de uitvoering van de Digitaliseringsagenda doorgezet: dit geeft een extra impuls aan gebruiksvriendelijke, efficiënte en eigentijdse dienstverlening door de gemeente. In 2019 is tevens het doorontwikkelde huisvestingsconcept vastgesteld. Mede op basis van de resultaten van het MTO worden knelpunten in de huisvesting aangepakt.
Met het vaststellen van het Programma Dienstverlening 2019-2022 zijn principes geformuleerd voor dienstverlening die betrouwbaar, makkelijker en eigentijds is. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van de ‘Gemeentepeiler’, een digitale tool om klanttevredenheid te meten. Ook is er gestart met verbeteringen qua dienstverlening voor bijzondere bijstand en vroegsignalering van schulden.
Dankzij digitale serviceverlening kunnen Rotterdammers de status van hun aanvraag volgen. Eind 2019 werden met dit systeem (e-Suite) 140 processen ondersteund en 190.000 zaken aangemaakt. Intern is er met deze werkwijze beter inzicht in werkvoorraden en doorlooptijden.
Rotterdammers maken de stad
Het voltallige college van burgemeester en wethouders is de afgelopen (twee) jaar de veertien gebieden van Rotterdam ingetrokken om in gesprek te gaan met bewoners over het wel en wee van de stad. Het college kijkt terug op een mooie reeks met een waardevolle opbrengst aan gesprekken.
Rotterdammers kunnen hun mooie plannen voor hun stad, wijk of straat waarmaken. CityLab010 heeft zich bewezen als hét platform voor co-creatie voor alle Rotterdammers. In 2019 financierde CityLab010 35 initiatieven. Ook zijn er dertien Right 2 Challenges toegekend, dat betekent dat bewoners voorzieningen in eigen hand nemen. Rotterdammers denken mee over verschillende grote transities en projecten waaronder de Energietransitie, de oeververbinding en het project Feyenoord City/Ontwikkeling Stadionpark. Gelijktijdig met de begroting 2019 zijn ook 48 wijkagenda’s vastgesteld. Deze kennen een gerichte aanpak om de wijken de komende jaren verder te ontwikkelen.
In het najaar ging de Kleine Kernen-aanpak live, een tienjarig programma waarmee we Hoek van Holland, Rozenburg en Pernis van een impuls voorzien. De aanpak voorziet in een lijst met concrete maatregelen om de leefbaarheid en aantrekkingskracht van de kernen te vergroten.
Ambities voor de stad realiseren wij samen met onze partners. Elke dag werken we samen met inwoners, onderwijzers, zorgverleners, ondernemers - groot en klein - én andere overheden aan de doorbraken die onze stad voor alle Rotterdammers verder brengt. Onze ambities zijn groot, de middelen helaas beperkt. Dat vraagt om keuzes maken, zorgvuldig met ons huishoudboekje omgaan en zoeken naar creatieve manieren van financiering en samenwerking. Ondanks een positief rekeningresultaat en een solide financiële positie eind 2019, mogen we ons niet rijk rekenen. Die middelen zijn grotendeels nodig voor verplichtingen die we aan zijn gegaan. Bovendien wordt momenteel steeds duidelijker dat we als stad voor nieuwe opgaven staan. Dit vergt visie en het maken van moeilijke, financiële keuzes. Rotterdam is een stad van veerkracht.
Samen pakken we door om de ambities voor de stad te realiseren. Voor en met álle Rotterdammers.