De coronacrisis heeft grote impact op de Rotterdamse economie. De Rotterdamse economie is in 2020 met ongeveer 3% gekrompen. Met name de Horeca, toerisme, retail (non-food), de culturele sector en specifieke bedrijfsgroepen als ZZP’ers, hebben nadelige gevolgen ondervonden van de contactbeperkende maatregelen. De ontmoetingsfunctie en aantrekkelijkheid van de stad is aangetast. Veel activiteiten van Economie zijn gericht op het herstellen van de economie op de korte en lange termijn. Voor 2021 wordt er groei verwacht, maar deze groei in de Rotterdamse regio zal minder uitbundig zijn in vergelijking met andere regio's en Nederland. Dit heeft onder meer te maken doordat de opkomende consumentendiensten minder vlees op de botten hebben, er in Rotterdam relatief minder hoger opgeleiden zijn en doordat het toerisme relatief beperkt in omvang is.
Om in te spelen op de effecten van de coronacrisis is in samenspraak met stakeholders in de stad en de regio een Herstel- en vernieuwingsagenda voor de langere termijn opgesteld. De komende jaren wordt gewerkt aan herstel en vernieuwing van de Rotterdamse economie aan de hand van zes sporen:
Voor de korte en middellange termijn zijn onder andere de volgende aanvullende activiteiten in 2021 opgestart en geïntensiveerd:
De Herstel- en vernieuwingsagenda is een adaptieve agenda wat betekent dat de koers en maatregelen bijgestuurd kunnen worden afhankelijk van de ontwikkelingen in de economie en de voortgang en impact van de maatregelen. Medio 2021 is de eerste monitor van de Herstel- en vernieuwingsagenda verschenen en in juni 2021 in de gemeenteraad behandeld.
De monitor stelt dat, op basis van de impact op Rotterdam, in samenhang met de al genomen maatregelen de huidige koers en maatregelen uit de agenda bijdragen aan het pad van herstel en vernieuwing. De zes sporen zijn de goede aandachtsgebieden, omdat ze gezamenlijk het palet van (extra) maatschappelijke behoefte aan ondersteuning afdekken en ze ook aansluiten bij de voor corona al genomen maatregelen. Op basis van de analyse van de maatregelen en de impact van de coronacrisis ziet de monitor een aantal onderwerpen die in de komende periode om focus en verdieping vragen:
Om in te spelen op de effecten van de coronacrisis is in samenspraak met stakeholders in de stad en de regio is de Herstel- en vernieuwingsagenda Rotterdamse Economie voor de langere termijn opgesteld waarbij de komende jaren wordt gewerkt aan herstel en vernieuwing van de Rotterdamse economie aan de hand van zes sporen:
Bij het MKB is zichtbaar en merkbaar dat de transformatie naar de nieuwe economie gemaakt wordt.
Bij het MKB is zichtbaar en merkbaar dat de transformatie naar de nieuwe economie gemaakt wordt: digitaal, circulair, draaiend op duurzame energie en optimaal gebruik makend van de unieke positie van Rotterdam.
Vermindering regeldruk
Minder regeldruk voor Rotterdamse ondernemers om bij te dragen aan een aantrekkelijk ondernemersklimaat
Meer ruimte voor kleine ondernemers
Meer ruimte voor kleine ondernemers en makers op buurt- en wijkniveau, voor bedrijven op bedrijfsterreinen en in winkelgebieden. We helpen ondernemers met kennis en met contacten binnen en buiten de gemeentelijke organisatie.
Bij het MKB is zichtbaar en merkbaar dat de transformatie naar de nieuwe economie wordt gemaakt.
Vermindering regeldruk
Rotterdam wil een aantrekkelijke stad zijn voor nieuwe en bestaande bedrijven. Soms werkt regelgeving vanuit overheden (landelijk dan wel lokaal) belemmerend om (vernieuwend) te ondernemen. Met het programma Anders Geregeld krijgen ondernemers meer ruimte voor vernieuwend ondernemerschap. Door kleinschalige experimenten en pilots testen we hoe regelgeving anders kan worden toegepast en/of hoe werkprocessen anders kunnen worden ingericht. Als na de experimenteerperiode blijkt dat de effecten positief zijn, schept dat kansen voor ondernemend Rotterdam. Eind dit jaar verschijnt de evaluatie van een aantal experimenten in drie winkelstraten. Als daaruit blijkt dat de effecten positief zijn, kan dat leiden tot permanente aanpassing van de regels. Samen met ondernemers werken we aan een lokale aanpak met vraag gestuurde experimenten en pilots die meer ruimte bieden voor ondernemerschap. Rotterdam steunt de Tweede Kamer om de Drank- en Horecawet aan te passen en blending/mengvormen retail en horeca structureel mogelijk te maken.
Tijdens de coronacrisis is duidelijk geworden dat het bedrijfsleven gebaat is bij een open houding van de gemeente ten opzichte van de noodzaak van bestaande regels. De ervaringen worden meegenomen in toekomstige afwegingen of regels behouden of aangepast moeten worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de inzet op flexibele standplaatsen en uitbreiding van terrassen zoals vanuit Rotterdam Geeft Ruimte zijn toegepast. De ontwikkelde werkwijze van het Coronaloket met integrale gebiedsteams en expertteam zal verder geïmplementeerd worden voor een snelle en efficiënte dienstverlening aan ondernemers.
Meer ruimte voor kleine ondernemers
We werken aan meer ruimte voor kleine ondernemers en makers op buurt- en wijkniveau, voor bedrijven op bedrijfsterreinen en in winkelgebieden. We helpen ondernemers met kennis en met contacten binnen en buiten de gemeentelijke organisatie door middel van:
| Tweede Herziening | Begroting 2022 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Overzicht van baten en lasten Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen- Economie | Realisatie 2020 | Begroting 2021 | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 | |
| Baten exclusief reserves | 7 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige opbrengsten derden | 6 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Lasten exclusief reserves | 2.022 | 2.145 | 3.339 | 2.828 | 2.772 | 2.772 |
|
| Apparaatslasten | 1.567 | 1.531 | 1.574 | 1.574 | 1.521 | 1.521 | |
| Inhuur | 0 | 53 | 101 | 101 | 48 | 48 | |
| Overige apparaatslasten | 10 | 16 | 16 | 16 | 16 | 16 | |
| Personeel | 1.557 | 1.462 | 1.457 | 1.457 | 1.457 | 1.457 | |
| Intern resultaat | 9 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Intern resultaat | 9 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Programmalasten | 446 | 615 | 1.765 | 1.254 | 1.252 | 1.252 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 73 | 165 | 932 | 932 | 929 | 929 | |
| Overige programmalasten | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 369 | 450 | 833 | 323 | 323 | 323 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -2.015 | -2.145 | -3.339 | -2.828 | -2.772 | -2.772 | |
| Saldo voor reserveringen | -2.015 | -2.145 | -3.339 | -2.828 | -2.772 | -2.772 | |
| Reserves | 40 | 100 | 350 | 0 | 0 | 0 |
|
| Onttrekking reserves | 40 | 100 | 350 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo | -1.975 | -2.045 | -2.989 | -2.828 | -2.772 | -2.772 | |
| Tweede Herziening | Begroting 2022 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bijstellingen Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen- Economie | Begroting 2021 | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 |
|||
| Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2021 | -2.054 | -2.765 | -2.765 | -2.685 | -2.685 | |||
| Bijstellingen Tweede Herziening 2021 / Begroting 2022 | 9 | -224 | -64 | -88 | -88 | |||
| Kasschuif Amendement B1_Wintervouchers Rotterdamse ondernemers | Kasschuiven | 0 | -160 | 0 | 0 | 0 | ||
| Bestemmingsreserve Ondernemersinitiatieven | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | 9 | -64 | -64 | -88 | -88 | ||
| Begroting na wijzigingen | -2.045 | -2.989 | -2.828 | -2.772 | -2.772 | |||
Kasschuif Amendement B1_Wintervouchers Rotterdamse ondernemers
In het kader van de motie 'Koers van de stad' worden de lasten binnen het programma Economische zaken voor het begrotingsjaar 2021 verlaagd op het taakveld Economische ontwikkeling met € 160 en voor het begrotingsjaar 2022 verhoogd op het taakveld Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen - Economie met € 160 ten behoeve van het ondersteunen van activiteiten van Rotterdamse ondernemersverenigingen of BIZ'en die de aantrekkelijkheid van hun winkelcentrum of winkelstraat kunnen verbeteren (bijvoorbeeld rond de feestdagen in 2022).
Bestemmingsreserve Ondernemersinitiatieven
Door corona zijn meerdere ondernemersinitiatieven nog niet gestart in 2021, omdat ondernemers onzekerheid voelen over mogelijke maatregelen van de rijksoverheid. De verwachting is dat deze initiatieven door de meeste ondernemers worden uitgesteld en voornamelijk volgend jaar zullen worden ingediend. De lasten en onttrekking aan de bestemmingsreserve worden in 2021 verlaagd met - € 350 en in 2022 verhoogd met € 350.
Technische wijzigingen
Op taakveld Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen - Economie zijn er diverse technische wijzigingen geweest (€ 9 in 2021 tot - € 88 in 2025). Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven.
De wijzigingen zijn overheveling apparaatslasten (inhuur) naar programmalasten (€ 33 in 2021), aanpassing formatief kader (- € 26 in 2024 en 2025) en diverse kleine technische wijzigingen (- € 24 in 2021 tot - € 62 in 2025).
Dit taakveld bevat de op bedrijven en ondernemers gerichte ondersteuning en dienstverlening zoals het bedrijvenloket, het ondernemersloket; het stimuleren van en onderwijs aan startende ondernemers, het aantrekken en faciliteren van nieuwe bedrijven, het bieden van financiële steunregelingen voor bedrijven en de BIZ-bijdrage.