Wat willen we bereiken?

Samenwerking met en stimuleren van de verduurzaming van de stad  

Om onze klimaatdoelen te halen, hebben we de inzet van de hele stad nodig. De afgelopen periode zijn veel initiatieven ontwikkeld, netwerken ontstaan en afspraken gemaakt. Nu is het van belang meer naar uitvoering en opschaling te gaan. Hier willen we samen met de partners en de Rotterdamse samenleving de schouders onder zetten.  

• De focus komt te liggen op de uitvoering en opschaling 
• We trekken samen op in lobby richting het Rijk en de EU 
• We blijven stevig sturen op CO2 impact, waarbij DCMR jaarlijks monitort op effect (terugkijkend) en op doorrekenen van de targets: liggen er voldoende plannen en ambities om de lange termijn doelen te halen. Integratie met doelstellingen rondom ketenimpacts (scope 3) en daarmee de grondstoftransitie is noodzakelijk om klimaatdoelstellingen te halen.   

 

We betrekken bewoners in het verduurzamen van de stad 

Rotterdammers weten wat zij zelf kunnen doen om een bijdrage te leveren aan het verduurzamen van hun leefomgeving en dus de stad. We ondersteunen effectieve bewonersinitiatieven waar nodig en mogelijk en laten hun stem meewegen in onze besluitvorming bijvoorbeeld via het Burgerberaad.  

 

Stimuleren verduurzaming stad en haven door het Duurzaamheidstransitiebudget en het Energietransitiefonds 

We willen de juiste innovaties in de regio versnellen en zo het verdienvermogen voor de stad en de werkgelegenheid voor Rotterdammers bevorderen. En het mogelijk maken dat VvE's, kleine bedrijven, maatschappelijke organisaties en woningeigenaren voldoende en juiste financieringsmogelijkheden hebben voor het verbeteren en verduurzamen van hun panden. 

 

Het goede voorbeeld geven door een duurzame bedrijfsvoering  

Rotterdam is een betrouwbare, geloofwaardige en inspirerende gemeente. Daarom geven we zelf het goede voorbeeld en zijn we transparant over wat we zelf doen op het gebied van duurzaamheid. Want goed voorbeeld doet goed volgen. We stellen prioriteiten en richten onze aandacht op onderdelen waar we het grootste verschil kunnen maken op het gebied van energiebesparing, CO2-reductie en grondstoffenreductie in onze bedrijfsvoering én in de keten. Daarnaast benutten we kansen voor synergie tussen verschillende initiatieven.  

We maken jaarlijks ons energieverbruik en CO2-uitstoot openbaar, rapporteren over de maatregelen, communiceren intern en extern over ons interne verduurzamingsbeleid en nemen actief deel aan keteninitiatieven. 

Wat gaan we daarvoor doen?

Samenwerking met en stimuleren van de verduurzaming van de stad 

Voor elke sector uit het landelijke Klimaatakkoord zijn doelen geformuleerd. Per sector werken we samen met onze partners een aanpak uit om de CO2 reductiedoelstellingen te halen. Ook maken we afspraken over de uitvoering. De gemeente coördineert de voortgang van de uitvoering en monitort het effect op de doelstellingen. 

• We betrekken de verschillende sectoren, zoals de Haven en Indiustrie, Circulair, de gezondheidszorg bij de opgave.
• De gemeente maakt een concreet actieprogramma voor circulair en werken hierin nauw samen met de partners in de stad. De tafel richt zich vooral op voedselconsumptie, textiel, elektronica en verpakkingen.

 

We betrekken bewoners in het verduurzamen van de stad 

We organiseren een Rotterdams Burgerberaad voor het klimaat: een gelote groep Rotterdammers wordt gevraagd welke klimaatmaatregelen zij voorstellen om de klimaatdoelen voor 2030 te realiseren. In 2024 zal het eerste Burgerberaad georganiseerd worden en worden de eerste plannen voorgelegd aan de Raad.  

 

Stimuleren verduurzaming stad en haven door het Duurzaamheidstransitiebudget en het Energietransitiefonds 

We vormen een Duurzaamheidstransitiebudget (DTB) van €100 mln. Het fonds wordt ingezet voor het versnellen van innovatie, het bevorderen van het verdienvermogen en werkgelegenheid, de vergroening van de Rotterdam, het verduurzamen van de energie-opwekking, de transitie naar een circulaire economie voor Rotterdam. Daarnaast willen we ook het energiegebruik van bewoners en ondernemingen reduceren, als ook dat van de gemeente zelf. We investeren in projecten met de hoogste reductie van uitstoot van schadelijke stoffen per bestede euro en de grootste vermindering van de afhankelijkheid van fossiele bronnen.  

 

We zetten het Energietransitiefonds (ETF) voort in samenwerking met Innovation Quarter en ondersteunen hiermee de financiering van innovatieve bedrijven en grote duurzame projecten die bijdragen aan de Rotterdamse energietransitie en circulaire economie. De middelen van het Energietransitiefonds worden revolverend ingezet, via leningen of aandelenkapitaal. We streven ernaar om ten minste drie deals per jaar af te sluiten, die nauw aansluiten bij onze doelen voor de energie- en grondstoffentransitie. Daarbij dienen deze projecten/investeringen bij te dragen aan nevendoelen, zoals werkgelegenheid en milieu. Daarnaast verstrekken we energietransitieleningen voor verduurzaming en verbetering van panden aan VvE’s, kleine bedrijven, maatschappelijke organisaties en woningeigenaren. Dit doen wij samen met Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting.  

 

Het goede voorbeeld geven door een duurzame bedrijfsvoering  

We geven het goede voorbeeld als gemeentelijke organisatie. Daarbij richten we onze aandacht op processen binnen onze bedrijfsvoering waar we het grootste verschil kunnen maken. De verantwoording over de doelstellingen en afspraken vindt plaats via diverse programma’s: 

• Meerjarenplan ‘Op weg naar een emissie loos wagenpark’ (2030) 
• Energiebesparing gemeentelijke vastgoedportefeuille en concernhuisvesting 
• Energiebesparing assets openbare ruimte (gemaal van de toekomst, led transitie openbare verlichting e.d.) 
• Verschoning zakelijke reizen (mobiliteitspas) 
• Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI)  
• We richten een stuurcyclus in op basis van het ‘Plan, Do, Check, Act’-principe (PDCA-cyclus) volgens de CO2-Prestatieladder, zodat een systeem ontstaat waarbij sprake is van continue verbetering. We starten met het in kaart brengen van de CO2 voetafdruk van ons eigen energie en brandstoffenverbruik en de zakelijke kilometers. En we maken een actieplan energiebesparing voor het gehele concern (aansluiten bij de landelijke Rijksoverheid campagne 'Zet ook de knop om’). Beide publiceren we op onze website. Het systeem wordt jaarlijks getoetst door een externe audit 
• We verbreden onze scope naar ketenemissies van gemeentelijke opdrachten en projecten. Onze focus ligt op activiteiten en sectoren met de grootste uitstoot én potentiële invloed van de gemeente om een reductie-aanpak door te voeren.  

Prestatie-indicator

• CO2-bewust certificaat trede 3 (2022/2023).  
• Impact analyse concern inkoop; CO2 bewust certificaat trede 4 (2023/2024), trede 5 (2024/2025). 

Voortgang 2023

Rotterdamse klimaataanjagers

In september 2022 besloot het college B&W om het Rotterdams Klimaatakkoord om te zetten in een vervolgaanpak: de Rotterdamse Klimaataanjagers. De kaders hiervoor zijn eind 2022 vastgesteld en met de gemeenteraad besproken. De aanvraag voor het Duurzaamheidstransitiebudget is toegekend, waarmee er daadwerkelijk gestart kan worden met de uitvoering.

In de collegeperiode 2023 – 2026 wordt ingezet op versnellen van acties in de stad. Hiervoor moeten netwerken en nieuwe doelgroepen & sectoren gemobiliseerd, uitgedaagd en aangejaagd worden om meer meters te maken in de energie- en grondstoffentransitie.

Thema’s waarbinnen bijvoorbeeld kansen worden gezien om aan te jagen zijn Circulair, Haven & industrie, Zorg en Gebiedsontwikkeling (Platform Ontwikkeling Rotterdam).

 

Energietransitiefonds Rotterdam

In 2023 zullen ten minste drie investeringen worden gedaan vanuit het Energietransitiefonds. Tot op heden is daarvan de investering in het bedrijf Rable gerealiseerd. Rable produceert een innovatief montagesysteem voor zonnepanelen, die de montage van zonnepanelen op alle platte daken mogelijk maakt, zelfs wanneer de dakconstructie zeer zwak is. Daarnaast zijn verschillende mogelijke investeringen in de pijplijn; de target van drie investeringen in 2023 moet daarmee haalbaar zijn. InnovationQuarter is uitvoerder en beheerder van het fonds.

De energietransitieleningen voor verduurzaming en verbetering van panden zijn sinds 2021 beschikbaar. Tot juni 2023 ontvingen we ongeveer 500 aanvragen, waarvan 150 in 2023. Van deze zijn 288 in behandeling of verstrekt. Ten gunste van verduurzaming en verbeteren van panden is een totaalbedrag van € 3.808.000 in de stad geïnvesteerd.

 

Rotterdams Burgerberaad Klimaat

Er wordt een Rotterdams Burgerberaad Klimaat georganiseerd waar 130 gelote Rotterdammers zich gedurende een periode van ongeveer een half jaar (Q2 en Q3 van 2024) gaan buigen over de probleemstelling hoe we als stad meer kunnen doen om de klimaatdoelen kunnen halen.

In september 2023 wordt de startnotitie ter vaststelling aan de gemeenteraad voorgelegd. De startnotitie geeft een zo compleet als compact mogelijk beeld van de projectinhoud van het Rotterdams Burgerberaad Klimaat. Parallel aan de behandeling van de startnotitie is de projectorganisatie gestart.

 

Duurzaamheidstransitiebudget

Het Duurzaamheidstransitiebudget (DTB) is in januari 2023 gestart en is de opvolger van het Energietransitiebudget (ETB).

Voor de periode 2023 tot en met 2026 is vanuit het Coalitieakkoord €100 miljoen beschikbaar gesteld voor het DTB. Van enkele ETB-projecten lopen er kosten door (kapitaallasten) die ten laste komen van het DTB-budget. Het restant van de reserve ETB, circa €3,6 mln., wordt toegevoegd aan het DTB.

In januari 2023 is gestart met het Duurzaamheidstransitiebudget (DTB). Deze is tot op heden gevuld met €50 mln.

Voor 2023 en 2024 zijn in de tweede aanvraagronde de volgende acht projecten toegekend:

• Ontwikkeling aanpak Circulair afdeling Vastgoed
• Rotterdams Burgerberaad Klimaat (RBK)
• Rotterdamse Klimaataanjagers
• Thermische energiewinning uit afvalwater - potentie en pilots
• Verduurzaming mobiele werktuigen
• Verduurzaming van het gemeentelijk wagenpark
• Waterstofbudget
• Versnellen emissieloze taxivoertuigen door subsidieregeling

 

Het goede voorbeeld

In 2022 startte het implementatieproces van de CO2 Prestatieladder trede 3. Dit is een instrument om het CO2 reductiebeleid binnen de gemeentelijke organisatie te structureren en periodiek te evalueren op verbetermogelijkheden. Hiervoor bracht de gemeente de emissies in kaart van processen die zij beheert of in eigendom heeft zoals het eigen elektriciteits- en gasverbruik, het wagenpark en zakelijke dienstreizen. De gemeente stelde het CO2- en Energiemanagement Plan 2022-2023 vast met als doel de CO2-uitstoot van de eigen bedrijfsvoering in 2030 met 55% te verminderen ten opzichte van 2019. Ten opzichte van het referentiejaar is er tot en met 2021 een reductie van 15% behaald. De totale organisatie footprint over 2022 wordt later dit jaar vastgesteld. Het CO2 bewust certificaat trede 3 werd behaald in februari 2023. 

De gemeente stimuleert haar leveranciers om milieubewust te ondernemen. Om de inzet van de eigen inkoop beter aan te wenden voor het behalen van maatschappelijke doelstellingen heeft CE Delft in 2022 de impact van Rotterdamse opdrachten geanalyseerd op CO2 uitstoot, grondstoffenuitputting, internationale arbeidsomstandigheden en werkgelegenheid. Van de geanalyseerde € 1,5 miljard aan uitgaven, bleek dat het inkoopsegment ‘Grond-, Weg- en Waterbouw’ (‘GWW’) de grootste bijdrage levert aan de klimaatimpact en grondstoffenuitputting. De ingezette koers om bij onderhoud in de openbare ruimte duurzaamheid mee te nemen als gunningscriterium zetten we door. Zo ontvangen geselecteerde aannemers binnen de raamovereenkomst asfaltering (contractwaarde 40 miljoen, gegund december 2022) gunningsvoordeel wanneer ze circulaire materialen toepassen met een lage milieukostenindicator (MKI) en gebruik maken van emissievrij bouwmaterieel.