Crisis en impact oorlog Oekraïne

De impact van mondiale crises op de veiligheid van Rotterdam is groot. Vanaf de start van de coronacrisis in 2020 en heden naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne zijn extra mensen en middelen ingezet. Tijdens de coronacrisis is extra inzet gepleegd om maatregelen gericht op bijvoorbeeld horeca, evenementen, sport en cultuur voor te bereiden en uit te voeren. Ook zijn extra mensen en middelen ingezet om de (neven)effecten voor de stad en gemeente in goede banen te leiden denk bijvoorbeeld aan demonstraties en de avondklokrellen. In de eerste 4 maanden van 2022 is de crisisorganisatie voor de coronacrisis afgeschaald. In dezelfde periode is in afstemming met de Veiligheidsregio de gemeentelijke crisisorganisatie voor de impact van de oorlog in Oekraïne ingericht o.a. voor het realiseren van (nood)opvang voor vluchtelingen van de Oekraïnecrisis.

Cameratoezicht

Op dit moment wordt gewerkt aan het uitvoeren van diverse projecten voor in totaal 44 camera’s. Een drietal nieuwe cameragebieden (geheel op Zuid: Feijenoord, Lombardijen en Beverwaard) zijn door de driehoek vastgesteld in november 2021. Deze camera’s worden in 2022 geplaatst, met een uitloop naar 2023. Op 8 maart jl. is de driehoek akkoord gegaan met de invoering van cameratoezicht in Hoek van Holland. Er wordt ingezet om de camera’s voor de opening van het strandseizoen (eind mei) operationeel te hebben.

Momenteel wordt gewerkt aan de evaluatie cameratoezicht.  Deze evaluatie heeft als doel om na te gaan welke cameragebieden op basis van actuele openbare orde problematiek gehandhaafd blijven en waar mogelijk één of meerdere camera’s kunnen worden weggehaald. Daarnaast kunnen gewenste verplaatsingen beargumenteerd worden opgenomen. Veranderingen in cameragebieden zullen in het nieuwe aanwijzingsbesluit van juli 2022 worden meegenomen.

Het onderzoek naar de effectiviteit van cameratoezicht zal voor de zomer opgeleverd worden.

Seksuele Straatintimidatie

Op basis van de aanpak seksuele straatintimidatie (SSI) is begin 2022 een jaarplan gemaakt waarin de doelen voor dit jaar zijn opgenomen. In de eerste maanden van het jaar is gestart met de uitvoering van dit jaarplan. Verschillende preventieve activiteiten hebben inmiddels plaatsgevonden en krijgen in de loop van het jaar vervolg. Bestuurders van verschillende onderwijsinstellingen hebben een intentieverklaring ondertekend, waarin zij zich committeren aan nauwe(re) samenwerking met elkaar en met de gemeente om SSI tegen te gaan en toezeggen een significante inspanning te leveren om de bewustwording onder leerlingen en studenten te vergroten. De eerste groepen handhavers hebben inmiddels trainingen gevolgd over het herkennen van en omgaan met SSI. Vanaf mei zal de fototentoonstelling uit 2021 opnieuw in het straatbeeld te zien zijn, en in aanloop daar naartoe is online op de gemeentelijke kanalen aandacht besteed aan SSI.

Ondermijning

Om ondermijnende criminaliteit gestructureerd en met een scherpe focus aan te pakken, werkt de gemeente zowel thema- als gebiedsgericht. Als thema’s hanteren we de belangrijkste verschijningsvormen van ondermijnende criminaliteit, zoals drugs, mensenhandel en digitale ondermijnende criminaliteit. In 2022 is gestart met de uitvoering van het in 2021 vastgestelde Rotterdamse Drugsbeleid (21bb14505), waaronder de aanpak van grow- en smartshops, de publiekscampagne bewustwording drugsgebruik en de ontwikkeling van een wijkgerichte aanpak omtrent uithalers. In de eerste drie maanden van 2022 hebben er 46 integrale controles bij bedrijven plaatsgevonden. De resultaten lopen uiteen van illegaal gokken, uitkeringsfraude, intellectueel- eigendomsfraude, misdrijven op de telecommunicatie wetgeving tot gesmolten meterkasten, overtredingen bestemmingsplan en overtredingen brandveiligheid. In mei/juni 2022 stuurt de burgemeester het jaarverslag aanpak ondermijnende criminaliteit en bestuurlijke handhaving 2021 aan de gemeenteraad.

Rotterdamse Haven

In 2022 is gestart met het uitvoeren van een aantal actiepunten uit de Uitvoeringsagenda Haven. Een voorbeeld is het uitrollen van een virtueel hek (inzet van slimme cameratechnologie om misstanden snel te detecteren). Ook is de inzet op bewustwording en weerbaarheid van havenprofessionals geïntensiveerd. Daarnaast is breder geïnvesteerd in de gezamenlijke aanpak van de uithalersproblematiek sinds het begin van 2022. Enerzijds wordt een preventieve aanpak vormgegeven gericht op het voorkomen van jonge aanwas door gerichte interventies van preventieve aard in te zetten. Daarnaast wordt er ook repressief opgetreden door uithalers zelf zwaarder te sanctioneren vanuit het strafrecht.

Shishalounges

Het aantal shishalounges is gedaald van 47 in 2018 tot 33 in 2021. Dit aantal is tot en met april stabiel.

Jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit

De gemeente heeft per 1 april jl. een overeenkomst gesloten met stichting Jongerenwerk op Zuid (JOZ) voor de uitvoering van de opdracht Grenzenstellend Jongerenwerk voor minimaal de komende zes jaar. Met deze opdracht intensiveert de gemeente de inzet om jeugdoverlast- en criminaliteit tegen te gaan. De jongerenwerkers werken binnen drie domeinen in de leefwereld van de doelgroep, te weten de buurt, school en online. De totale inzet is structureel opgehoogd van 30 naar 51 jongerenwerkers.

Mede dankzij een bijdrage vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid continueert het college de campagne Geweldig Rotterdam, die gericht is op het tegengaan van wapenbezit- en geweld onder jongeren.

Ter voorkoming van de aanwas van jongeren in de (drugs)criminaliteit, heeft de gemeente het voortouw genomen om te komen met een integrale aanpak. Met deze aanpak stellen de gemeente en haar partners (o.a. politie, OM, reclassering en onderwijs) zich tot doel om, naast een lokale intensieve aanpak van first-offenders in de (drugs)criminaliteit, ook preventief in te zetten om tegenwicht te bieden aan de negatieve invloed van drugscriminaliteit in buurten. In de afgelopen maanden is gestart met planvorming en komend kwartaal wordt het integrale voorstel ingediend bij het ministerie van Justitie en Veiligheid ten behoeve van structurele financiering.

Excessief geweld

Politie en het Openbaar Ministerie hebben in 2021 zwaar ingezet op opsporing van vuurwapengeweld. In 2018 waren er 48 schietincidenten in de stad, in 2019 81, in 2020 71 en in 2021 81. In de zomer van 2021 vond in korte tijd een aantal schietincidenten plaats. In de eerste maanden van 2022 zijn 24 schietpartijen geweest. Januari 5, Februari 4, Maart 9 en 6 in April.

High Impact crimes

De gemeente zet de aanpak van High Impact Crime (HIC) in 2022 onverminderd voort. De afgelopen jaren nam het aantal woninginbraken, straatroven en overvallen tevens sterk af omdat mensen veel thuis waren vanwege de coronamaatregelen. De verwachting is dat deze delicten met het vervallen van de coronamaatregelen weer enigszins kunnen toenemen, maar dat over de langere termijn een ‘plateau’ op een laag niveau bereikt is. Dit is terug te zien in de HIC-cijfers van het eerste kwartaal van 2022. Ten opzichte van 2021 zien we dit jaar percentueel een lichte toename in het aantal HIC-delicten in Rotterdam, maar ten opzichte van de eerste maanden 2020 (pre-corona) is in 2022 nog altijd sprake van een sterke percentuele daling. Ook in absolute aantallen blijft het aantal gepleegde woninginbraken, straatroven en overvallen in Rotterdam dit jaar nog altijd laag. Om deze lage aantallen vast te houden is het van belang om de HIC-aanpak, met aandacht voor preventie, nazorg aan slachtoffers en de daderaanpak, te continueren. De impact van deze delicten op de slachtoffers blijft immers groot, wat blijvende inzet van de gemeente, politie en andere partners vraagt.

Cyberresilience

In de eerste maanden van 2022 is door de gemeente en partners verder gewerkt aan de versterking van de digitale weerbaarheid van Rotterdammers en de stad. Om onze informatiepositie te versterken is in februari door het college het Cyberbeeld Rotterdam 2022 vastgesteld en naar de raad gestuurd (zie ook collegebrief 22bb1365). Dit cyberbeeld is ontwikkeld in samenwerking met partijen uit de stad, en biedt inzicht in dreigingen en kansen vanuit het cyberdomein voor Rotterdam. Eén van de actielijnen uit het cyberbeeld betreft het digitaal weerbaarder maken van Rotterdammers. Hier wordt aan gewerkt door verschillende campagnes en projecten voor diverse doelgroepen. Een voorbeeld hiervan is de Echt-Nep communicatiecampagne gericht op Whatsapp-fraude, die eind april gestart is en de komende tijd online en offline door zal lopen. Verder wordt met partners gewerkt aan een aanpak op gedigitaliseerde criminaliteit. Het college zet zich ook in 2022 in voor het versterken van de digitale weerbaarheid in de haven door te investeren in FERM, het cyberresilience programma in de haven.

Radicalisering, Extremisme en polarisatie

Vanuit de aanpak radicalisering, extremisme en polarisatie is continue inzet op het tegengaan van radicalisering en het omgaan met en verminderen van destructieve vormen van polarisatie. De gemeente zet preventieve interventies in die gericht zijn op het wegnemen van verschillende voedingsbodems van radicalisering. Zo ontvingen verschillende Rotterdamse schoolklassen in de eerste maanden van 2022 een lesprogramma gericht op het vergroten van mediawijsheid en het stimuleren van democratisch burgerschap en werden er weerbaarheidstrainingen verzorgd voor groepen jongeren. Verder hebben we als gemeente aandacht voor het vergroten van deskundigheid van professionals en vrijwilligers rondom met name (rechts en links-) extremisme, gewelddadig jihadistische radicalisering en polarisatie. In 2022 zijn er tot nu toe 6 ROR (Rijksopleidingsinstituut tegengaan Radicalisering) maatwerktrainingen gegeven aan baliemedewerkers van Cluster Dienstverlening en één ROR-training aan de Raad van de Kinderbescherming. Daarnaast lanceert de gemeente in de zomer een serious game voor docenten gericht op het vergroten van hun kennis en handelingsperspectief rondom radicalisering en polarisatie. De huidige aanpak radicalisering, extremisme en polarisatie loopt in 2022 af. Momenteel wordt gewerkt aan een nieuwe aanpak die naar verwachting voor de zomer afgerond zal zijn. Hier worden de inzichten van het binnenkort te verwachte advies van de externe toetscommissie meegenomen.

Sociale Veiligheid openbaar Vervoer

Ook in het eerste kwartaal van 2022 is de volledig risicogestuurde inzet van OV-surveillanten metro gecontinueerd (3,7 mln. gemeentelijke subsidie), evenals de inzet van het instrument OV-reis -en verblijfsverbod. Het OV-verbod zal in het najaar 2022 weer worden geëvalueerd.  De raad zal in het laatste kwartaal over de resultaten van de evaluatie worden geïnformeerd. Dit moment zal tevens worden gebruikt om te rapporteren over het incidentenbeeld in het OV, alsmede de cijfers sociale veiligheid.

OV-Klantenbarometer 2021

Recentelijk zijn de resultaten van de jaarlijkse Klantenbarometer OV gepubliceerd. Het openbaar vervoer in 2021 was anders, en ook het onderzoek was anders. Reizigers moesten mondkapjes op, er werd minder gereisd, het onderzoek vond in een korte periode plaats en het aantal opgehaalde enquêtes lag lager. Desondanks geeft het reizigersonderzoek een goed beeld van de - ruimschoots voldoende scorende -klanttevredenheid van het openbaar vervoer in 2021. Over 2020 zijn er geen resultaten van de OV-Klantenbarometer. Bij het uitbreken van de coronapandemie in maart 2020 moest het veldwerk worden afgebroken.

Cijfers sociale veiligheid OV in Rotterdam

2014          2015          2016           2017           2018          2019          2020         2021

BUS - Veiligheid algemeen                                         7,7                7,6                7,6                7,8                7,7                7,9                -               7,9

BUS - Veiligheid rit                                                          7,9                7,9                7,9                8,0               8,4               8,6                -               8,4

BUS - Veiligheid instaphalte                                      7,7                7,6                7,7                7,8                7,7                7,9                -                8,0

TRAM - Veiligheid algemeen                                     7,5                7,6                7,7                7,7                7,9                7,9                -                7,8

TRAM - Veiligheid rit                                                      7,9                7,9                8,0                8,0               8,5               8,5               -                8,2

TRAM - Veiligheid instaphalte                                  7,7                7,8                7,8                7,7                7,9                8,0                -                7,7

METRO - Veiligheid algemeen                                 7,2                7,1                7,3                7,3                7,5                7,6                  -                  7,5

METRO - Veiligheid rit                                                   7,5                7,5                7,7                7,7                8,3               8,4                 -                  7,9

METRO - Veiligheid instaphalte                             7,3                7,3                7,5                7,5                7,7                7,8                 -                   7,6

 

Woonoverlast

Ook deze periode was er een forse stijging van meldingen bij de gemeente over woonoverlast. Dit heeft echter niet in een stijging geresulteerd van het aantal cases complexe woonoverlast. Na een stijging vorig jaar is hier weer de dalende trend te zien die eerdere jaren is ingezet.

Het vertrouwen van de melder in de ketensamenwerking van de aanpak van woonoverlast is sinds vorig jaar stabiel. Dit vertrouwen wordt beoordeeld met een voldoende.

Er zijn 11 particuliere verhuurders toegetreden tot het samenwerkingsverband aanpak woonoverlast.

Begin dit jaar is er op verschillende social media een campagne geweest om Rotterdammers te wijzen op de mogelijkheid woonoverlast te melden bij de gemeente.

In Kralingen is het actieplan studentenoverlast samen met bewoners geschreven. Dit plan wordt momenteel uitgevoerd.

Levendige stad

Sinds maart 2022 kan de volledige horecabranche weer zonder beperkingen door corona exploiteren. Ook de nachthoreca is eindelijk weer geopend. Ondernemers hebben het financieel echter nog zwaar. Daarom heeft het college de steun aan de Rotterdamse horecaondernemers in december 2021 verlengd. De terrassen kunnen zonder vergunning weer het gehele jaar ruimer geëxploiteerd worden. Omdat de druk op de openbare ruimte toeneemt door hervatting van het normale leven en verdere verdichting van de stad, is de vergunningvrije verruiming dit jaar 125%. Terrasvlonders mogen ook nog in 2022 zonder vergunning geplaatst worden. Verder zijn de leges voor het bijschrijven van beheerders en leidinggevenden op de exploitatie- en Alcoholwetvergunning wederom gehalveerd om ondernemers tegemoet te komen. De kwaliteitseisen voor terrassen zijn verruimd tot en met 2024.

Vanaf 23 maart 2022 is het weer mogelijk om zonder belemmering van corona-maatregelen evenementen te organiseren. Op het B/C-evenementenoverzicht 2022 zijn 72 B/C-evenementen geplaatst. Inmiddels is voor een aantal organisatoren duidelijk geworden dat zij hun concept dit jaar niet tot uitvoer zullen brengen. Gemeenschappelijke deler in deze besluiten is dat de organisatoren na onzekere Corona-jaren het financiële risico te groot vinden en/of zij de juiste mensen en materialen/materieel niet georganiseerd krijgen.

In 2022 zijn tot en met april 64 unieke aanvragen voor demonstraties geweest.

 

Samen met partners, bewoners en ondernemers werkt het college aan het minimaal handhaven van het huidige veiligheidsniveau en versterking waar het nodig is.

De samenleving verandert snel en wordt complexer. Rotterdam is een grote, internationale stad en gebeurtenissen in de wereld hebben in toenemende mate hier hun impact. Dreiging van terrorisme, gevoelde tegenstellingen tussen groepen, verstoringen in de openbare ruimte, incidenten met verwarde personen, ondermijnende criminaliteit, migratiestromen en vuurwapengeweld vormen nieuwe uitdagingen en hebben effect op de veiligheid in de stad en op het gevoel van veiligheid van Rotterdammers. Ontwikkelingen kunnen elkaar bovendien versterken. In combinatie met verregaande digitalisering brengt dit nieuwe risico’s met zich mee.