Wat willen we bereiken?

Samenwerking met en stimuleren van de verduurzaming van de stad  

Om onze klimaatdoelen te halen, hebben we de inzet van de hele stad nodig. De afgelopen periode zijn veel initiatieven ontwikkeld, netwerken ontstaan en afspraken gemaakt. Nu is het van belang meer naar uitvoering en opschaling te gaan. Hier willen we samen met de partners en de Rotterdamse samenleving de schouders onder zetten.  

• De focus komt te liggen op de uitvoering en opschaling 
• We trekken samen op in lobby richting het Rijk en de EU 
• We blijven stevig sturen op CO₂ impact, waarbij DCMR jaarlijks monitort op effect (terugkijkend) en op doorrekenen van de targets: liggen er voldoende plannen en ambities om de lange termijn doelen te halen. Integratie met doelstellingen rondom ketenimpacts (scope 3) en daarmee de grondstoftransitie is noodzakelijk om klimaatdoelstellingen te halen.   

 

We betrekken bewoners in het verduurzamen van de stad 

Rotterdammers weten wat zij zelf kunnen doen om een bijdrage te leveren aan het verduurzamen van hun leefomgeving en dus de stad. We ondersteunen effectieve bewonersinitiatieven waar nodig en mogelijk en laten hun stem meewegen in onze besluitvorming bijvoorbeeld via het Burgerberaad.  

 

Stimuleren verduurzaming stad en haven door het Duurzaamheidstransitiebudget en het Energietransitiefonds 

We willen de juiste innovaties in de regio versnellen en zo het verdienvermogen voor de stad en de werkgelegenheid voor Rotterdammers bevorderen. En het mogelijk maken dat VvE's, kleine bedrijven, maatschappelijke organisaties en woningeigenaren voldoende en juiste financieringsmogelijkheden hebben voor het verbeteren en verduurzamen van hun panden. 

 

Het goede voorbeeld geven door een duurzame bedrijfsvoering  

Rotterdam is een betrouwbare, geloofwaardige en inspirerende gemeente. Daarom geven we zelf het goede voorbeeld en zijn we transparant over wat we zelf doen op het gebied van duurzaamheid. Want goed voorbeeld doet goed volgen. We stellen prioriteiten en richten onze aandacht op onderdelen waar we het grootste verschil kunnen maken op het gebied van energiebesparing, CO₂-reductie en grondstoffenreductie in onze bedrijfsvoering én in de keten. Daarnaast benutten we kansen voor synergie tussen verschillende initiatieven.  

We maken jaarlijks ons energieverbruik en CO₂-uitstoot openbaar, rapporteren over de maatregelen, communiceren intern en extern over ons interne verduurzamingsbeleid en nemen actief deel aan keteninitiatieven. 

Wat gaan we daarvoor doen?

Samenwerking met en stimuleren van de verduurzaming van de stad 

Voor elke sector uit het landelijke Klimaatakkoord zijn doelen geformuleerd. Per sector werken we samen met onze partners een aanpak uit om de CO₂ reductiedoelstellingen te halen. Ook maken we afspraken over de uitvoering. De gemeente coördineert de voortgang van de uitvoering en monitort het effect op de doelstellingen. 

• We betrekken de verschillende sectoren, zoals de Haven en Indiustrie, Circulair, de gezondheidszorg bij de opgave.
• De gemeente maakt een concreet actieprogramma voor circulair en werken hierin nauw samen met de partners in de stad. De tafel richt zich vooral op voedselconsumptie, textiel, elektronica en verpakkingen.

 

We betrekken bewoners in het verduurzamen van de stad 

We organiseren een Rotterdams Burgerberaad voor het klimaat: een gelote groep Rotterdammers wordt gevraagd welke klimaatmaatregelen zij voorstellen om de klimaatdoelen voor 2030 te realiseren. In 2023 zal het eerste Burgerberaad georganiseerd worden en worden de eerste plannen voorgelegd aan de Raad.  

 

Stimuleren verduurzaming stad en haven door het Duurzaamheidstransitiebudget en het Energietransitiefonds 

We vormen een Duurzaamheidstransitiebudget (DTB) van €100 mln. Het fonds wordt ingezet voor het versnellen van innovatie, het bevorderen van het verdienvermogen en werkgelegenheid, de vergroening van de Rotterdam, het verduurzamen van de energie-opwekking, de transitie naar een circulaire economie voor Rotterdam. Daarnaast willen we ook het energiegebruik van bewoners en ondernemingen reduceren, als ook dat van de gemeente zelf. We investeren in projecten met de hoogste reductie van uitstoot van schadelijke stoffen per bestede euro en de grootste vermindering van de afhankelijkheid van fossiele bronnen.  

 

We zetten het Energietransitiefonds (ETF) voort in samenwerking met Innovation Quarter en ondersteunen hiermee de financiering van innovatieve bedrijven en grote duurzame projecten die bijdragen aan de Rotterdamse energietransitie en circulaire economie. De middelen van het Energietransitiefonds worden revolverend ingezet, via leningen of aandelenkapitaal. We streven ernaar om ten minste drie deals per jaar af te sluiten, die nauw aansluiten bij onze doelen voor de energie- en grondstoffentransitie. Daarbij dienen deze projecten/investeringen bij te dragen aan nevendoelen, zoals werkgelegenheid en milieu. Daarnaast verstrekken we energietransitieleningen voor verduurzaming en verbetering van panden aan VvE’s, kleine bedrijven, maatschappelijke organisaties en woningeigenaren. Dit doen wij samen met Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting.  

 

Het goede voorbeeld geven door een duurzame bedrijfsvoering  

We geven het goede voorbeeld als gemeentelijke organisatie. Daarbij richten we onze aandacht op processen binnen onze bedrijfsvoering waar we het grootste verschil kunnen maken. De verantwoording over de doelstellingen en afspraken vindt plaats via diverse programma’s: 

• Meerjarenplan ‘Op weg naar een emissie loos wagenpark’ (2030) 
• Energiebesparing gemeentelijke vastgoedportefeuille en concernhuisvesting 
• Energiebesparing assets openbare ruimte (gemaal van de toekomst, led transitie openbare verlichting e.d.) 
• Verschoning zakelijke reizen (mobiliteitspas) 
• Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI)  
• We richten een stuurcyclus in op basis van het ‘Plan, Do, Check, Act’-principe (PDCA-cyclus) volgens de CO₂-Prestatieladder, zodat een systeem ontstaat waarbij sprake is van continue verbetering. We starten met het in kaart brengen van de CO₂ voetafdruk van ons eigen energie en brandstoffenverbruik en de zakelijke kilometers. En we maken een actieplan energiebesparing voor het gehele concern (aansluiten bij de landelijke Rijksoverheid campagne 'Zet ook de knop om’). Beide publiceren we op onze website. Het systeem wordt jaarlijks getoetst door een externe audit 
• We verbreden onze scope naar ketenemissies van gemeentelijke opdrachten en projecten. Onze focus ligt op activiteiten en sectoren met de grootste uitstoot én potentiële invloed van de gemeente om een reductie-aanpak door te voeren.  

Prestatie-indicator

• CO₂ bewust certificaat trede 3 (2022/2023).  
• Impact analyse concern inkoop; CO₂ bewust certificaat trede 4 (2023/2024), trede 5 (2024/2025). 

Voortgang 2022

Rotterdams Klimaatakkoord 

In 2022 is er naast de 5 bestaande klimaattafels nog een 6e tafel bijgekomen: de klimaattafel Gezondheidszorg. Aangezien de zorg voor 7% van de landelijke CO₂-uitstoot zorgt en een enorme impact heeft op het gebied van (medisch) afval, is het van toegevoegde waarde dat zorgpartijen aansluiten bij het Rotterdams Klimaatakkoord. Inmiddels zijn ruim 200 partijen aangesloten, vele Rotterdammers betrokken en 55 klimaatdeals gesloten waarin wordt samengewerkt aan concrete projecten. Mede dankzij deze klimaatdeals is het gelukt om de jaarlijkse stijging van CO₂ om te buigen naar een dalende trend. 

 

Energietransitiefonds 

• In 2021 is de investeringsbeslissing genomen voor de circulaire onderneming Umincorp die zich in 2022 aan de Keileweg vestigt. In 2022 zijn tot nu toe (stand 1 september 2022) vier mogelijke investeringen voorgelegd aan de (onafhankelijke) Investeringscommissie van het fonds. 
• De energietransitieleningen voor verduurzaming en verbetering van panden zijn in het voorjaar van 2021 beschikbaar gesteld en breed gecommuniceerd via de Power voor Rotterdam campagne. Tot half juni 2022 zijn er totaal ongeveer 200 aanvragen behandeld, waarvan 40 momenteel in behandeling zijn en 100 toegekend. In 2022 werken wij door aan het vergroten van de bekendheid en verbeteringen van de leningen zodat deze laagdrempelig en aantrekkelijk voor de Rotterdammers blijven.   

 

Duurzaamheidstransitie budget 

Het Uitvoeringsplan Energietransitie 2020-2022 is volop in uitvoering. Er is €68,2 miljoen beschikbaar gesteld voor projecten die een bijdrage leveren aan de energietransitie. Zo leverden we een financiële bijdrage aan onder andere het Field Lab Elektrificatie, vervingen we een deel van het gemeentelijk wagenpark versneld door elektrische voertuigen en wordt straatverlichting omgebouwd naar ledverlichting. Daarnaast hebben we ruim 6.500 huishoudens bereikt met energiebespaarpakketten en energiecoaches opgeleid die energieadvies aan huis geven. In Rozenburg is een grote walstroomvoorziening opgeleverd voor de schepen van Heerema en we plaatsten meer dan 300 laadpalen voor elektrische auto’s en 6 laadpunten voor elektrische watertaxi’s.   

 Een aantal subsidieregelingen is aangepast om het aantal doelgroepen te vergroten en vervolgens gericht onder de aandacht gebracht van de doelgroepen. Voorbeelden zijn de subsidieregeling elektrisch koken en energievouchers voor ondernemers. Voor deze laatste zijn in 2022 ruim 60 aanvragen ingediend. Voor de verduurzaming van bedrijventerreinen zijn meerdere energiepotentieelscans uitgevoerd en wordt na het zomerreces 2022 gestart met de aanpak verduurzaming op het bedrijventerrein Ommoord. De subsidieregeling elektrisch koken loopt inmiddels goed. Rond de 100 subsidies zijn vastgesteld in 2022, wat het totaal op bijna 140 subsidieverstrekkingen brengt tot nu toe. 

 Daarnaast is er dit jaar een aantal mijlpalen behaald en zijn nieuwe projecten gestart:  

• Subsidie verleend voor de Waterstofinstallatie op het opleidingsschip STC; 
• Uitbreiding van de Battery Energy Storage System waarmee opgewekte energie veel efficiënter kan worden ingezet; 
• Subsidie verleend voor de voorfinanciering van zonnedaken; 
• De derde en laatste succesvolle aanvraagronde voor de subsidie Smart Energy Systems wat 8, haalbare, innovatieve projecten heeft opgeleverd die met een subsidie van start kunnen; 
• Subsidie verleend aan het bedrijf ‘Hardt Hyperloop’ voor het opzetten van een kenniscentrum om investeringen en innovatie aan te trekken.  

 De realisatiecijfers blijven iets achter ten opzichte van begroting. Dit komt onder andere door vertraging door de Covid-pandemie en doordat de kosten vaak pas aan het eind van een project worden gemaakt. Desondanks verwachten we het budget nog volgens plan te kunnen benutten.  

 

Goede voorbeeld 

In 2022 is gestart met de implementatie van de CO₂ Prestatieladder, waarbij we ons in eerste instantie richten op de interne bedrijfsvoering. De ingezette trend om duurzaam in te kopen hebben we voortgezet, door bij de gunning van gemeentelijke opdrachten te letten op circulair gebruik van reststromen, de inzet van emissievrij transport en mobiele werktuigen en de inkoop van materialen met een zo laag mogelijke klimaat voetafdruk.  Voorbeelden zijn de aanbesteding van kantoormeubilair- en artikelen, speeltoestellen in de openbare ruimte, de inkoop van betonnen bestratingsmaterialen en de meerjarenovereenkomst voor onderhoud civiele kunstwerken en asfaltering. In de genoemde programma’s verantwoorden we de voortgang in meer detail.