De Begroting 2024 is een nadere uitwerking en actualisatie van de Voorjaarsnota 2023. Bij de Voorjaarsnota 2023 heeft de integrale afweging van beleidskeuzes en het bijbehorend financieel kader plaats gevonden. Ten opzichte van de voorjaarsnota 2023 is, in de nu voorliggende Begroting 2024, de algemene reserve en ook het weerstandsvermogen op het peil gehouden.
Hieronder is een overzicht opgenomen van de bijstellingen met een saldo effect groter dan € 5 mln die in deze begroting worden voorgesteld. Een uitgebreide toelichting op de wijzigingen staat in het blokje Financiën van het programma waarop de bijstelling van toepassing is.
Een overzicht van alle bijstellingen is te vinden op de pagina Samenvatting bijstellingen .
De wens om een totaalbeeld te hebben van het verloop van begrotingsbijstellingen per programma over de verschillende P&C producten heen heeft vorm gekregen in een extra Vergelijk begrotingssaldi. Deze tabel is ook beschikbaar per Programma in de tegel Financiën onder de knop "Vergelijk saldo".
|
Belangrijkste bijstellingen x € 1.000 |
2023 |
2024 |
2025 |
2026 |
2027 |
Programma |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Actualisatie gemeentefonds | 9.150 | 3.130 | Algemene middelen | |||
| Actualisatie rente | 2.639 | -924 | -5.080 | -5.898 | -7.047 | Algemene middelen |
| Afdracht Rotterdamse Investeringsmotor | 4.290 | 4.620 | 4.400 | 3.430 | Algemene middelen | |
| Bijstelling raming lokale belastingen | 11.466 | 2.120 | 2.300 | 2.300 | 2.300 | Belastingen |
| Ophoging fractiekosten | -1.853 | -1.853 | -1.853 | -1.853 | Bestuur | |
| Bijstelling resultaat grondexploitaties | -25.000 | Stedelijke ontwikkeling | ||||
| Ontwikkeling Parkeren | 4.893 | 2.130 | 1.154 | 177 | 177 | Stedelijke ontwikkeling |
|
Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen. Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder het programma waarop de bijstelling betrekking heeft. |
||||||
|
Totaal bijstellingen x € 1 mln |
2023 |
2024 |
2025 |
2026 |
2027 |
|---|---|---|---|---|---|
| Totaal aan bijstellingen | -6,2* | 2,0 | 9,4 | 0,5 | -9,2 |
|
Het totaal aan bijstellingen wordt per jaarschijf in het geval van een positief resultaat, gedoteerd aan de algemene reserve. In het geval van een negatief resultaat wordt dit saldo onttrokken aan de algemene reserve. *Bij de Voorjaarsnota 2023 is besloten om reserves kleiner dan € 1 mln te laten vrijvallen. Dit besluit geldt ook voor nieuwe reserves die zijn ontstaan na vaststelling van de jaarrekening 2022. Deze technische verwerking heeft bij de begroting plaatsgevonden. Het gaat om een totaalbedrag van € 4,7 mln. In het verloop van de algemene reserve was bij de voorjaasnota al rekening gehouden met de vrijval van € 4,7 mln. |
|||||
Voor de sturing op en de verantwoording over de financiële positie van de gemeente wordt gebruik gemaakt van verschillende financiële kengetallen. Hieronder worden de twee belangrijkste financiële kengetallen kort toegelicht. Wilt u meer weten over de financiële kengetallen, ga dan naar de paragraaf Financiële kengetallen.
Het weerstandsvermogen geeft een indicatie van de mate waarin de gemeente in staat is om niet begrote financiële tegenvallers op te vangen, zonder de noodzaak om direct te bezuinigen. Het college streeft naar een weerstandsvermogen van tenminste 1,0 in alle jaren.
Het college heeft als uitgangspunt om de rekening van de stijgende kosten zo min mogelijk bij de Rotterdammers neer te leggen. Besparingen moeten zo min mogelijk ten koste gaan van de uitvoering en onze dienstverlening aan de Rotterdammers. Besparingen zullen pas in latere jaren geëffectueerd kunnen worden. Dit betekent dat een tijdelijke dip in het weerstandsvermogen wordt geaccepteerd. Het weerstandsvermogen is vanaf 2025 tenminste 1,0.
Het structureel exploitatiesaldo is al vanaf 2024 weer op orde. Dit betekent dat de gemeente Rotterdam de structurele lasten kan dekken door structurele baten en dus voldoet aan de daarvoor gestelde eisen.
Opbouw baten (inclusief reserves)
Het onderstaande overzicht geeft een selectie van de grootste posten.
| Opbouw baten (grootste posten) x € 1 mln | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
|---|---|---|---|---|---|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | |||||
| Gemeentefonds | 2.160 | 2.270 | 2.267 | 2.175 | 2.166 |
| Werk en inkomen | 568 | 578 | 540 | 543 | 534 |
| Onderwijs | 75 | 67 | 59 | 59 | 59 |
| Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving | 53 | 9 | 9 | 9 | 9 |
| Energietransitie | 29 | 44 | 38 | 36 | 35 |
| Belastingen, tarieven en heffingen | |||||
| Onroerend zaakbelasting | 330 | 339 | 342 | 345 | 348 |
| Logiesbelasting | 16 | 17 | 17 | 17 | 17 |
| Afvalstoffenheffing | 103 | 119 | 119 | 119 | 119 |
| Rioolheffing | 96 | 107 | 108 | 108 | 109 |
| Leges omgevingsvergunning | 29 | 25 | 25 | 25 | 25 |
| Reclame- en precario | 14 | 15 | 14 | 14 | 14 |
| Algemene parkeerbelasting | 137 | 163 | 169 | 175 | 175 |
| Dividenden | 97 | 98 | 98 | 101 | 105 |
Opbouw lasten (inclusief reserves)
| Opbouw lasten (incl. reserves) Bedragen in miljoenen | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
|---|---|---|---|---|---|
| Algemene middelen | 180 | 91 | 153 | 130 | 133 |
| Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving | 213 | 139 | 129 | 127 | 126 |
| Beheer van de stad | 482 | 497 | 500 | 506 | 514 |
| Belastingen | 36 | 16 | 24 | 15 | 18 |
| Bestaande stad | 187 | 171 | 159 | 135 | 141 |
| Bestuur | 21 | 24 | 24 | 25 | 24 |
| Cultuur | 167 | 168 | 168 | 168 | 167 |
| Dienstverlening | 93 | 100 | 94 | 99 | 98 |
| Economische ontwikkeling | 40 | 39 | 35 | 35 | 34 |
| Energietransitie | 114 | 81 | 58 | 56 | 41 |
| Onderwijs | 228 | 230 | 220 | 216 | 216 |
| Overhead | 464 | 461 | 454 | 451 | 449 |
| Sport en recreatie | 108 | 103 | 99 | 98 | 96 |
| Stedelijke ontwikkeling | 431 | 340 | 307 | 294 | 285 |
| Veilig | 205 | 209 | 209 | 209 | 209 |
| Volksgezondheid | 103 | 60 | 60 | 53 | 53 |
| Werk en inkomen | 885 | 845 | 802 | 790 | 786 |
| Zorg, welzijn en wijkteams | 1.048 | 988 | 983 | 973 | 954 |
| Totaal | 5.006 | 4.562 | 4.479 | 4.379 | 4.344 |
Omvang en ontwikkeling reserves
In lijn met de voorjaarsnota is ook in de begroting 2024 te zien dat de algemene reserve ten opzichte van de Begroting 2023 is gedaald. Vanaf 2025 is deze in combinatie met de overige risicoreserves wel voldoende groot voor het weerstandsvermogen. De totale reservepositie van de gemeente Rotterdam lijkt zich de komende periode gunstig te ontwikkelen.
| Bestemmingsreserves (Top 10) | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
|---|---|---|---|---|---|
| Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor | 1.982 | 1.994 | 2.025 | 2.063 | 2.110 |
| Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid | 160 | 168 | 180 | 191 | 189 |
| Algemene Reserve | 97 | 91 | 116 | 123 | 148 |
| Bestemmingsreserve Doorbouwfonds | 53 | 53 | 53 | 53 | 53 |
| Bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget | 33 | 36 | 55 | 75 | 95 |
| Bestemmingsreserve Bodem | 29 | 22 | 16 | 13 | 11 |
| Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling | 26 | 23 | 21 | 20 | 20 |
| Bestemmingsreserve BUIG (uitkeringen Participatiewet e.d.) | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 |
| Bestemmingsreserve tweedelijns WMO en Jeugdhulp | 22 | 32 | 42 | 52 | 52 |
| Kredietrisicoreserve | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 |
| Overig | 139 | 113 | 92 | 83 | 81 |
| Totaal | 2.584 | 2.576 | 2.645 | 2.718 | 2.803 |
Het totaal aan woonlasten is de som van de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en het gemiddelde aanslagbedrag voor onroerendezaakbelasting. Op basis van de tariefvoorstellen 2024 stijgen de gemiddelde woonlasten in 2024 met ongeveer 10,5%, afhankelijk van de grootte van het huishouden. Deze stijging is inclusief de Consumentenprijsindex (CPI) trend van 8,5%.
De voorgestelde stijging van de tarieven ten opzichte van 2023 is als volgt samengesteld:
De gemeentelijke woonlasten voor een meerpersoonshuishouden zullen op grond van de voorgestelde tarieven 2024 stijgt met 8% t.o.v. de landelijk gemiddelde woonlasten in 2023. Op dit moment is nog niet bekend wat de vastgestelde ontwikkeling in gemeentelijke woonlasten voor 2024 bij de overige G4-gemeenten is. Een vergelijking is daarom nog niet te maken. In de jaarrekening 2023 komt het college hierop terug.
In de paragraaf Investeringen worden alle nieuwe en lopende investeringen gepresenteerd.