Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan?
Adequate zorg en ondersteuning voor Rotterdammers die dat nodig hebben
Voor Rotterdammers die dat – al dan niet tijdelijk – nodig hebben zorgt de gemeente Rotterdam voor adequate ondersteuning en zorg. De gemeente Rotterdam bood in 2018 in totaal aan 56.000 volwassen Rotterdammers ondersteuning (vanuit een maatwerkarrangement en/of het wijkteam). Dit gebeurt in samenwerking met partners in de stad. Er is een groei zichtbaar in het aantal Rotterdammers dat zorg nodig heeft. In 2018 heeft de gemeente ingezet op het verder toegankelijk maken van de zorg. Een voorbeeld hiervan is het tijdelijk inzetten van extra capaciteit in de nachtopvang en winteropvang voor volwassen dak- en thuislozen. In 2018 zijn 40 extra bedden ingezet, verdeeld over een tweetal locaties. Ook is er voor de winteropvang periode 2018-2019 tijdelijke inzet gerealiseerd met in totaal 50 extra winterbedden.
Verdere ontwikkeling van integrale toegang tot zorg
In 2018 is verder ingezet op het verbeteren van de toegankelijkheid van zorg voor mensen met een licht verstandelijke beperking, door het toevoegen van specifieke expertise op dit gebied aan de loketten. De gemeente vindt het belangrijk dat Rotterdammers weten waar ze terecht kunnen met hun vragen over zorg en ondersteuning en dat bewoners goede hulp krijgen. Om dit te realiseren heeft de gemeente in 2018 ook verder ingezet op verbetering in de samenhang en samenwerking tussen de verschillende loketten die toegang geven tot de wijkteams en de geïndiceerde zorg.
Start nieuwe contracten voor wijkteams en Wmo-arrangementen in 2018
Op 1 januari 2018 startten de nieuwe contracten voor de zorgaanbieders die medewerkers leveren aan de wijkteams. Samen met de gecontracteerde partners heeft de gemeente ingezet op verdere verbetering van de dienstverlening van wijkteams. Zo is er bijvoorbeeld een supervisor schulden beschikbaar gesteld binnen het wijkteam. Deze informeert en adviseert de wijkteamcollega’s in situaties waarbij het zwaartepunt ligt op financiën of schulden. Ook heeft er een uitbreiding van de formatie van de wijkteams plaatsgevonden door de toevoeging van medewerkers met GGZ-expertise specifiek voor volwassenen. In 2018 zijn ook de resultaten van het onderzoek van de Rekenkamer Rotterdam naar de wijkteams gepubliceerd. De bevindingen van dit onderzoeken zijn – samen met de reactie van het college – aan de raad aangeboden. De door de Rekenkamer gedane aanbevelingen worden meegenomen in de verdere verbetering van het beleid en uitvoering van de wijkteams en hierover wordt de raad in 2019 geïnformeerd.
Ten behoeve van eenduidige registratie en de vereenvoudiging ervan is eind 2018 het nieuwe registratiesysteem GIDSO in gebruik genomen door de wijkteams. Naar verwachting leidt dit de komende periode tot een vermindering van de administratieve lasten bij de wijkteams.
Per 1 januari 2018 zijn eveneens nieuwe contracten voor het bieden van langdurige ondersteuning via een Wmo-arrangement ingegaan. Nieuw in de dienstverlening is dat ouders uit alle doelgroepen binnen het Wmo-arrangement nu ook lichte opvoedondersteuning kunnen krijgen. Zo ontstaat meer samenhang in de zorg die wordt geboden in een gezin. Verder kunnen vanaf 2018 zorgaanbieders ook bij zelfstandig wonende cliënten ’s nachts toezicht uitoefenen. Dit bevordert de doorstroom van wonen in een instelling naar zelfstandig wonen in de wijk. Mensen met een extra intensieve zorgbehoefte krijgen een beter passende dagbesteding. Tot slot moedigt de gemeente aanbieders aan om bij Wmo-arrangementen te denken aan interventies op het gebied van sport, bewegen, een gezonde leefstijl en cultuur.
De gemeente monitort de prestaties van alle gecontracteerde zorgaanbieders en stuurt bij als dat nodig is.
In 2018 is uitvoering gegeven aan aanscherping van het pgb-beleid. Dit ter bevordering van de kwaliteit van zorg die cliënten van een pgb-aanbieder ontvangen en ter voorkoming van onjuiste besteding van middelen. Daarnaast heeft de gemeente sinds begin 2018 een meldpunt Zorgsignalen en Fraude. Hier kunnen Rotterdammers en professionals terecht met signalen over misbruik of fraude van zorggeld.
Uitgaven Wmo-arrangementen binnen het budget van het Rijk krijgen
De gemeente voert samen met de VNG een lobby richting het Rijk om te zorgen dat het Rijk voldoende financiële middelen aan gemeenten beschikbaar stelt voor de uitvoering van de zorgtaken. Hierbij wordt ook aandacht gevraagd voor de toenemende zorgvraag. Ook in 2018 wisten steeds meer Rotterdammers de weg naar zorg en ondersteuning te vinden. Dat sluit aan bij onze beleidsdoelstelling om zorg dichtbij te bieden. De uitgaven zijn in het afgelopen jaar meegegroeid met deze stijging van het aantal cliënten.
Als gevolg van de toenemende vraag naar ondersteuning zijn in het coalitieakkoord 2018 -2022 extra middelen toegekend. Daarnaast worden middelen ingezet voor het nieuwe beleid voor de eigen bijdrage Wmo 2019 en de invoering van de nieuwe loonschaal voor de huishoudelijke hulpen. Verder wordt ingezet op efficiëntie en worden waar mogelijk kostenbesparingen gemaakt. In 2018 is om die reden vervolg gegeven aan het in 2017 ingezette maatregelenpakket om de Wmo-uitgaven terug te dringen. Uitgangspunt hierbij is dat Rotterdammers die zorg en ondersteuning nodig hebben, deze ook krijgen.
Om de ondersteuning te kunnen bieden en deze toegankelijk te kunnen behouden, blijft de betaalbaarheid ook de komende periode een hele belangrijke opgave waarvoor maatregelen genomen moeten worden. In dit licht past ook de afspraak in het coalitieakkoord om vooralsnog geen indexering door te voeren voor de tarieven van (onder andere) de Wmo-arrangementen. De gemeente heeft verbeteringen doorgevoerd in de monitor- en sturingsinformatie. In 2018 is een aanzienlijke slag gemaakt waarbij ook informatie beschikbaar is gesteld voor professionals en toegangslocaties. Daarnaast heeft de gemeente deze informatie ook meegenomen in de raadsmonitor welzijn, zorg en jeugdhulp, die in oktober 2018 aan de gemeenteraad werd aangeboden. Onze zorgen over de ontwikkeling van de door het Rijk beschikbaar gestelde middelenzijn in het afgelopen jaar met regelmaat bij het Rijk onder de aandacht gebracht. Ook de komende periode blijft dit een belangrijk aandachtspunt zodat onze uitgaven binnen het budget komen dat we vanuit het Rijk ontvangen.
Versterking van de samenwerking met de gezondheidszorg en de zorgverzekeraars
Rotterdammers kunnen voor zorg, hulp en ondersteuning een beroep doen op de Wmo, de Jeugdwet, de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet Langdurige zorg (Wlz). Om de zorg, hulp en ondersteuning voor de Rotterdammer goed te organiseren werken we samen met zorgverzekeraars Zilveren Kruis en VGZ. Met de zorgverzekeraars werken we aan betere samenwerking tussen wijkverpleegkundigen, huisartsen en wijkteams.
Met Zilveren Kruis is het afgelopen jaar een nieuwe samenwerkingsagenda opgesteld voor de periode 2018-2020 die zich richt op ouderen en Rotterdammers met GGZ-problematiek. Zo is er ingezet op het verhelderen van grensvlakken tussen de Wmo, Zvw en Wlz (o.a. rondom maaltijdvoorziening) en het verbeteren van de overgang van Wmo/Zvw naar Wlz. Ook is een pilot rondom integrale bekostiging Zvw/Wmo voorbereid die moet bijdragen aan meer integrale zorg voor de Rotterdammer. Daarnaast werken we samen aan verbeteringen in de GGZ-zorg. Tot slot is Zilveren Kruis actief in de samenwerkingsagenda Ouder en Wijzer, de strategische meerjarenagenda GGZ en trekken we samen op in landelijke discussies over de zorg.
In 2018 heeft de gemeente een nieuw collectief contract met VGZ afgesloten voor 5 jaar ingaande 2019. Met ingang van 2019 is het Rotterdampakket beschikbaar voor alle Rotterdammers. Ook werken we samen met VGZ op het gebied van GGZ en ouderenzorg.
Uitvoering en realisatie van Actieprogramma Veilig Thuis
Het Actieprogramma Veilig Thuis 2015 – 2018 is de gemeentelijke aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. De twee hoofddoelen van dit programma waren het eerder en beter in beeld brengen van de problematiek en het duurzaam oplossen ervan.
De voortgang op deze doelen is sinds november 2016 gemeten bij Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond (VTRR). Voor het doel ‘eerder en beter in beeld’ was in 2018 in 59% van de gevallen de duur korter dan een jaar (van in totaal 1455 casussen waarvan de duur bekend is). Voor het doel ‘duurzaam oplossen’ is geregistreerd hoe vaak er een jaar na melding sprake is van een veilige en stabiele situatie. Voor 2018 geldt dat van de 157 beoordeelde casussen in ruim 75% van de gevallen sprake was van een veilige en stabiele situatie (al dan niet met ondersteuning).
Om voortgang te realiseren op deze doelstellingen zijn in de volgende twee actielijnen projecten uitgevoerd:
-
eerder en beter in beeld: hierbij is ingezet op het vergroten van bewustwording, kennis en deskundigheid bij professionals om eerder te gaan signaleren en dan beter te handelen
-
duurzaam oplossen: hierbij is ingezet op interventies die bijdragen aan effectievere hulpverlening, zodat de spiraal van geweld bij gezinnen doorbroken wordt
Daarnaast kent het programma drie prioritaire doelgroepen: kindermishandeling, ouderenmishandeling en schadelijke traditionele praktijken. Hierbij is onder andere ingezet op het vergroten van specifieke kennis bij professionals over deze vormen van huiselijk geweld.
Het programma is eind 2018 afgesloten met een conferentie waar ruim 300 professionals bij aanwezig waren. Daar zijn ook de prioriteiten voor de komende (college)periode besproken.
Eind 2018 werd de stad opgeschrikt door de gewelddadige dood van drie vrouwen, waarna een indrukwekkende stille tocht heeft plaatsgevonden. In 2019 gaan we aan de slag om het hiermee gestarte maatschappelijke debat voort te zetten.
Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond
Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond (VTRR) is er voor iedereen in de regio Rotterdam Rijnmond die te maken heeft met huiselijk geweld of kindermishandeling: voor kinderen, jongeren, volwassenen, ouderen en professionals. VTRR is er voor advies, voor het aannemen en beoordelen van meldingen, voor het zelf plegen van interventies, het doen van onderzoek en/of zorgen dat er hulpverlening wordt ingezet rond huiselijk geweld en/of kindermishandeling. De Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rotterdam-Rijnmond is de opdrachtgever van VTRR.
VTRR zet zich vanaf 1 januari 2018 als zelfstandige organisatie in voor het stoppen en voorkomen van huiselijk geweld en kindermishandeling in afhankelijkheidsrelaties en het duurzaam borgen van de veiligheid van alle betrokkenen. In 2018 kreeg Veilig Thuis 12.965 meldingen te verwerken en voerde 5476 adviesgesprekken. Van alle binnengekomen meldingen wachtten eind 2018 nog 607 zaken op verrijking van informatie en triage. Alle zaken zijn wel gescreend en de echte crisismeldingen zijn altijd direct opgepakt. Er hebben gespreken plaatsgevonden met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de voortgang wordt gemonitord. De IGJ heeft de beoordeling van VTRR in 2017 bijgesteld van een onvoldoende naar een matig. VTRR heeft een verbeterplan opgesteld om zo aan de normen te gaan voldoen. Verder is het jaar 2018 gebruikt om afspraken over de relatie VTRR en gemeente(n) opnieuw in te richten, passend bij de nieuwe verantwoordelijkheidsverdeling. De GR Jeugdhulp RR en de gemeenten monitoren de ontwikkelingen nauwgezet en afgesproken is de gemeenteraad hier elk kwartaal over te informeren.
Uitvoering en realisatie van Programma (O)GGZ / Eerder Thuis
Het programma OGGZ/ Eerder Thuis richt zich op mensen die meervoudige problematiek heeft, waaronder GGZ problematiek. Zij hebben geen (duurzame) huisvesting en zijn onvoldoende in staat zelf een hulpvraag te formuleren.
De ambitie van het beleidsprogramma (O)GGZ/ Eerder Thuis 2015-2018 was: ‘‘mensen met (O)GGZ (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg) problematiek wonen passend en meer of zelfs geheel zelfstandig, hebben passende ondersteuning en participeren naar vermogen’’. Om de ambitie te realiseren is actie ondernomen de volgende drie actielijnen:
1. voorkomen van instroom in de stedelijke ketens voor opvang en beschermd wonen,
2. bevorderen van doorstroom en
3. borgen van de uitstroom, al dan niet in de wijk.
Binnen het tijdsbestek van het programma heeft de decentralisatie vorm gekregen. De gemeente Rotterdam heeft regie gepakt op een integrale aanpak die in samenwerking met de inspanningen van zorgaanbieders daadwerkelijk heeft geleid tot meer door- en uitstroom binnen de ketens. Er zijn verschillende concrete maatregelen uitgevoerd, waaronder het inzetten van nazorg via een waakvlamarrangement en de toevoeging van GGZ-expertise aan het wijkteam per 2018.
Tegelijk hebben we geconstateerd dat de dagelijkse praktijk weerbarstig is, maar ook dat zich nieuwe aandachts- en verbeterpunten voordoen die van invloed zijn op de zorg en ondersteuning aan deze doelgroep. Hiermee is met de afronding van dit programma onze inzet om de zorg voor mensen met (O)GGZ problematiek te verbeteren nog niet “af’. Zo is in 2018 na een bewogen en stroef proces een opvanglocatie voor meerdere doelgroepen waaronder GGZ-cliënten in de Evenaar gerealiseerd. Ook is in 2018 een start gemaakt met de evaluatie van het Convenant Huisvesting Bijzondere Doelgroepen (HBD). In het kader hiervan is ook een onderzoek uitgevoerd naar het vergaren van draagvlak in een wijk en of hier in een eerste stadium werk van gemaakt kan worden.
De komende periode zal de gemeente – zoals aangekondigd in het coalitieakkoord – samen met partners één actieplan (O)GGZ opstellen waarin ook strategische agendapunten worden opgenomen. Hiermee is al een start gemaakt in de tweede helft van 2018. Specifieke aandacht zal hierbij uitgaan naar de doorontwikkeling van de nachtopvang, bevorderen van de doorstroom, huisvestiging bijzondere doelgroepen en housing first. Ook de resultaten en aanbevelingen van het in 2018 gepubliceerde onderzoek van de Rekenkamer Rotterdam naar de daklozen worden betrokken.
Uitvoering en realisatie van Rotterdams 15-punten plan 2016-2020 (nazorg detentie)
Het 15-puntenplan Nazorg Detentie omvat diverse maatregelen om de gemeentelijke inzet op Rotterdamse ex-gedetineerde te versterken. De basis op orde voor elke Rotterdammer die uit detentie komt en waar nodig passende hulp- en ondersteuning krijgt zodat recidive wordt voorkomen. In 2018 is de ketenaanpak op de doelgroep ex-gedetineerden 12-27 doorgelicht en zijn gerichte aanbevelingen gedaan. Vanaf juni 2018 is monitoring op de aanpak verbeterd door een meer specifieke registratie in de gemeentelijke systemen. Om schade te voorkomen bij preventief gehechte (jong)volwassenen is eind oktober een pilot gestart in de penitentiaire inrichting in Hoogvliet. Gedetineerden kunnen overdag buiten de penitentiaire inrichting werk of scholing volgen. De inzet op de doelgroep High Impact Crime wordt met de inzet van gemeentelijke casusregie en een meer integrale aanpak versterkt. Dit is in 2018 voorbereid, uitvoering start in 2019.
Start Trevvel als nieuwe doelgroepenvervoerder
Rotterdam biedt aanvullend vervoer aan kwetsbare Rotterdammers die niet met eigen of openbaar vervoer kunnen reizen. Dagelijks maken hier vele Rotterdammers, jong en oud, gebruik van. Sinds 1 januari 2018 wordt deze voorziening door Trevvel als nieuwe vervoerder verzorgd.
Na een valse start de eerste drie weken van januari, trad na stevige sturing vanuit de gemeente alsook in nauwe samenwerking met alle betrokkenen (zorgaanbieders, Brede Raad 010 naast andere (belangen)organisaties en natuurlijk ook Trevvel) snel verbetering op. Eind januari was al sprake van goede stiptheid, korte wachttijden bij het klantcontactcenter en een beperkt aantal klachten. In het laatste kwartaal van 2018 werd een klanttevredenheid gemeten van 7,7. Dat duidt erop dat de kwaliteit van de dienstverlening van Trevvel voldoet. Trevvel pakte hier meteen op door en zette in op de verdere ontwikkeling van haar dienstverlening met als doel de klanttevredenheid de komende jaren te verhogen. De doorontwikkeling richt zich niet alleen op de directe dienstverlening in de zin van het vervoer van cliënten. Het gaat ook om de “plus” er bovenop, gericht om te komen tot een goede reisbeleving en daarmee een hogere klanttevredenheid voor Trevvel’s dienstverlening.
Verder heeft het coördinatiepunt Doelgroepenvervoer in 2018 binnen de gemeente vorm gekregen via het programma Doelgroepenvervoer. Zo kon direct met de juiste betrokkenen geschakeld worden wanneer contact nodig was tussen Trevvel, de gemeente en/of cliënten of hun vertegenwoordigers.