In 2020 werken we verder aan de implementatie en continuering van de Rotterdamse schuldenaanpak ‘Reset Rotterdam’. Centraal hierbij staat het voorkomen en aanpakken van schulden bij Rotterdammers en vooral bij jongeren. Er is vooral aandacht voor vroegsignalering van schulden en het beter toegankelijk maken van de schulddienstverlening. Voor wat betreft vroegsignalering heeft er bijvoorbeeld uitbreiding van het aantal postcodegebieden van 4 naar 6 plaats gevonden waar op basis van betalingsachterstanden in de vaste lasten Rotterdammers worden benaderd voor een hulpaanbod bij aanpakken van financiële problemen.

Door de beperkte mogelijkheid van fysiek contact in verband met Corona is het voor sommige kwetsbare Rotterdammers met financiële problemen moeilijker ondersteuning te vragen bij het aanpakken hiervan. De ondersteuning verloopt nu voornamelijk digitaal en via de telefoon. Ook is de werkwijze voor vroegsignalering aangepast aangezien huisbezoeken niet meer mogelijk zijn. We zien daardoor een daling in het aantal opgestelde ondersteuningsplannen. Half augustus 2020 blijft het aantal ondersteuningsplannen 28% achter bij het aantal geprognotiseerde ondersteuningsplannen tot en met half augustus. Hierdoor kan mogelijk de streefwaarde voor 2020 niet worden gerealiseerd. We zetten de komende periode in op het vergroten van de instroom (o.a. door meer inzet op vroegsignalering en extra communicatie) waardoor het totale aantal van 15.000 ondersteuningsplannen gedurende de gehele collegeperiode wordt gerealiseerd.
Ook heeft er versnelde uitrol van de trajectbegeleiding (Expert Team Financiën) in alle 14 gebieden in Rotterdam plaatsgevonden waardoor in de gehele stad nu dichtbij de burger begeleiding bij het aanpakken van schulden kan worden geboden.

Inkomensdaling als gevolg van de coronacrisis kan leiden tot (meer) financiële problemen. In de eerste maanden van de crisis hebben we onder andere ingezet op het bieden van ondersteuning bij directe nood door middel van noodfondsvoorzieningen en het voorkomen van schulden bij jongeren door middel van het Jongeren OverbruggingsBudget (JOB). Daar bovenop hebben we naast de armoede en schuldenaanpak, een aanvullende aanpak voor 2020 en 2021 ontwikkeld, genaamd; ‘We zijn er voor je. Laat deze gezondheidscrisis geen armoedecrisis worden’. Met deze aanpak zetten we een aantal acties in om financiële problemen in het bijzonder bij jongeren (samenwerking scholen en achterstand betaling zorgverzekering), flexwerkers (samenwerking UWV en aandacht voor financiën bij aanvraag uitkering) en zzp-ers (actief informeren bij contact met gemeente over ondersteuningsmogelijkheden) zo veel als mogelijk te voorkomen. De intensivering op vroegsignalering is als gevolg van de coronacrisis hard nodig en sluit ook aan op de wijziging van de wet gemeentelijke schuldhulpverlening die per 1 januari 2021 ingaat en die gemeenten voorschrijft om op basis van signalen van betalingsachterstanden inzet te plegen op vroegsignalering.

We intensiveren daarom de samenwerking binnen de gemeente tussen clusters en met het UWV. Ook gaan we onderzoeken hoe we sneller schulden kunnen regelen voor Rotterdammers waar de schulden nog niet problematisch zijn en die niet passen binnen de regels van de reguliere schuldbemiddeling. Verder verkleinen we het taboe om te praten over schulden door middel van de meerjarige campagne die in september 2020 wordt gecontinueerd.

De verwachting is dat door de coronacrisis het aantal Rotterdammers met financiële problemen toeneemt.  Het duurt echter even voordat mensen zich met financiële problemen bij de gemeente melden. Uit analyse van de economische crisis van 2008 blijkt dat het vaak zelfs vijf jaar duurt voordat mensen zich met financiële problemen bij de gemeente voor ondersteuning melden. Hierdoor is geen inschatting te maken wanneer en hoeveel Rotterdammers zich melden voor ondersteuning en wat voor financiële consequenties dit heeft voor de gemeente.

De kern van het schulddienstverleningsbeleid is het vergroten van de financiële zelfredzaamheid van Rotterdammers. Daar waar Rotterdammers nog niet voldoende financieel zelfredzaam zijn en problematische schulden hebben worden de schulden aangepakt en het verder oplopen hiervan voorkomen. Schulddienstverlening bestaat uit schuldpreventie, vroegsignalering van (problematische) schulden, ondersteuning bij het aanpakken van problematische schulden, stabilisatie van schulden, schuldbemiddeling door de Kredietbank Rotterdam (KBR) en het vergroten van de financiële zelfredzaamheid.

Er zijn geen exacte cijfers bekend van hoeveel Rotterdammers problematische schulden hebben. Als indicator wordt het hebben van een betalingsachterstand van zes maanden bij de zorgverzekering gehanteerd. Dit zijn ongeveer 22.500 Rotterdammers. De gevolgen van problematische schulden kunnen ingrijpend zijn. Er is een nauwe verwevenheid tussen armoede en schulden enerzijds en gezondheidsproblemen anderzijds. Onderzoek naar de samenhang tussen problematische schulden en gezondheid wijst bijvoorbeeld uit dat mensen met grote financiële problemen gemiddeld genomen vaker roken, kampen met overgewicht en last hebben van depressies. Daarnaast toont onderzoek aan dat geldstress door armoede en schulden van grote invloed is op het gedrag van mensen. Geldstress draagt eraan bij dat mensen: meer bij de dag gaan leven, minder goed in staat zijn om de aanpak van hun problemen te organiseren, verlangens en andere emoties minder goed kunnen reguleren.