De binnen Rotterdam Inclusief en Magis uitgevoerde werkzaamheden zijn na de landelijk uitgevaardigde COVID-19 maatregelen in maart sterk afgebouwd. Rotterdam Inclusief en OMR BV/Magis als deelneming tezamen hebben verregaande maatregelen getroffen om de kwetsbare doelgroepen waarmee gewerkt wordt veilig en gezond te houden. De maatregelen hebben geleid tot productie- en omzetverlies in de afgelopen maanden. Doordat er de rest van het jaar minder mensen aan het werk zullen zijn dan waarmee rekening was gehouden in de begroting, wordt er een extra omzetverlies van € 6,6 mln (inclusief omzetverlies Magis) verwacht.

Gecontroleerde herstart
De ervaringen en inzichten uit de uitgevoerde pilots binnen Rotterdam Inclusief (gericht op het inrichten van het werken conform de RIVM-richtlijnen) zijn toegepast om een gecontroleerde herstart vorm te geven. Waar er halverwege mei jl. nog 350 tot 400 medewerkers (in vitale processen) aan het werk waren, is begin augustus het aantal medewerkers dat aan het werk is verder opgeschaald richting 1500. Dit is naar tevredenheid van zowel de opdrachtgevers, als van de medewerkers zelf, die de structuur en het sociale contact van het werk lange tijd moesten missen.
Het werken volgens de – ook nog steeds veranderende – inzichten en maatregelen van het RIVM vraagt veel inzet, sturing en communicatie, zowel met de medewerkers als met de (externe) opdrachtgevers. Er zijn uitgebreide protocollen ontwikkeld, locaties en werkwijzen aangepast, extra sanitaire voorzieningen geplaatst, etc. De komende periode wordt verder onderzocht welke mogelijkheden er zijn om werkzaamheden gecontroleerd verder op te schalen, waarbij het voldoen aan de RIVM-maatregelen in combinatie met de gezondheidsrisico’s van de kwetsbare medewerkers vanzelfsprekend nog steeds voorop staat. De landelijke en lokale maatregelen omtrent COVID-19 worden nauwlettend gevolgd zodat werkzaamheden en de inzet van de medewerkers indien nodig ook snel weer kunnen worden aangepast.

Bouwen aan een arbeidsontwikkelbedrijf
Bij de doorontwikkeling van Rotterdam Inclusief als arbeidsontwikkelbedrijf staat de arbeids- en mensontwikkeling van eigen medewerkers en werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt centraal.  In het Inrichtingsplan Rotterdam Inclusief ter advies aangeboden aan de medezeggenschapsorganen - is de beoogde structuur, inrichting en aanpak voor Rotterdam Inclusief en de relatie met de gemeentelijke organisatie in beeld gebracht. Om op basis hiervan in de komende jaren te kunnen bouwen aan een toonaangevend en duurzaam mens- en arbeidsontwikkelbedrijf. Per 1 juli 2020 zijn de medewerkers van OMR BV/ Magis volgens planning in dienst gekomen bij Rotterdam Inclusief.
 

Voortgang indicatoren
Gemeentelijke garantiebanen
Het aantal gemeentelijke garantiebanen (GGB) is aan het einde van het tweede tertaal 386,1. Dat betekent dat het aantal GGB een positieve ontwikkeling laat zien in het afgelopen tertaal. Dit positieve resultaat is geheel te danken aan een stevige groei van het aantal detacheringen van WSW’ers binnen het concern. Er zijn diverse werksoorten binnen de gemeente opgeschaald die direct door deze medewerkers opgepakt zijn. Ten gevolge van COVID-19 en het ten gevolge daarvan toegenomen thuiswerken zijn het tweede tertaal een stuk minder garantiebanen op een arbeidsovereenkomst aangenomen. Zodra het thuiswerken verder afneemt zal het aantal gerealiseerde arbeidsovereenkomsten weer toenemen. De doelstelling om in 2020 het quotumaantal van 384,7 GGB te realiseren blijft spannend omdat in het derde tertaal de kringloopwinkels van de gemeente, waar 20 gemeentelijke garantiebanen werkzaam zijn, verzelfstandigd worden. Gelukkig is de werkgelegenheid van de 20 daar werkzame garantiebanen gewaarborgd, echter, zij zullen vanaf dat moment niet meer meetellen als gemeentelijke garantiebaan. Ondanks de gevolgen van COVID-19 en ondanks de afname van het aantal gemeentelijke garantiebanen in het derde tertaal door verzelfstandiging van de kringloopwinkels zal alles op alles worden gezet om de taakstelling van 384,7 gemeentelijke garantiebanen in 2020 te realiseren. Immers, Rotterdam als gemeentelijke werkgever dient ook tijdens COVID-19 als voorbeeld voor alle werkgevers in Rotterdam wat betreft het aannemen van een aantal werkzoekenden uit de doelgroep Wet banenafspraak. 

Nieuw Beschut Werk
De taakstelling die het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) voor 2020 aan Rotterdam heeft opgelegd is 276 werkplekken Nieuw Beschut Werk (NBW). Het aantal werkplekken NBW is in het tweede tertaal gestegen met één. Afgezet tegen de groeidoelstelling liggen we dus allesbehalve op koers. Dit is geheel te wijten aan het feit dat Rotterdam Inclusief in het tweede tertaal ten gevolge van COVID-19 haar werkzaamheden in verband met de kwetsbare doelgroepen tot aan de vitale processen heeft afgebouwd. Het was onmogelijk om in deze periode Nieuw beschut-medewerkers een goede werkplek aan te bieden en begeleiding te geven. Vanaf juni zijn alle werkzaamheden weer opgeschaald conform de RIVM-richtlijnen. Op dit moment is het werving- en selectieproces weer gestart met de kandidaten Nieuw Beschut Werk. Het ligt in de verwachting dat zij in het derde tertaal weer instromen. Net als elders in Nederland geldt dat het totale aantal gerealiseerde werkplekken NBW achterblijft bij de taakstelling. Onze inzet is erop gericht om tenminste gelijke tred te houden met de oploop van de opgelegde taakstelling (die jaarlijks toeneemt). Dat houdt in dat we het aantal werkplekken dit jaar in elk geval met 52 werkplekken willen laten groeien. De intentie blijft om het maximaal haalbare aantal kandidaten in 2020 aan te nemen. De verwachting is echter dat dit aantal lager zal zijn dan de beoogde 52.

Regionale garantiebanen
Ten opzichte van de gemelde resultaten over Q4 2019 is het aantal garantiebanen afgenomen met -253. Daarmee bedraagt eind Q1 2020 het aantal garantiebanen in de regio 9.158, wat gelijk staat aan 79% van de ambitie eind 2020. Deze afname past in de landelijke ontwikkeling. Landelijk is de afname -3.029 garantiebanen. Een landelijke daling van het aantal garantiebanen in het eerste kwartaal is niet ongebruikelijk. UWV verklaart de afname doordat veel tijdelijke contracten in december aflopen. Vorig jaar was de daling van het aantal banen in Q1 landelijk -1.411 en in Rotterdam -74.  UWV heeft geen specifieke informatie beschikbaar over de reden van het beëindigen van banen en kan daarom niets zeggen over een mogelijke relatie met COVID-19.

Gebruikelijk is dat vanaf Q2 het aantal garantiebanen weer toeneemt. Dit jaar is de verwachting dat in Q2 de groei in ieder geval minder -of mogelijk zelfs negatief- zal zijn vanwege COVID-19. Over het verdere verloop in 2020, bijvoorbeeld over mogelijk herstel na Q2, is nu geen prognose te geven.

In 2021 zal verder ingezet worden op de gecontroleerde herstart en het bouwen aan het arbeidsontwikkelbedrijf, zoals beschreven onder het kopje voortgang 2020.

Rotterdam heeft de ambitie om zoveel mogelijk Rotterdammers naar vermogen onderdeel te laten zijn van de maatschappij. Een deel van hen profiteert niet van de aantrekkende economie en groeiende werkgelegenheid. Oorzaak is vaak een arbeidsbeperking en het niet of minder kunnen voldoen aan de werkgeverseisen op de reguliere arbeidsmarkt. Deze inwoners hebben een kwetsbare arbeidsmarktpositie, hebben soms aangepast werk nodig, met begeleiding op of aanpassing van de werkplek. In veel gevallen ligt hun verdienvermogen (de loonwaarde) op de reguliere arbeidsmarkt onder het wettelijk minimumloon. De gemeente zorgt voor passend werk en werk dat actief bijdraagt aan groei en ontwikkeling voor mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt.
 
Tot dit taakveld behoren voorzieningen ter bevordering van maatschappelijke participatie van:

• mensen die onder de Participatiewet vallen en die niet zelfstandig het wettelijk minimumloon (WML) kunnen verdienen, waaronder de doelgroep die op een beschutte werkomgeving is aangewezen.

Tot dit taakveld behoren niet:

• participatievoorzieningen gericht op (her)integratie in het arbeidsproces, die vallen onder Arbeidsparticipatie - Werk en Arbeidsparticipatie - Maatschappelijk
• de baten die betrekking hebben op het Wsw-budget (integratie-uitkering sociaal domein). Deze horen thuis onder taakveld Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds
• doelgroep dagbesteding. Dagbesteding zelf valt onder de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) 
• maatwerkdienstverlening 18+ - Wmo en Geëscaleerde zorg 18+)

Er zijn twee prioritaire doelgroepen:

• primair de mensen voor wie de gemeente Rotterdam als werkgever vanuit diverse wettelijke regelingen en/of verplichtingen altijd werk heeft gecreëerd (vooral wet sociale Werkvoorziening), Nieuw Beschut Werken, gemeentelijke garantiebanen, HPK 1 t/m 3), gericht op duurzame inzetbaarheid
• secundair voor Rotterdammers om vanuit een werkende positie hun mogelijkheden met betrekking tot werk optimaal te ontdekken, ontwikkelen en benutten

 
De basis voor de arrangementen is gevarieerd: soms via een arbeidscontract, dan wel via het aanbieden van werkervaringsplaatsen of het faciliteren van ontwikkeling of dagbesteding (zonder arbeidsrelatie). In welke vorm dan ook betekent het dat mensen werken aan het verwezenlijken van hun potentie op hun eigen niveau en daarmee werken aan een positief zelfbeeld: trots op hun werk en bijdrage.

Om de doelen te bereiken bouwt de gemeente onder meer aan een arbeids- en mensontwikkelbedrijf voor een brede doelgroep, dat via methodische coaching en begeleiding mensen ondersteunt en in staat stelt hun aspiraties, vaardigheden en competenties te ontwikkelen en te behouden.