Toelichting indicatoren
De ecologische verbinding 'Rondje Eiland van Brienenoord - Park de Twee Heuvels' is in uitvoering.
Het college werkt aan een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat. In het coalitieakkoord zijn veertien collegetargets vastgesteld. Collegetarget nummer elf luidt: “20 hectare groen erbij in 2022 t.o.v. 2018”.
In juni 2019 is de concept visie Openbare Ruimte besproken in de commissie BWB. De visie schetst de opgaven voor de openbare ruimte die de gemeente de komende 10 jaar voorziet, in relatie tot de binnenstedelijke verdichting en de diverse transities die op de stad afkomen, zoals klimaatadaptatie en energie. De opgaven zijn verwoord in drie doelen:
Daarnaast zijn er vijf speerpunten voor Rotterdam:
Medio 2019 is de raad geïnformeerd over het plan van aanpak Groenoffensief “Rotterdam gaat voor groen!”, hiermee wordt ingezet op speerpunt 1 groenstructuur. Deze aanpak geeft in vier pijlers het kader voor uitvoering van het collegetarget 20 hectare vergroening. Inmiddels is begin 2020 de eerste voortgangsrapportage aan de raad gepresenteerd. Na ruim een jaar werken aan deze groene doelstelling staat de teller op 8,9[1] hectares extra groen. Daarmee is de streefwaarde van 5 ha voor 2019 ruimschoots gehaald. Het meeste nieuw gerealiseerde groen is te vinden op daken en in de openbare ruimte. Ook zijn de eerste extra vierkante meters groen dichtbij huis en op werklocaties voor elkaar. Over een belangrijk deel van het nieuwe groen is reeds besloten en dit wordt in 2020 aangelegd.
Het onderwerp vergroening van de buitenruimte draagt bij aan de gezondheid en het levensplezier van alle Rotterdammers en nodigt uit tot ontmoeten, sporten en recreëren. In februari 2019 heeft het college het Toekomstperspectief Binnenstedelijke Nieuwe Maas vastgesteld. Dit toekomstperspectief is met het in juni 2019 door het college vastgestelde Uitvoeringsprogramma Rivieroevers Rotterdam 2019-2022 aan de gemeenteraad aangeboden. Inmiddels is gestart met de voorbereiding en uitvoering van de projecten uit het uitvoeringsprogramma. Zo zijn in 2019 de trappen en steiger bij de Grote Kerk gerealiseerd, is begin 2020 de uitvoering van het Eiland van Brienenoord gestart en ook de Crooswijkse Bocht start dit jaar. Hiermee is ingezet op speerpunt 2 Rivieren, kust en regio.
Het college voorziet voor het onderdeel openbaar groen en recreatie geen nadelige gevolgen van de huidige corona maatregelen. Over het algemeen kunnen de projecten in de openbare ruimte doorgang vinden. Wel maken veel meer mensen gebruik van het groen in de wijk en de stadsparken nu men noodgedwongen veel thuis is. Het aantal ommetjes in de buurt is met 70% toegenomen. Juist in deze tijden ervaren mensen de positieve en rustgevende effecten van groen in de omgeving. Wanneer de maatregelen wat verlicht worden, is het college voornemens via communicatie extra aandacht te vragen voor wat mensen zelf kunnen doen om hun leefomgeving groener te maken.
Tijdens de Europese Top van 20 juni 2019 heeft de Europese Raad zijn strategische agenda voor 2019-2024 gepresenteerd. De nieuwe Europese Commissie die op 1 november 2019 is aangetreden, komt met een definitief werkprogramma voor de vijfjarige termijn en voor het eerste jaar. Deze agenda’s worden getoetst aan de doelstellingen in het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap. Op basis hiervan wordt voor het taakveld een EU werkprogramma opgesteld. Hierin wordt opgenomen voor welke opgave Europese middelen beschikbaar zijn en welke invloed huidige en toekomstige Europese regelgeving heeft op het bereiken van de doelstellingen.
[1] De vierkante meters op groene daken wordt bijgehouden via jaarlijkse luchtfoto’s in het voorjaar. Het extra groen in de openbare ruimte, op werklocaties en dichtbij huis is het saldo extra groen per inrichtingsplan dat wordt gemaakt en uitgevoerd sinds september 2018. De inventarisatie van de inrichtingsplannen bevindt zich in de afrondende fase. Mogelijk kan het aantal netto hectares groen hierdoor wijzigen.
We werken aan een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat.
Een meer uitgebreide, beter aaneengesloten groenstructuur in de stad die bijdraagt aan een meer robuuste én veerkrachtige openbare ruimte met betere biodiversiteit.
Een robuuste en veerkrachtige openbare ruimte die ontwikkelingen die op de stad afkomen kan opvangen: energietransitie, klimaatadaptatie, veranderende mobiliteit, netwerksamenleving, circulaire economie.
We werken aan een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat.
De komende vier jaar staan in het teken van uitvoering van het “Groenoffensief” zoals verwoord in het plan van aanpak Rotterdam gaat voor groen! Met alle partners in de stad het Rotterdamse groenareaal groter, beter en aantrekkelijker maken. Dat doen we met diverse partijen in de stad (bedrijven, instellingen, corporaties, ondernemers, natuurorganisaties, terreinbeheerders, groene initiatiefnemers, bewoners). Bij de begroting van 2019 heeft het college als collegetarget de ambitie geformuleerd om deze periode 20 hectare groen toe te voegen. Het plan van aanpak geeft invulling aan de wijze waarop (hoe) wij dit target willen realiseren. Het plan van aanpak bestaat uit vier onderdelen:
Langs deze vier lijnen wordt uitvoering gegeven aan het collegetarget en de hieronder genoemde acties.
Het programma Rotterdam gaat voor Groen loopt tot en met 2022, maar daarna is de opgave voor het vergroenen van de stad niet afgerond. De conceptvisie Openbare Ruimte biedt een doorkijk voor de komende 10 jaar. De visie schetst het belang van verdere vergroening van de stad en goede verbindingen met de groene landschappen om de stad. Dit is noodzakelijk om een aantrekkelijk woon- en vestigingsklimaat te blijven bieden en verder te ontwikkelen in relatie tot de binnenstedelijke verdichting, klimaat, energie en mobiliteit.
Een vergroening van de buitenruimte die bijdraagt aan de gezondheid en levensplezier van alle Rotterdammers en die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren.
Een robuuste en veerkrachtige openbare ruimte die ontwikkelingen die op de stad afkomen kan opvangen: energietransitie, klimaatadaptatie, veranderende mobiliteit, netwerksamenleving, circulaire economie.
| Effectindicatoren | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Collegetarget 11: 20 ha groen erbij in 2022 t.o.v. 2018 | Streefwaarde | + 5 ha | +10 ha | + 15 ha | +20 ha | |||
| Realisatie | +8,9 ha | |||||||
| % Tevredenheid van bezoekers stadsparken (rapportcijfer) | Streefwaarde | > 7,4 | > 7,4 | > 7,4 | > 7,4 | > 7,4 | ||
| Realisatie | 7,4 | 7,1 | ||||||
| % Tevredenheid bewoners over groen in de wijken/buurten | Streefwaarde | > 6,9 | > 6,9 | > 6,9 | > 6,9 | > 6,9 | ||
| Realisatie | 6,9 | 6,2 | ||||||
| De eindmeting voor dit collegetarget is beschikbaar voor het einde van de collegeperiode. De meting eind 2021 vormt de basis voor de rapportage en eindverantwoording. | ||||||||
| Prestatie-indicatoren | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Realisatie ecologische verbindingen | Streefwaarde | 3 ecologische verbindingen realiseren in de stad | ||||||
| Realisatie | 0 | 0 | 0 | |||||
| Het college heeft als doelstelling om deze periode drie ecologische verbindingen te realiseren. Deze verbindingen worden waar mogelijk opgenomen in lopende trajecten. Daar waar dat niet het geval is, wordt een nieuw ontwerpproces ingericht. | ||||||||
De ecologische verbinding 'Rondje Eiland van Brienenoord - Park de Twee Heuvels' is in uitvoering.
| Overzicht van baten en lasten Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap | Realisatie 2019 | Begroting 2020 | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 1.821 | 1.792 | 22 | 22 | 22 | 22 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 1.706 | 1.792 | 22 | 22 | 22 | 22 | |
| Overige opbrengsten derden | 115 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Lasten exclusief reserves | 9.783 | 14.986 | 11.506 | 11.460 | 6.225 | 6.225 |
|
| Intern resultaat | 2.896 | 2.128 | 2.020 | 2.012 | 2.012 | 2.012 | |
| Intern resultaat | 2.896 | 2.128 | 2.020 | 2.012 | 2.012 | 0 | |
| Programmalasten | 6.887 | 12.859 | 9.486 | 9.449 | 4.213 | 4.213 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 2.040 | 8.021 | 8.482 | 8.444 | 3.208 | 0 | |
| Overige programmalasten | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 4.846 | 4.838 | 1.004 | 1.004 | 1.004 | 0 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -7.961 | -13.195 | -11.484 | -11.438 | -6.202 | -6.202 | |
| Saldo voor reserveringen | -7.961 | -13.195 | -11.484 | -11.438 | -6.202 | -6.202 | |
| Reserves | 2.397 | 6.315 | 5.546 | 5.525 | 0 | 0 |
|
| Onttrekking reserves | 2.397 | 6.315 | 5.546 | 5.525 | 0 | 0 | |
| Toevoeging reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Vrijval reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo | -5.565 | -6.880 | -5.938 | -5.913 | -6.202 | -6.202 |
| Bijstellingen Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap | Begroting 2020 | |
|---|---|---|
| Oorspronkelijke begroting 2020 | -5.971 | |
| Bijstellingen Eerste Herziening 2020 | -909 | |
| Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling | Reserves | 0 |
| Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam | Reserves | 0 |
| Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | -909 |
| Begroting na wijzigingen | -6.880 | |
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling
In 2020 worden restwerkzaamheden rondom de voorbereiding van 5 grote buitenruimteprojecten uitgevoerd. De lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - 5 grote buitenruimteprojecten van € 712 zijn niet eerder begroot.
De uitvoering van het plan Koppelen lokale groene plekken start in 2020 en heeft een doorloop naar 2021 en 2022. De begroting wordt
hierop bijgesteld. De lasten en dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Koppelen locale groene plekken en initiatieven worden met € 500 overgeheveld van 2020 naar 2021.
Vanuit het programma Groenoffensief 20ha wordt € 100 bijgedragen aan de projecten Peperklip en Pleinweg. De lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Programma Extra Vergroening zijn niet eerder begroot.
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam
In 2019 was er een onderbesteding op het lastenbudget voor het programma Rivieroevers als gevolg van vertraging in de voorbereiding van de projecten (€ 64). Dit budget wordt in 2020 besteed aan de uitvoering van het programma.
Technische wijzigingen
Op het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap zijn diverse technische wijzigingen geweest. Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven. De grootste wijzigingen zijn parkeerinzet voor bewoners vanuit het programma Verkeer en Vervoer (- € 890) en diverse kleine technische wijzigingen (- € 19).
|
|
|
|
|
Het realiseren van mooi, divers en uitnodigend openbaar groen en stedelijk water. Het groen en water in Rotterdam heeft landschappelijke en ecologische waarde, is goed verspreid, biedt ruimte aan toegankelijke recreatie, en houdt de mensen en de stad gezond, leefbaar en aantrekkelijk. Juist in de verdichtende omgeving wordt gezorgd voor een eveneens groeiende aanwezigheid van openbaar groen en stedelijk water. Onze kenmerkende rivieren, parken, singels, plantsoenen, groen en recreatiegebieden hebben iedere Rotterdammer iets te bieden. Samen met bewoners en partners pakken we kansen die bijdragen aan een circulaire economie en uitdagingen rondom klimaatverandering en gezonde groei in relatie tot de stedelijke verdichtingsopgave.
Tot dit Rotterdamse taakveld behoren:
De gemeente werkt aan een aantrekkelijke, klimaatbestendige, groene en gezonde openbare ruimte voor alle Rotterdammers, zodat een aantrekkelijk werk- en leefklimaat ontstaat en groeit.
Het creëren van een steeds groenere stad door structureel samen te werken en te koppelen met andere beleidsvelden zoals de verhoogde bouwactiviteiten, vernieuwing van riolering en stadsverwarming en initiatieven om een gezonde leefstijl te bevorderen. Hierbij wordt nadrukkelijk en integraal gezocht naar mogelijkheden om werk met werk te maken in de wijken en buurten van Rotterdam. Dat doen we zowel intern als extern met (bewoners)initiatieven en partners in de stad die bijdragen aan een aantrekkelijke openbare ruimte voor iedereen.
De gemeente werkt aan een robuuste aaneengesloten groenstructuur, omdat dat beter is voor mens en natuur. Het verbinden van groengebieden is op meerdere schaalniveaus belangrijk, van de verbinding van stad en land tot in de buurt. Rotterdam stuurt daarom ook in regionale samenwerkingen aan op meer en beter bereikbare groengebieden voor natuur en recreatie, voor Rotterdammers en bewoners in de regio.
Een robuuste groenstructuur is ook beter bestand tegen extreme weersomstandigheden als gevolg van de verandering van het klimaat. Naast het bergen van de wateropgave stuurt de gemeente op meer diversiteit in de groenstructuur. Dit leidt tot een hoge ecologische waarde en biodiversiteit en is uitnodigend voor iedere Rotterdammer. Door een goede balans in gebruiksmogelijkheden is er ruimte voor verblijf, ontmoeting en verplaatsing in een gezonde omgeving.
Materialen die gebruikt worden bij de inrichting van de openbare ruimte zijn zoveel mogelijk circulaire producten. Ook het groenafval zelf wordt optimaal terug gerecycled.
Openbaar groen en het stedelijk watersysteem zijn belangrijk voor de ecologische en landschappelijke waarde van de stad en dragen in belangrijke mate bij aan een gezonde leefomgeving en biodiversiteit. Met sport-, cultuur-, groen- en recreatieve deelprogramma’s en voorzieningen werkt Rotterdam aan een leefbare en vitale stad, zowel in de directe dagelijkse leefomgeving als in de grotere parken en groengebieden. Een herkenbare leefomgeving die op een laagdrempelige manier uitnodigt tot leren, bewegen, participatie en ontmoeting, en die bijdraagt aan de eigen kracht en de gezonde en duurzame leefstijl van Rotterdammers, met oog voor de behoefte van verschillende doelgroepen. Kwalitatief hoogwaardig groen maakt het verschil en zet Rotterdam ook op de kaart als groene metropool met een aantrekkelijk werk-leefklimaat.
De openbare ruimte heeft elke Rotterdammer wat te bieden. Er wordt meer dan ooit gewandeld, gesport, gepicknickt en gebarbecued. En ook evenementen en festivals doen een beroep op ons stedelijk- en wijkgroen. Tegelijkertijd neemt de druk op de (groene) buitenruimte toe en groeit de komende jaren door de binnenstedelijke verstedelijkingsopgave.
Het college stuurt op meer en beter bereikbaar groen, het kan gaan om lokale vergroening in de straat of op het plein en bijvoorbeeld nieuwe parken. Daarbij maken we gebruik van de bestaande kwaliteiten in wijken en buurten en versterken die, zoals het ontwikkelen van de rivieroevers van Maas en Rotte voor verblijf en recreatie. Verdichting betekent ook een intensiever gebruik van de beschikbare ruimte wat extra eisen stelt aan de kwaliteit van onze bomen, grassen en beplanting.
Groen en water versterken de ruimtelijke structuur, de leefbaarheid en de klimaatbestendigheid van de stad. Parken, plantsoenen, wegbermen, straatbomen en gevelgroen verminderen hittestress en versterken de biodiversiteit. Zichtbare watergangen, onderdeel van het stedelijk watersysteem, dragen niet alleen bij aan de weerbaarheid maar ook aan belevingswaarde van de stad en aan waterdoelstellingen zoals het lokaal opvangen en langer vasthouden van water. Aanleg en onderhoud vindt plaats op milieuvriendelijke wijze: objecten en materialen worden gerecycled en ook organisch afval wordt hergebruikt. Het zorgt er daarnaast voor dat de omgeving veilig, beschikbaar en toegankelijk voor iedereen blijft.
Daarnaast investeert Rotterdam in ruimte voor ontmoeting en verblijf in de openbare ruimte door deze aangenaam in te richten en sociale knooppunten in de wijk te versterken. Bovendien zal de gemeente met variatie in inrichting en elementen de Rotterdammer meer gaan uitdagen en stimuleren om meer en vaker naar buiten te gaan om te spelen, te sporten en te bewegen in de openbare ruimte. In de stad worden plekken als vrije ruimte aangewezen en opengesteld voor tijdelijk gebruik of voor buurtactiviteiten om elkaar te ontmoeten.
Daar waar behoefte is, zetten we extra in op specifieke doelgroepen, zoals gezinnen en kinderen. Het realiseren en onderhouden van voldoende en toegankelijke recreatieve voorzieningen in de wijken, zoals speeltuinen en scoutingverenigingen, voorziet in de behoefte van jonge Rotterdammers aan een veilige speelplek. Het college draagt zorg voor voldoende spreiding en een goede bereikbaarheid.
Al deze opgaven vragen om creatieve en innovatieve oplossingen en andere samenwerkingsvormen met (deels nieuwe) partners. Alleen door samen op te trekken met oog voor de brede doelstellingen van de stad en het effect van onze aanpak op de Rotterdammer zorgen we voor maximaal resultaat, ook op de lange termijn.
Er is inmiddels veel geoefend met de concept Omgevingsvisie die in het kader van de nieuwe Omgevingswet richtinggevend wordt. De ontwikkeling van de stad wordt hierin beschreven aan de hand van vijf perspectieven:
Deze perspectieven sluiten goed aan bij onze ambities.
Met de bovengenoemde doelen beogen we de volgende effecten in de stad te bereiken: