Toelichting indicatoren
Vuurwapengeweld
In de zomer van 2021 heeft een reeks van schietincidenten plaatsgevonden in de stad en met name in Rotterdam-Zuid. Deze reeks zorgt op dit moment nog niet voor een cijfermatige toename ten opzichte van voorgaande jaren, maar dat doet niets af aan de ernst van de incidenten. Naar aanleiding van deze incidenten heeft de driehoek verzocht om diverse maatregelen te intensiveren die een bijdrage leveren aan het herstellen van de openbare orde in de stad. Onder andere door waar mogelijk gebruik te maken van de bevoegdheid om panden te sluiten die betrokken zijn bij schietincidenten en extra cameratoezicht te plaatsen op de locaties die getroffen zijn door schietincidenten. Uiteraard voeren politie en Openbaar Ministerie met extra aandacht diverse opsporingsonderzoeken uit. Een belangrijk element in het tegengaan van wapengeweld is het ondersteunen van de kracht van de wijk om deze vormen van geweld tegen te gaan. Ook hier is de afgelopen periode, samen met partners, in geïnvesteerd door met bewoners in gesprek te gaan.
Jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit
In het tweede kwartaal van 2021 is door de driehoek een nieuwe problematische jeugdgroep geprioriteerd: in het gebied IJsselmonde Zuid. In totaal zijn er nu 11 overlastgevende groepen geprioriteerd. Er is één overlastgevende groep afgeschaald, in Feijenoord. Verder werkt de gemeente aan een verbreding van deze integrale groepsaanpak. Het convenant ‘aanpak problematische groepen en groepsgedrag’ wordt onder de loep genomen om onder andere welzijnspartijen te betrekken, zodat de groepsaanpak integraal vanuit het veiligheids- en zorgdomein kan worden uitgevoerd. Ook is in het tweede kwartaal de fenomeenaanpak messengeweld uitgebreid met de start van de campagne ‘Geweldig Rotterdam’. Met deze campagne zoekt de gemeente (en partners) de confrontatie en biedt de helpende hand. Deze strategie krijgt vorm middels interactieve activiteiten (gesprekken, confrontatietheater, workshops, werk-excursies) voor de doelgroep en een breed media-offensief met een tegengeluid richting wapenbezit. In deze campagne werkt gemeente niet alleen samen met een team van professionals, maar zijn de jongeren zelf ook nadrukkelijk betrokken bij het vormgeven van deze strategie. Naar aanleiding van diverse ernstige geweldsincidenten in Beverwaard, wordt een actieplan opgesteld om extra inzet te plegen om jeugdcriminaliteit te voorkomen. Ook in andere gebieden is er extra aandacht voor het wapengeweld en de betrokkenheid van de jeugd hierbij. Samen met de strafketen werkt de gemeente op verzoek van de driehoek aan de inrichting van de focus deterrence strategy, om extra inzet te plegen op de groep gewelddadige plegers.
Cyberresilience
In het coalitieakkoord 2019-2022 is afgesproken dat de gemeente Rotterdamse burgers, ondernemers en bedrijven gaat helpen bij het versterken van hun digitale weerbaarheid. Tijdens de coronacrisis is de digitale afhankelijkheid sterk toegenomen. Daar staat tegenover dat waar traditionele criminaliteit de afgelopen periode is afgenomen, online criminaliteit juist toeneemt. Daarom heeft de gemeente de afgelopen periode geïnvesteerd in de digitale weerbaarheid van Rotterdamse burgers, ondernemers en bedrijven, onderstaand is een aantal voorbeelden van activiteiten te vinden. Deze activiteiten hebben vanwege de coronacrisis deels digitaal plaatsgevonden.
Ondanks de inspanningen gericht op het versterken van de digitale weerbaarheid, is een cybercrisis niet te voorkomen. Daarom is ter voorbereiding op een cybercrisis in 2020 de Handreiking Cybergevolgbestrijding opgesteld. Deze handreiking is in februari 2021 bestuurlijk getoetst en in maart 2021 is de link met het Nationaal Crisisplan Digitaal geoefend.
Ondermijning en bestuurlijke handhaving
Op 15 april 2021 heeft de burgemeester het Jaarverslag aanpak ondermijnende criminaliteit en bestuurlijke handhaving 2020 (21bb5053) aan de gemeenteraad gezonden. Op 28 mei 2021 heeft de Rekenkamer Rotterdam het rapport ‘Onder de radar, onderzoek naar aanpak ondermijnende criminaliteit’, inclusief het bestuurlijke wederhoor van het college van B&W, naar de gemeenteraad gezonden.
De COVID-19 pandemie heeft gevolgen voor de resultaten van de aanpak van ondermijnende criminaliteit en de genomen bestuurlijke maatregelen. De extra inzet, ten behoeve van de naleving van de noodverordening, heeft bij de betrokken organisaties tot beperkt beschikbare capaciteit geleid. Ook hebben integrale controles tijdens de lockdowns niet of slechts gedeeltelijk plaatsgevonden. De afgelopen maanden is het aantal controles, met inachtneming van COVID-19 maatregelen, weer in gang gezet op Zuid, in de Spaanse Polder, Delfshaven en het Waalhavengebied.
Er zijn weinig concrete signalen dat er, mede door COVID-19, criminele inmenging in de horeca plaatsvindt. Toch onderzoekt de gemeente hoe ze beter ondermijning aan de voorkant kan signaleren en komt er een veldonderzoek naar ondermijning in de vergunde horeca. In februari 2021 zijn meer dan zeventienduizend horeca-ondernemingen via een flyer (“Pas op voor foute geldschieters”) gewaarschuwd voor criminele ‘weldoeners’.
We (gemeente en haar partners) boeken voortgang op de aanpak van grow- en smartshops. In samenwerking met Stadsbeheer en de politie controleert de gemeente steeds meer inrichtingen.
De meldingsbereidheid bij arbeids- en seksgerelateerde uitbuiting is laag, daarom zet de gemeente in op het doelgerichter binnenhalen van signalen van criminele uitbuiting. De komende periode wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheid voor een vergunningplicht voor uitzendbureaus om arbeidsuitbuiting te voorkomen.
In het kader van de aanpak mensenhandel wordt een fenomeenonderzoek naar de aard en omvang van criminele uitbuiting in samenhang met drugsdelicten in Rotterdam in oktober 2021 afgerond. In vervolg hierop wordt in samenwerking met onder andere het Zorg- en Veiligheidshuis een aanpak criminele uitbuiting opgezet.
Met het Openbaar Ministerie en politie wordt in het kader van een raadsmotie gestart met het verder ontwikkelen van een aanpak op het internet en social media en het ontwikkelen van preventieve maatregelen. Ook wordt in samenwerking met het onderwijs een (gedeeltelijk digitaal) preventieprogramma criminele uitbuiting ontwikkeld. Daarnaast investeert de gemeente in de signalerende functie in de wijken, bijvoorbeeld door kennisbevordering over criminele uitbuiting.
Het is nog niet duidelijk hoe de prostitutiesector zich, in relatie tot COVID-19, verder ontwikkelt en wat de financiële gevolgen voor seks- en prostitutiebedrijven zijn. Vanuit zowel zorg- als veiligheidsperspectief wordt hier zo goed mogelijk op ingespeeld. Momenteel ligt het wetsvoorstel Wet regulering sekswerk bij de Tweede Kamer, met als doel een landelijk en uniform prostitutiebeleid in het leven te roepen. Dit zal pas door een volgend kabinet worden opgepakt. Omdat in de prostitutie de communicatie voornamelijk verloopt via het internet en sociale media en een internationaler karakter heeft gekregen, heeft de overheid minder zicht op de prostitutiebranche. Dit levert een groter risico op misstanden zoals mensenhandel op.
Naar aanleiding van een raadsmotie is dit jaar een onderzoek gedaan naar de aard en omvang van ondermijning in de (amateur)sport. Dit onderzoek is nagenoeg afgerond en de raad wordt in het najaar 2021 geïnformeerd over de resultaten.
De gemeente blijft zich inzetten op het (bestuurlijk) afpakken van (crimineel verkregen) vermogen om gemeentelijke vorderingen bij ondermijners te innen. Momenteel wordt meer bewustzijn gevraagd voor dit project binnen de gemeente en van externe samenwerkingspartners. Binnenkort wordt de app Meldpunt Ondermijning in gebruik genomen. Hier kunnen medewerkers van de gemeente hun signalen van (vermoedens) van ondermijnende criminaliteit in kwijt.
De gemeente heeft met de partners (politie (zeehavenpolitie), OM, Douane, RIEC Rotterdam, Havenbedrijf, Deltalinqs, FIOD) een gezamenlijke Uitvoeringsagenda met 22 actiepunten opgesteld en aangeboden aan de minister van Justitie en Veiligheid. In mei 2021 heeft de minister besloten daarvoor € 5 mln éénmalig beschikbaar te stellen. Om de Rotterdamse haven beter te kunnen beschermen tegen drugssmokkel is de structurele hulp van de minister van Justitie en Veiligheid hard nodig.
De zichtbaarheid, aanwezigheid en bereikbaarheid van de gemeente (overheid) in de Waalhaven zijn toegenomen, onder meer door een stadsmarinierskantoor te openen in de Waalhaven.
De Beleidslijn heling van de Spaanse Polder is uitgebreid naar Bedrijventerrein Noordwest.
De in 2020 voor de Spaanse Polder ontwikkelde toolkit voor veilig verhuren van panden is aangepast naar stads brede brochures (veilig verhuren winkelpanden en veilig verhuren bedrijfspanden op bedrijventerreinen in Rotterdam).
Om notarissen en (verhuur) makelaars/bemiddelaars die betrokken zijn bij verdachte activiteiten te kunnen aanpakken, wordt er beter en meer samengewerkt met toezichthouders en brancheorganisaties. In maart 2021 zijn particuliere verhuurders voorgelicht over goed verhuurderschap en vond in april 2021 de ‘woontafel’ met (verhuur)makelaars plaats. Dit naast de lopende casuïstiek en strafrechtelijke aanpak.
Vanaf 2021 werkt de gemeente aan een aanpak op digitale ondermijnende criminaliteit. Net als bij andere vormen van criminaliteit zien we dat ondermijnende criminaliteit steeds meer digitaal plaatsvindt. Op dit moment gaat er aandacht uit naar het verbeteren van de kennispositie op dit thema binnen de aanpak van ondermijning.
High Impact Crimes
Op 15 juli 2021 is de meest recente voortgangsrapportage over de aanpak van High Impact Crime aan de gemeenteraad gezonden (21bb10027). De dalende trend in het aantal woninginbraken, overvallen en straatroven zet zich ook in de eerste helft van 2021 door. In het koersdocument ‘Een aanpak met impact’ zijn de lijnen voor de HIC-aanpak voor de periode 2020-2023 uitgezet. De coronacrisis is direct en indirect van invloed op de gelegenheid, de plegers, de slachtoffers en de aanpak van HIC-delicten. Vanaf het begin hebben de gemeente en de betrokken partners zich hierop moeten aanpassen en ook de komende periode zal dit blijvend aandacht vragen.
Tijdens het jaarlijkse zomeroffensief (in juli en augustus) zet de gemeente samen met de politie en andere partners uitgebreide preventieacties op ter voorkoming van woninginbraken. Door de versoepelingen van de coronamaatregelen zijn de offline preventieacties in de wijken weer gemakkelijker te organiseren. Het herhalen van de inbraakpreventietips is nu extra belangrijk omdat mensen weer meer van huis zijn. Inwoners krijgen online en op straat informatie en praktische tips (handelingsperspectief) om woninginbraken te voorkomen.
Ook andere preventieve maatregelen, zoals het stimuleren van het verbeteren van hang- en sluitwerk bij corporatie- en particulier woningbezit, worden gebruikt om in te spelen op een eventuele toename. Verschillende aanvragen voor de stimuleringsregeling inbraakpreventie zijn door woningcorporaties ingediend en door de gemeente goedgekeurd. Na Hillesluis zijn particulieren woningeigenaren in Bloemhof actief benaderd om hen te wijzen op de stimuleringsregeling waarmee zij hun woningen beter kunnen beschermen tegen inbraken.
Op basis van de resultaten zoals in de voortgangsrapportage gepresenteerd, concludeert de gemeente dat de HIC-aanpak op koers ligt. Naast de preventieaanpak wordt de intensieve aanpak van daders (High Impact Targets, HIT’ers) onverminderd voortgezet, om recidive te voorkomen en de criminele carrière van HIT’ers te doorbreken. Daarnaast is er vanuit de gemeente en Slachtofferhulp Nederland speciale aandacht voor nazorg aan slachtoffers. Slachtoffers krijgen waar nodig praktische en emotionele ondersteuning aangeboden en advies op maat om herhaling te voorkomen.
Voortgang aanpak shishalounges
Met de 2,5 jaar geleden ingezette gerichte aanpak loopt het aantal shishalounges in de stad terug van 47 in 2018 tot 33 medio augustus 2021. Er blijft extra aandacht op de branche door middel van (integrale) controles en indien nodig wordt er op individueel niveau gehandhaafd. De staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kondigde aan een aantal beleidsmatige scenario’s te laten onderzoeken om te bestuderen hoe de blootstelling aan schadelijke stoffen in shishalounges kan worden verminderd. Het college is in afwachting van bespreking van dit onderzoek in de Tweede Kamer.
Radicalisering, extremisme en terrorisme
Preventieve interventies hebben vanwege coronamaatregelen veelal online plaatsgevonden of fysiek in kleine groepjes. Na de zomer starten nieuwe weerbaarheidstrainingen voor zowel ouders als jongeren. Daarnaast wordt een digitale leeroplossing/serious game voor docenten (vo/mbo/hbo) ontwikkeld, die hen ondersteunt in hoe om te gaan met gepolariseerde situaties en extremistische uitingen in de klas. (Online) trainingen en voorlichtingen over radicalisering en extremisme worden volgens planning aan professionals aangeboden. Het Meld en adviespunt radicalisering (Mar) krijgt nog steeds vragen en signalen over (verschillende vormen) van radicalisering. De aanpak van geradicaliseerde personen loopt, met inachtneming van de coronamaatregelen, door. In het kader van het (fysiek) weerbaarder maken van bepaalde objecten en groepen in de stad zullen, als de coronamaatregelen dat toelaten, in het najaar weer veiligheidstrainingen aangeboden worden aan vrijwilligers en bestuursleden van religieuze instellingen. Op het moment dat (grootschalige) evenementen weer mogelijk zijn, wordt de dreiging van extremisme en terrorisme meegenomen in het evenementenvergunningentraject.
Polarisatie en maatschappelijke spanningen
Vanuit de gemeente wordt contact onderhouden met het netwerk van sleutelpersonen. Met hen wordt gesproken over hun beelden van wat er speelt in de stad, hun wijk en bij hun achterbannen rondom de thema’s maatschappelijke spanningen en polarisatie. Vanwege de coronamaatregelen is dit vooral telefonisch, en soms fysiek. De trainingen voor sleutelpersonen vinden ofwel in kleine groepjes fysiek plaats, ofwel online. De gemeente heeft voorbereidingen getroffen voor het organiseren van trainingen over polarisatie voor professionals. Deze trainingen gaan na de zomer van start.
Aanpak in de (focus) wijken
In de focuswijken Bloemhof, Hillesluis, Carnisse en het Oude Westen zijn stadsmariniers ingezet met onder andere als doel daar waar nodig focus en scherpte aan te brengen in het prioriteren van benodigde capaciteit op gebied van schoon, heel en veilig en daar waar nodig verbinding te maken met andere domeinen als sociaal en fysiek. Inmiddels is ook een stadsmarinier actief in Delfshaven. Ook voor de kwetsbare wijken (wijken die net geen focuswijk zijn volgens de scores op het wijkprofiel) is extra aandacht en inzet vanuit de gemeente en partners noodzakelijk. Voorbeeld: aanpak in Lombardijen. Het komend wijkprofiel zal aangeven waar deze inzet het meest benodigd is.
Een punt van permanente zorg is de discrepantie tussen de objectieve veiligheid (de feiten) en de subjectieve veiligheid (het gevoel) in de kwetsbare wijken. Hier dient extra inzet op plaats te vinden om dit verschil te verkleinen onder andere door het herstel van vertrouwen in de overheid. Hierbij is ook versterking inzet en samenwerking politie en Toezicht en Handhaving is van belang. Een eerste stap hierbij is geweest het opheffen van de beperkingen die voor handhavers golden op het toepassen van bevoegdheden. Daardoor kunnen wijkhandhavers zich nu beter positioneren in de wijk en kunnen zij sneller en flexibeler inspelen op de problematiek.
Cameratoezicht
Eind 2020 zijn er diverse cameraprojecten op grond van de Gemeentewet 151c door de driehoek goedgekeurd, te weten Carnisse, Nesselandestrand, Essenburgbuurt en Bloemhof. De drie mobiele camerakastjes in Nesselande waren reeds operationeel alvorens het Warm Weer Protocol van kracht werd. Het project Carnisse is in juli 2021 opgeleverd. Op 16 augustus 2021 is gestart met het cameraproject Bloemhof. Aansluitend wordt het project Essenburgbuurt uitgevoerd. Eind mei 2021 is tevens het laatste cameragebied met analoge camera’s vervangen voor digitale exemplaren. In het vierde kwartaal van 2021 zal de onderzoeksopzet voor de effectiviteit van cameratoezicht (toezegging) met de raad worden gedeeld.
Sociale veiligheid Openbaar Vervoer
Het is nog steeds onduidelijk wat de impact van Corona is op de sociale veiligheid in het OV. Vooralsnog worden er nog geen onderzoeken gedaan naar reizigerstevredenheid. De RET heeft een start gemaakt met de effectuering van de bezuinigingen vanuit de MetropoolregioRotterdam Den Haag (MRDH). Zo is de dienstregeling aangepast en wordt er 25% bezuinigd op tramconducteurs. Op de tramlijnen waar de meeste incidenten zijn worden vaste tramconducteurs ingezet. De overige tramconducteurs worden flexibel en risicogestuurd ingezet via mobiele teams. Zoals altijd wordt het incidentenbeeld strak gemonitord, zodat er tijdig kan worden ingegrepen als dat nodig is. Het onlangs ingevoerde OV-verbod wapenbezit heeft inmiddels geleid tot het opleggen van een eerste OV-verbod in dat kader.
Seksuele Straatintimidatie
De herijkte aanpak seksuele straatintimidatie is voor het zomerreces naar de raad gestuurd. Tijdens de zomermaanden is een fototentoonstelling over seksuele straatintimidatie, met foto’s van studenten van de Fotovakschool, te zien geweest op diverse locaties in de stad.
Woonoverlast
Er is een lichte stijging te zien in het aantal meldingen van enkelvoudige woonoverlast die bij de gemeente worden gedaan. De Advieslijn Woonoverlast Rotterdam (AWR) wordt ook vaker gebeld. Wanneer de trend zich voortzet zal de AWR in 2021 ongeveer 42% meer meldingen behandelen. Deze stijging bij de gemeente en de AWR is te verklaren door de aanhoudende coronamaatregelen, waardoor meer mensen aan huis gebonden zijn. Het aantal cases voor complexe woonoverlast, waarbij meerdere partijen gezamenlijk werken aan een oplossing, is het tweede kwartaal gedaald. Deze daling heeft zich in 2020 ingezet na een verbeterde samenwerking tussen partners en de inzet van de AWR.
Het handelingskader in de aanpak van complexe woonoverlast is sinds juli 2021 niet meer beperkt door coronamaatregelen. Gesprekken, bijvoorbeeld voor buurtbemiddeling, kunnen nu weer plaatsvinden in de gebiedskantoren. Het vertrouwen van de melder in de ketensamenwerking van de aanpak van woonoverlast is nog steeds stijgende. Dat komt door de inzet op de communicatie met de melder. Een aantal particuliere verhuurders treedt toe tot het samenwerkingsverband voor de aanpak van woonoverlast.
Skaeve Huse is uitgebreid met 4 woonunits. Hierdoor kan momenteel worden voldaan aan de vraag naar deze woonvorm voor ernstige woonoverlastgevers.
Levendige stad
Evenementen zijn in de eerste maanden van 2021 niet mogelijk gebleken en vanaf 30 juni slechts onder voorwaarden mogelijk als gevolg van de geldende coronamaatregelen. Alle B/C-evenementen die in 2021 niet hebben kunnen plaatsvinden, krijgen een terugkeergarantie op de evenementenkalender 2022. Daarnaast heeft het college in de vergadering van 20 april 2021 het B/C-evenementenoverzicht 2021 gewijzigd. De organisatoren die in de eerste helft van 2021 zaten, krijgen hiermee de kans op en plek op het overzicht later in het jaar.
De dienstenoverleggen voor de B/C-evenementen lopen. De keuze om het vergunningverleningsproces op te starten, is voor deze evenementen bij de organisatoren neergelegd. De dienstenoverleggen starten met het door de organisatie gewenste scenario (dit is vaak een scenario dat financieel nog haalbaar is). Of het uiteindelijk past binnen de dan geldende maatregelen zal gaandeweg blijken. Door de fluctuerende landelijke regelgeving is het voor organisatoren lastig plannen maken.
Op 23 maart 2021 heeft het college het Ondersteuningsplan Rotterdamse horeca vastgesteld. In dit plan is een paragraaf over de evenementenkraskaart opgenomen. Het juridische besluit zou later genomen worden om zo goed mogelijk in te spelen op de veranderende landelijke regelgeving. Vanwege de fluctuerende landelijke regelgeving die beperkend is voor de horecaondernemers is na overleg met vertegenwoordiging vanuit de Koninklijke Horeca Nederland door wethouder Onderwijs, cultuur en tourisme en de burgemeester besloten het experiment Horeca- evenementenkraskaart uit te stellen naar 2022. Ondernemers kunnen dan langduriger, namelijk geheel 2022 gebruik maken van de evenementenkraskaart.
Actieprogramma EU-arbeidsmigranten
Het college heeft op 13 april 2021 het integrale actieprogramma EU- arbeidsmigranten aan de gemeenteraad aangeboden. Het actieprogramma is op 19 mei 2021 in de raadscommissie Werkgelegenheid, Inkomen, Integratie, Schuldenaanpak en Armoedebestrijding besproken.
In Rotterdam weten veel EU-arbeidsmigranten hun weg prima te vinden, zij leveren een belangrijke bijdrage aan de economie. Tegelijkertijd lijkt er bij nieuwe EU-arbeidsmigranten die tijdelijke huisvesting en werk hebben gevonden, sprake te zijn van uitbuiting en intimidatie. De druk op kwetsbare wijken in Rotterdam neemt toe, bijvoorbeeld vanwege overlast door overbewoning.
Het college wil de vraagstukken rondom EU-migranten proactief aanpakken waar zij dat als gemeente eigenstandig kan. Zo wordt fors ingezet op meer zichtbaarheid van de gemeente in wijken waar veel EU-migranten wonen, zoals Carnisse, Tarwewijk en Oud-Mathenesse. Er komen informele ontmoetingsplekken en laagdrempelige spreekuren waar EU-migranten terecht kunnen voor informatie over rechten en plichten en over registratie. Verder wordt er geïnvesteerd in nauwer contact met sleutelfiguren en bestaande netwerken. Daarnaast wordt er samen opgetrokken met het actieplan Goed Huren en Verhuren om excessen op de woningmarkt tegen te gaan. Om een beter beeld te krijgen van de problematiek rondom arbeidsuitbuiting, stelt de gemeente een verkenner aan om de ketensamenwerking tussen uitzendbureaus en verschillende sectoren waar veel EU-arbeidsmigranten werkzaam zijn, te onderzoeken. Daarmee wil de gemeente inzichtelijk maken hoe deze partijen medeverantwoordelijk kunnen worden om arbeidsuitbuiting tegen te gaan.
De Rotterdammer en de Rotterdamse ondernemers meer structureel betrekken bij beleid en uitvoering. Van consultatie en inspraak naar meer coproductie en co-creatie.
De overheid zorgt voor handhaving van de rechtsorde en de openbare orde. Dit is van belang voor het versterken van de stabiliteit van een goed functionerende samenleving.
Een veilig leef- en uitgaansklimaat in Rotterdam, waarin bewoners en bezoekers zich vrij kunnen bewegen en kinderen veilig kunnen opgroeien. Tegelijkertijd zet het college in op het voorkomen van inmenging vanuit criminaliteit en op vermindering van overlast.
Er wordt ook in deze coronatijd zoveel mogelijk gewerkt vanuit de wijk, rekening houdend met de RIVM richtlijnen. De gemeente is binnen dat kader zo veel mogelijk zichtbaar aanwezig en er worden (digitaal) gesprekken gevoerd, wat bewoners waarderen want het contact werd en wordt gemist.
Ondermijnende criminaliteit zit in de haarvaten van de samenleving en vergt een stevige, langdurige en effectieve aanpak. Deze aanpak wordt ook in 2022 voortgezet in gebieden zoals de Spaanse Polder, Waalhaven, Rotterdam-Zuid waaronder de Beijerlandselaan, Rotterdam-West en de haven. Daarnaast zal ook worden ingezet op thema’s zoals drugscriminaliteit, crimineel vermogen, integraal en bestuurlijk afpakken, fraude met vastgoed, kwetsbare branches, ondermijnende zorgfraude, mensenhandel, Outlaw Motor Gangs, digitale criminaliteit, inzet van de “ondermijningstrein” en awareness.
Het is nu nog onduidelijk welke rijksbijdragen (ook aan het RIEC Rotterdam) worden gecontinueerd. De Rijksbijdrage voor het versterkingsplan Integraal Afpakken is per 2022 afgerond, maar het thema zal blijven. Het komende jaar wordt benut voor de doorontwikkeling, voor het verankeren van kennis en het vergroten van kennis bij partners.
Het bevorderen van de meldingsbereidheid mensenhandel onder ongedocumenteerden zal mede op verzoek van de raad in 2022 nadrukkelijk aandacht krijgen.
Omdat digitale ondermijnende criminaliteit een groeiend probleem is, blijft de gemeente hier de komende jaren op inzetten, in samenhang met de inzet op het thema cyberresilience. De aanpak op digitale ondermijnende criminaliteit wordt verder uitgewerkt waarbij specifiek aandacht is voor daders en faciliteerders. Daarnaast wordt geïnvesteerd in (het opzetten van nieuwe) samenwerkingsverbanden. Zo wordt op dit moment een samenwerkingsverband opgezet met onder andere de politie, het Openbaar Ministerie (OM) en de VeiligheidsAlliantie regio Rotterdam met als doel een intensieve integrale aanpak op online fraude.
Met de ‘Rotterdamse aanpak radicalisering, extremisme en polarisatie 2018- 2022’ wil de gemeente (potentieel) gewelddadig gedrag, dat ideologisch gedreven is, tegengaan. De gemeente heeft hierbij aandacht voor verschillende vormen van extremisme. Deze aanpak loopt halverwege 2022 af. Op basis van actuele dreigingen en fenomenen, wetenschappelijke inzichten en geleerde lessen uit de praktijk ontwikkelt de gemeente in 2022 een (hernieuwde) aanpak. Voor deze aanpak worden opnieuw ‘versterkingsgelden’ bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) aangevraagd.
In 2022 zal er vanuit reguliere aandacht, en waar nodig vanwege incidenten, (extra) aandacht zijn voor bepaalde objecten en groepen in de stad. Wanneer dreiging en risico daartoe aanleiding geven zullen (beveiligings)maatregelen getroffen worden. De gemeente zal veiligheidstrainingen organiseren voor bestuursleden en vrijwilligers van religieuze instellingen. Vanuit de motie ‘Naar een Koers van de Stad waar moskeeën beter beveiligd zijn!’ (DENK, 21bb9671) komt via een subsidieregeling in 2022 budget beschikbaar voor moskeeën om te besteden aan beveiligingsmaatregelen. De gemeente stelt hiertoe een subsidiekader op en zal moskeeën actief hierover informeren. Op het moment dat de coronamaatregelen het weer toestaan dat (grootschalige) evenementen plaatsvinden wordt de dreiging van extremisme en terrorisme zoals gebruikelijk meegenomen in het evenementenvergunningentraject.
De HIC-cijfers dalen. Bij ketenpartners en de gemeente(n) bestaan zorgen om de verschuiving naar andere delicten, zoals cybercriminaliteit en excessief geweld. Maar een positieve trend vormt geen aanleiding om de aandacht te laten verslappen. Zeker nu de cijfers ook beïnvloed worden door een nieuwe (onzekere) variabele, te weten de coronacrisis en bijbehorende maatregelen. Het ligt in de lijn der verwachting dat het aantal HIC-delicten weer enigszins zal toenemen (of dat de forse daling zal afzwakken) naarmate mensen meer van huis zijn. Om een zogenoemd zaagtandeffect (afwisseling van pieken en dalen) in HIC-delicten te voorkomen moet de HIC-aanpak een prioriteit blijven. De impact op individuele slachtoffers en de omgeving is en blijft immers fors. Daarbij is het belangrijk om recidive en doorgroei naar andere delicten te voorkomen, en potentiële nieuwe daders af te schikken.
De komende periode blijft de gemeente samen met haar partners werken aan het vergroten van de digitale weerbaarheid van Rotterdamse burgers, ondernemers en bedrijven. Een aantal projecten dat vanwege de Coronacrisis niet konden doorgaan, worden weer opgepakt, als de maatregelen dat toelaten. Zo wordt in het najaar 2021 in samenwerking met de bibliotheek een theatervoorstelling over cyberweerbaarheid georganiseerd voor senioren. Het voornemen is om naast de weerbaarheid van burgers, ondernemers en de haven ook meer in te zetten op de digitale weerbaarheid van de stad als geheel en de belangrijke processen in de stad. Om de informatiepositie van de gemeente te verbeteren wordt in 2021 in samenwerking met partners verder gewerkt aan het Cyberbeeld Rotterdam en een methodiek om dit beeld periodiek te kunnen actualiseren. Dit cyberbeeld zal meer inzicht bieden in dreigingen en kansen vanuit het cyberdomein voor Rotterdam waarbij wordt gekeken naar tien stedelijke functies. Daarbij is specifiek aandacht voor wat de gemeente kan doen om dit te verbeteren door actiepunten te formuleren. Deze actiepunten zullen medebepalend zijn voor de aanpak van de komende jaren. Politie, het OM en de gemeente gaan vanaf september 2021 meer aandacht besteden aan slachtoffers van cybercrime en digitale criminaliteit door naast de opsporing ook te kijken naar interventies gericht op het slachtoffer. Dit heeft onder andere als doel om herhaald slachtofferschap te voorkomen. Ook wordt een aanpak op daderschap van digitale criminaliteit verder uitgewerkt. Hierbij wordt waar nodig aansluiting gezocht met de aanpak op ondermijnende criminaliteit. Ten slotte wordt de komende periode geïnvesteerd in onderzoek om de aanpak van de gemeente gerichter te kunnen inzetten en verder te professionaliseren.
Voor de komende jaren wordt voor de aanpak van de kwetsbare/focuswijken aangesloten bij de stedelijke programma’s (oa armoede, naast plaatsingen etc ). Wijkgerichte onderdelen worden geborgd in de Wijk Actie Plannen. Extra investering vindt plaats door het nieuwe Programma EU-arbeidsmigranten, het project Goed Huren en Verhuren en grenzen stellend jeugdwerk. De stijging van overlast (drugs- en jeugdoverlast), integrale aanpak achter de voordeur, grip op vastgoed, wijkprogrammering Jeugd, overlast volwassen mannen in de buitenruimte, overlastgevend gedrag in het verkeer, aanpak ondermijnende activiteiten, extra handhaving op overlast door lachgas en alcohol, inzet en uitbreiding buurtpreventieteams, cameratoezicht en mosquito’s blijven om continue aandacht vragen.
In het laatste kwartaal van 2021 zal de procedure worden opgestart voor de totstandkoming van de Evaluatie Cameratoezicht 2022. In deze evaluatie zal op grond van een analyse en adviezen van de politie, gebiedscommissies, wijkraden en wijkcomités geadviseerd worden om cameraverplaatsingen binnen de bestaande cameragebieden uit te voeren.
Kort voor het zomerreces 2021 is de herijkte aanpak seksuele straatintimidatie naar de raad (21bb9861) gestuurd. De grootste aanpassing betreft een aparte pijler ‘preventie’, van waaruit voorlichtingen en andere preventieve activiteiten zullen worden opgezet. We (gemeente en partners) dragen een sociale norm uit en spreken alle Rotterdammers aan op hun rol in het uitdragen van deze norm. Daarnaast betrekken we nadrukkelijk mannen en jongens bij de aanpak, zetten we in op een forse toename van het aantal meldingen in de StopApp en komen we in contact met slachtoffers om gericht te kunnen inspelen op hun behoeftes.
Zoals aangekondigd wordt deze aanpak vanaf 2022 jaarlijks vertaald naar jaarplannen waarin concrete activiteiten worden benoemd. In de tweede helft van 2021 wordt gewerkt aan het jaarplan voor 2022. Daarnaast zijn ook dit jaar al concrete activiteiten opgezet en uitgevoerd, waarvan de fototentoonstelling die in de zomer 2021 op verschillende locaties in Rotterdam te zien was een eerste voorbeeld was.
De consultatiebrief over het wetsvoorstel seksuele misdrijven is in juni 2021 aan de minister verzonden. In het vervolg van dit wetstraject is regelmatig ambtelijk contact tussen Rotterdam, als penvoerder van de consultatie, en ambtenaren bij het ministerie. Waar mogelijk wordt ook richting Tweede Kamer gelobbyd voor een spoedige inwerkingtreding van het betreffende wetsartikel over seksuele straatintimidatie.
Sommige inwoners hebben complexe problemen die zowel het domein van zorg als het domein van veiligheid raken. Oplossingen voor deze problemen zijn te bereiken door een persoonsgerichte aanpak vanuit beide domeinen. Daarom vullen keten- en netwerkpartners elkaar aan en trekken zij samen op. De partners richten zich onder meer op mensen met verward gedrag en op mensen met een licht verstandelijke beperking, maar ook op de dak-en thuislozen. Deze mensen zijn oververtegenwoordigd in de strafketen, of zorgen voor veel overlast in de buitenruimte. De opgave is om voor deze groepen passende instrumenten en maatregelen in te zetten om faalervaringen, uitval en herhaling te voorkomen.
Het college heeft extra middelen vrijgemaakt om grenzen stellend jongerenwerk in de stad breder te introduceren. Deze inzet wordt de komende jaren gecontinueerd. In het najaar 2021 informeert het college de raad over de eerste ervaringen met het grenzen stellend jongerenwerk, onder andere op Rotterdamse scholen. Het wapengeweld, met name onder jongeren, binnen de context van een risicovolle straat- en onlinecultuur krijgt de komende jaren ook extra aandacht. De politie, gemeente en andere partners blijven inzetten op een stevig palet aan repressieve middelen zoals de last onder dwangsom messenbezit en persoonsgericht fouilleren van jongeren die zijn aangetroffen met een mes. De campagne Geweldig Rotterdam loopt in ieder geval tot en met 2022 en waar nodig langer. Voor de middellange termijn werken we (de gemeente en partners) aan het versterken van de inzet om online risicovol gedrag beter te kunnen monitoren en te begrenzen door bijvoorbeeld bestuurlijke maatregelen. Ook bekijken we welke mogelijkheden er zijn om ouders en/of verzorgers van jongeren die grensoverschrijdend gedrag vertonen dwingender aan te spreken op hun verantwoordelijkheid.
Horecagebiedsplannen geven gebiedsgericht invulling aan de ontwikkeling van horeca en zijn daarmee een belangrijk instrument in het creëren en behouden van de balans tussen levendigheid en leefbaarheid. In het eerste kwartaal van 2022 worden de horecagebiedsplannen 2022-2024 vastgesteld. Op dit moment loopt de voorbereiding en zijn in de meeste gebieden de participatietrajecten afgerond.
Het onderzoek ‘Een uurtje langer?’ een onderzoek naar sluitingstijden in de Rotterdamse horeca’ is aan de gemeenteraad aangeboden Het college is aan de slag met de toepassingsmogelijkheden van het onderzoek en neemt hierbij het initiatiefvoorstel ‘Kracht van de nacht’ mee. Het is echter nog onduidelijk hoe het (nacht)horecalandschap er na de coronacrisis uit komt te zien. Als onderdeel van de horecavisie wordt invulling gegeven aan de visies op nachtcultuur. Hiermee wordt de toekomst van het nachtaanbod integraal vormgegeven met partners binnen en buiten de gemeente.
De inzet van OV-surveillanten in de metro zal ook in 2022 plaatsvinden. OV-surveillanten zijn specifiek opgeleid voor de functie van toezichthouder. Zij dragen bij aan een positief sociaal veiligheidsgevoel van de reizigers in de metrovoertuigen. Het verlenen van service, het geven van actuele reisinformatie en het toezicht houden op de naleving van de RET-huisregels, behoort tot de kerntaken van de OV-surveillant. Ook de inzet van het instrument OV-reis -en verblijfsverbod zal worden gecontinueerd.
In 2022 en volgende jaren wordt ingezet op:
- het vergroten van het vertrouwen van de melder in de ketensamenwerking van de aanpak van woonoverlast;
- het toetreden van meer particuliere verhuurders tot het samenwerkingsverband voor de aanpak van complexe woonoverlast;
- het instrument bestuurlijke gedragsaanwijzingen op grond van de wet aanpak woonoverlast nog meer benutten;
- de communicatie met melders over de aanpak van complexe woonoverlast te verbeteren;
- meer bekendheid geven aan de aanpak woonoverlast en het meldpunt woonoverlast;
- deskundigheidsbevordering van onze partners en medewerkers.
| Effectindicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Collegetarget 13a: Het veiligheidsniveau van Rotterdam is in 2022 omhoog gegaan ten opzichte van 2018; de Veiligheidsindex binnen het wijkprofiel heeft dan een gemiddelde score hoger dan 108 | Streefwaarde | >108 | >108 | ||||
| Realisatie | 110 | ||||||
| Collegetarget 13b: De gemiddelde score van de 18 wijken die in 2018 lager dan 100 scoren op de Veiligheidsindex, moet in 2022 zijn verbeterd. | Streefwaarde | >88 | >88 | ||||
| Realisatie | 92 | ||||||
| Collegetarget 13c: De 5 laagst scorende wijken op de Veiligheidsindex van 2018 laten in 2022 een stijging van 5 punten op de Veiligheidsindex binnen het wijkprofiel zien | |||||||
| Tarwewijk | Streefwaarde | 76 | 78 | ||||
| Realisatie | 85 | ||||||
| Hillesluis | Streefwaarde | 80 | 82 | ||||
| Realisatie | 95 | ||||||
| Bloemhof | Streefwaarde | 87 | 89 | ||||
| Realisatie | 83 | ||||||
| Carnisse | Streefwaarde | 89 | 91 | ||||
| Realisatie | 81 | ||||||
| Oude Westen | Streefwaarde | 90 | 92 | ||||
| Realisatie | 87 |
| Tweede Herziening | Begroting 2022 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Overzicht van baten en lasten Openbare orde en veiligheid - Veiligheid | Realisatie 2020 | Begroting 2021 | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 | |
| Baten exclusief reserves | 3.318 | 4.877 | 2.685 | 2.685 | 2.685 | 2.716 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 1.787 | 2.927 | 928 | 928 | 928 | 959 | |
| Overige opbrengsten derden | 1.528 | 1.950 | 1.757 | 1.757 | 1.757 | 1.757 | |
| Overige baten | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Lasten exclusief reserves | 35.775 | 38.589 | 42.033 | 41.899 | 35.106 | 34.761 |
|
| Apparaatslasten | 19.081 | 18.298 | 18.526 | 18.410 | 15.746 | 15.746 | |
| Inhuur | 681 | 817 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige apparaatslasten | 149 | 75 | 85 | 85 | 85 | 85 | |
| Personeel | 18.252 | 17.407 | 18.441 | 18.325 | 15.661 | 15.661 | |
| Intern resultaat | 528 | 440 | 566 | 423 | 423 | 423 | |
| Intern resultaat | 528 | 440 | 566 | 423 | 423 | 423 | |
| Programmalasten | 16.166 | 19.850 | 22.941 | 23.065 | 18.937 | 18.591 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 8.462 | 9.352 | 15.547 | 11.994 | 7.875 | 7.876 | |
| Kapitaallasten | 358 | 359 | 672 | 662 | 653 | 307 | |
| Overige programmalasten | 10 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Sociale uitkeringen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 7.336 | 10.139 | 6.722 | 10.408 | 10.408 | 10.408 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -32.458 | -33.712 | -39.348 | -39.214 | -32.421 | -32.045 | |
| Saldo voor reserveringen | -32.458 | -33.712 | -39.348 | -39.214 | -32.421 | -32.045 | |
| Reserves | 70 | 25 | 0 | 0 | 0 | 0 |
|
| Onttrekking reserves | 70 | 25 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo | -32.388 | -33.687 | -39.348 | -39.214 | -32.421 | -32.045 | |
| Tweede Herziening | Begroting 2022 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bijstellingen Openbare orde en veiligheid - Veiligheid | Begroting 2021 | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 |
|||
| Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2021 | -33.911 | -37.291 | -37.243 | -30.614 | -30.237 | |||
| Bijstellingen Tweede Herziening 2021 / Begroting 2022 | 224 | -2.057 | -1.970 | -1.808 | -1.808 | |||
| Koers van de stad: Naar een koers van de stad waar moskeeën beter beveiligd zijn | Intensiveringen | 0 | -89 | 0 | 0 | 0 | ||
| Koers van de stad: Rotterdampas voor agenten in opleiding | Intensiveringen | 0 | -20 | 0 | 0 | 0 | ||
| Koers van de stad: Vergroot pakkans criminelen, steun Bureau Rijnmond | Intensiveringen | 0 | -40 | 0 | 0 | 0 | ||
| Actualisatie kapitaallasten | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| Ramingsbijstelling extra stadsmariniers plus ondersteuning | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | -1.000 | -1.000 | -1.000 | -1.000 | ||
| Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | 221 | -908 | -970 | -808 | -808 | ||
| Begroting na wijzigingen | -33.687 | -39.348 | -39.214 | -32.421 | -32.045 | |||
Koers van de Stad: Naar een koers van de Stad waarin moskeeën beter beveiligd zijn
Betreft verwerking van het voorstel Naar een koers van de Stad waarin moskeeën beter worden beveiligd in het kader van Koers van de Stad op initiatief van de DENK fractie. Door dit initiatief is er in 2022 € 89 extra budget beschikbaar voor dit onderwerp.
Koers van de Stad: Rotterdampas voor agenten in opleiding
Betreft verwerking van het voorstel Rotterdampas voor agenten in opleiding in het kader van Koers van de Stad op initiatief van VVD fractie. Door dit initiatief is er in 2022 € 20 extra budget beschikbaar voor dit onderwerp.
Koers van de Stad: Vergroot pakkans criminelen, steun Bureau Rijnmond
Betreft verwerking van het voorstel Vergoot pakkans criminelen, steun Bureau Rijnmond in het kader van Koers van de Stad op initiatief van de VVD fractie. Door dit initiatief is er in 2022 € 40 extra budget beschikbaar voor dit onderwerp.
Actualisatie kapitaallasten
De kapitaallasten zijn aangepast op basis van bijgestelde investeringskredieten alsmede geactualiseerde ramingen en de bouwrente van de jaarschijven 2021, 2022, 2023, 2024 en 2025. Een volledig beeld van de kredieten is opgenomen in de paragraaf Investeringen.
Ramingsbijstelling extra Stadmariniers plus ondersteuning
Er zijn in 2021 extra Stadsmariniers aangesteld in Delfshaven en Carnisse. De extra inzet leidt tot een ramingsbijstelling (Delfshaven +€300, Carnisse +€700).
Technische wijzigingen
In het taakveld Openbare orde en veiligheid - Veiligheid zijn er diverse technische wijzigingen geweest in 2021 en 2022 ev. Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven. De grootste wijzigingen zijn: diverse mutaties en verschuivingen budget apparaat 2021 (€105 / €115), opvoeren diverse inhuur (€156), baten UWV en detacheringen (€213), budgetoverheveling Integrale aanpak winkelgebied Slinge (-€35 / -€60), budgetoverheveling Spaanse Polder schoon 2021 (-€165), dekking tijdschrijven inhuur 2021 (-€200), verlaging materieel budget Ondermijning 2021 (-€300), indexering 2022 e.v. (€1,1 mln - €808), technische wijziging personeel 2021 (-€41), technische wijziging project levensloop (-€18).
Jaarverslag aanpak ondermijnende criminaliteit en bestuurlijke handhaving 2020
Jaarrapportage 2020 Aanpak radicalisering, extremisme en polarisatie
Samen met partners, bewoners en ondernemers werkt het college aan het minimaal handhaven van het huidige veiligheidsniveau en versterking waar het nodig is.
De samenleving verandert snel en wordt complexer. Rotterdam is een grote, internationale stad en gebeurtenissen in de wereld hebben in toenemende mate hier hun impact. Dreiging van terrorisme, gevoelde tegenstellingen tussen groepen, verstoringen in de openbare ruimte, incidenten met verwarde personen, ondermijnende criminaliteit, migratiestromen en vuurwapengeweld vormen nieuwe uitdagingen en hebben effect op de veiligheid in de stad en op het gevoel van veiligheid van Rotterdammers. Ontwikkelingen kunnen elkaar bovendien versterken. In combinatie met verregaande digitalisering brengt dit nieuwe risico’s met zich mee.