Bij het opstellen van deze herziening kent het omvangrijke en complexe dossier Warmtebedrijf een grote onzekerheid. De raad heeft het college gevraagd een aantal scenario’s voor het vervolgproces voor te leggen. Een goede inschatting van de risico’s hiervan is pas te maken na besluitvorming over het vervolg. De nog onbekende gevolgen van dit besluit worden verwerkt bij tweede herziening van de begroting 2020.
De Jaarstukken 2019 van de verschillende deelnemingen zijn recentelijk vastgesteld. Dit heeft geleid tot in totaal hogere dividendopbrengsten in 2020 over boekjaar 2019 dan begroot. Deze hogere opbrengsten zijn grotendeels verwerkt in de eerste herziening 2020. In de paragraaf verbonden partijen is nadere informatie opgenomen over de ontwikkelingen, risico's en financiën van de verschillende deelnemingen.
In maart van dit jaar is de verkoop van de Eneco-aandelen afgerond. De verkoopprijs voor de Rotterdamse aandelen bedroeg € 1,3 miljard. Dit bedrag is in zijn geheel als resultaat in de bestemmingsreserve Verkoopopbrengst Eneco gestald tot verdere besluitvorming plaatsvindt over de aanwending van deze middelen. Totdat dit zich vervolgens vertaalt in concrete uitgaven worden de liquide middelen gebruikt om de gemeentelijke schuldpositie te verminderen. Hierdoor verbeteren zowel de solvabiliteit als de netto schuldquote aanzienlijk. De geraamde solvabiliteit per ultimo 2020 stijgt van 23% naar 56% en de geraamde netto schuldquote daalt van 72% naar 25%. Bij aanwending van de Eneco-middelen zal de schuldpositie weer toenemen en dit heeft een tegenovergesteld effect op beide ratio’s. In de paragraaf Financiële kengetallen is nadere informatie opgenomen.
Het renteomslagstelsel is geregeld in de gemeentelijke regelgeving. Dit stelsel houdt in dat de financieringskosten aan de gemeentelijke producten worden doorberekend op basis van de boekwaarde van de onderliggende investeringen. De rente die hiervoor wordt gehanteerd, is de omslagrente. Deze rente wordt jaarlijks vastgesteld op basis van richtlijnen van de commissie BBV. Voor 2020 is deze omslagrente vastgesteld op 2,0%; voor 2021 wordt de omslagrente verlaagd naar 1,75%. De bespaarde rente wordt vanaf 2021 eveneens verlaagd van 2,0% naar 1,75%. De rente die intern wordt toegerekend aan de grondexploitaties wordt vanaf 2020 verlaagd van 1,4% naar 0,8%. De rente die wordt vergoed over de pensioenvoorziening Bestuurders wordt met ingang van 2020 verlaagd van 1,577% naar 0,29%.
| Overzicht van baten en lasten Treasury | Realisatie 2019 | Begroting 2020 | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 154.480 | 1.411.514 | 116.516 | 115.459 | 114.695 | 114.695 |
|
| Dividenden | 144.495 | 115.876 | 111.387 | 110.901 | 110.739 | 110.739 | |
| Financieringsbaten | 10.635 | 1.295.762 | 5.829 | 5.262 | 4.663 | 4.663 | |
| Overige opbrengsten derden | 74 | 23 | 18 | 12 | 7 | 7 | |
| Overige baten | -724 | -147 | -717 | -716 | -714 | -714 | |
| Lasten exclusief reserves | -12.515 | -27.451 | 5.813 | 8.740 | 12.231 | 12.231 |
|
| Apparaatslasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Personeel | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Programmalasten | -12.515 | -27.451 | 5.813 | 8.740 | 12.231 | 12.231 | |
| Financieringslasten | 37.371 | 22.824 | 60.017 | 63.803 | 67.281 | 0 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 4.652 | 3.114 | 2.843 | 2.819 | 2.795 | 0 | |
| Kapitaallasten | -55.920 | -54.064 | -57.856 | -58.692 | -58.654 | 0 | |
| Overige programmalasten | 1.381 | 674 | 810 | 810 | 810 | 0 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | 166.995 | 1.438.965 | 110.703 | 106.719 | 102.463 | 102.463 | |
| Saldo voor reserveringen | 166.995 | 1.438.965 | 110.703 | 106.719 | 102.463 | 102.463 | |
| Reserves | -52.465 | -42.412 | -18.643 | -17.642 | -16.764 | -16.764 |
|
| Onttrekking reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Toevoeging reserves | 52.465 | 42.412 | 18.643 | 17.642 | 16.764 | 0 | |
| Saldo | 114.530 | 1.396.553 | 92.060 | 89.077 | 85.699 | 85.699 |
| Bijstellingen Treasury | Begroting 2020 | |
|---|---|---|
| Oorspronkelijke begroting 2020 | 99.749 | |
| Bijstellingen Eerste Herziening 2020 | 1.296.804 | |
| Actualisatie dividenduitkeringen deelnemingen | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 7.091 |
| Actualisatie kapitaallasten | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 |
| Financiële effecten verkoop aandelen Eneco Groep B.V. | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 |
| Aanpassing bespaarde rente Investeringsfonds Rotterdam | Reserves | 0 |
| Transactie verkoop aandelen Eneco Groep B.V. | Reserves | 1.289.713 |
| Vrijval geraamde opslagen en garantiepremies | Reserves | 0 |
| Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | 0 |
| Begroting na wijzigingen | 1.396.553 | |
Actualisatie dividenduitkeringen deelnemingen
Op basis van de ontvangen stukken en de algemene vergadering van aandeelhouders (AvA) van verschillende gemeentelijke deelnemingen blijkt dat de gemeente Rotterdam in totaal € 7,1 mln meer aan dividenden over 2019 in 2020 ontvangt dan geraamd. Deze extra opbrengsten zijn vooral toe te schrijven aan hogere dividendopbrengsten Stedin € 6,6 mln, Eneco € 4,4 mln. Daartegenover zijn de dividendopbrengsten naar beneden bijgesteld voor de deelnemingen BNG € 91, Evides met € 1,1 mln en Luchthaven Schiphol N.V. met € 2,7 mln.
Actualisatie kapitaallasten
De kapitaallasten zijn aangepast als gevolg van nieuwe en bijgestelde investeringen alsmede geactualiseerde ramingen per jaarschijf. In de paragraaf Investeringen is een gedetailleerd overzicht opgenomen van deze aanpassingen. Dit is een saldoneutrale bijstelling omdat het effect binnen het taakveld wordt opgevangen.
Financiële effecten verkoop aandelen Eneco Groep B.V.
De verkoop van de aandelen Eneco heeft als effect dat de financieringsbehoefte is afgenomen en samenhangend daarmee de externe rentelasten. Tegelijk wordt er meer bespaarde rente berekend over de gereserveerde middelen. Deze rente (€ 19,3 mln) wordt toegevoegd aan het Investeringsfonds Rotterdam. Per saldo is het effect van de verkoop voor het taakveld Treasury in 2020 budgettair neutraal.
Aanpassing bespaarde rente Investeringsfonds Rotterdam
Bij de Jaarrekening 2019 bleek de omvang van de reserves en voorzieningen hoger dan geraamd. Dit leidt in 2020 tot hogere bespaarde rente en lagere externe rentelasten. Deze bespaarde rente (€ 1,7 mln) wordt toegevoegd aan het Investeringsfonds Rotterdam. Voor het taakveld Treasury is het effect budgettair neutraal.
Transactie verkoop aandelen Eneco Groep B.V.
Op 25 maart 2020 zijn de aandelen van Eneco Groep B.V. verkocht aan Mitsubishi Corporation, Chubu Electric power Co. De verkoop is goedgekeurd door de 44 gemeenteraden die aandeelhouder waren van Eneco. Voor de gemeente Rotterdam met een aandeel van 31,69% betekent dit een opbrengst van € 1,3 miljard. Tegelijkertijd wordt voorgesteld om een voorlopige reserve (Bestemmingsreserve Verkoopopbrengst Eneco) te vormen ter hoogte van € 1,3 miljard. Nadere verdeling van deze Eneco-middelen vindt in een later stadium plaats.
Vrijval geraamde opslagen en garantiepremies
Het betreft vrijval van de geraamde renteopslagen over de verstrekte leningen en garantiepremies. Na realisatie vallen deze vrij en worden toegevoegd aan de kredietrisicoreserve conform gedragslijn. Voorgestelde begrotingswijziging is concernbreed budgettair neutraal.
Technische wijzigingen
In taakveld Treasury zijn enkele technische wijzigingen met betrekking tot de verstrekte geldleningen en de rentetoevoeging aan pensioenvoorzieningen verwerkt. Voor een beter inzicht zijn binnen dit taakveld geraamde materiële lasten verder uitgesplitst in verschillende kostensoorten.
Wet- en regelgeving
Beleidskaders
Dit taakveld betreft de activiteiten van de gemeente voor de treasuryfunctie, het beheer van deelnemingen en van verbonden partijen. Op dit taakveld verantwoordt het college de rentelasten voor aangetrokken gelden, de ontvangsten uit doorbelaste omslagrente, de ontvangsten op verstrekte leningen en garanties, de ontvangen dividenden uit deelnemingen en de kosten voor juridisch advisering.